Vé của 3 đêm diễn chương trình Tạ ơn đời của NSND Kim Cương (từ tối 6 đến 8-8 tại Nhà hát TPHCM) trở nên hiếm hoi khiến bà xúc động: “Không ngờ tình thương của công chúng dành cho tôi còn quá lớn”
NSND Kim Cương và mẹ - NSND Bảy Nam - cùng các nghệ sĩ Đoàn Kịch nói Kim Cương năm 2007
15 năm tạm ngưng hoạt động biểu diễn, thi thoảng NSND Kim Cương có mặt trong các chương trình văn nghệ từ thiện, giúp đỡ trẻ em mồ côi, người khuyết tật bởi bà là phó chủ tịch Hội Bảo trợ người tàn tật và trẻ em mồ côi TPHCM. Bà xuất hiện để nói lời cảm ơn và đón nhận những món quà từ thiện.
Rời mà không xa
Chỉ duy nhất cách đây 7 năm bà mới diễn một suất trong ngày kỷ niệm một năm ngày mất của mẹ bà - cố NSND Bảy Nam. Bà không còn dám nghĩ sẽ bước lên sân khấu để diễn khi không có mẹ bên cạnh. Vì thực tế hơn 60 năm gắn bó với nghề, hình ảnh hai mẹ con ngồi đâu lưng hóa trang, từng hơi thở, từng nhịp đập của trái tim, từng nỗi đau của nhân vật đều có mẹ bà bên cạnh. Sàn diễn với bà linh thiêng và ấm áp nhưng cũng đầy nỗi thảm sầu mà bà tự nhủ chỉ rời thôi chứ không xa.
Khán giả, bạn bè gặp gỡ thắc mắc, bà chỉ nói một chữ “buông” dù lực diễn vẫn còn. Bà gạt nước mắt: “Mấy ai biết khi trời sụp tối, tôi ngồi trong luồng ánh sáng vàng rực của căn phòng mà tôi cố tình thiết kế cho giống không gian sân khấu - nơi mà đời nghệ sĩ nếu xa vắng coi như chấm hết niềm đam mê. Tôi nhớ nghề, nhớ khán giả nhưng không có đủ can đảm để níu kéo hào quang”.
Bà nói: “Hiện nay, tôi bị xem là người lạc hậu. Chỉ 3 suất Tạ ơn đời, tôi chóng mặt với mọi thứ mới mẻ, không như thời tôi tả xung hữu đột vừa làm trưởng đoàn, đào chánh, tác giả, đạo diễn kiêm luôn công việc lo mọi thứ đời sống tinh thần, vật chất cho gần 70 con người. Nhờ có NSƯT Hữu Châu đứng ra làm biên tập chương trình, đạo diễn trẻ Vũ Minh làm tổng đạo diễn, NSƯT Thành Lộc tham gia làm MC, nhà văn Nguyễn Thị Minh Ngọc viết lời dẫn chuyện, tôi thật sự yên tâm.
Hôm họp mặt Đoàn Kim Cương, tôi đã khóc vì gần 70 con người ngày nào nay chỉ còn chưa tới 10 người. Những anh kép của tôi, những nam nghệ sĩ đã một thời cùng Kim Cương chia ngọt sẻ bùi, lấy nước mắt hàng triệu khán giả qua các mối tình thấm đẫm nước mắt đã lần lượt ra đi. Các nam nghệ sĩ: Vân Hùng, La Thoại Tân, Ngọc Đức… đã rời xa tôi vĩnh viễn.
Khi làm 3 đêm này, muốn gọi Thương Tín, Huỳnh Thanh Trà, Minh Vương, Đức Minh… thì mỗi người cũng đã vì hoàn cảnh, sức khỏe cũng không thể có mặt. Lý do tôi rời sân khấu cũng từ đây, khi mà những bạn diễn ăn ý với mình không còn hà hơi tiếp sức, tôi sẽ lạc lõng nếu chỉ biết lo cho hào quang của mình”.
Bà vẫn quan tâm đến thế hệ diễn viên trẻ nên khi nhắc đến họ, bà nhớ ngay vì qua màn ảnh nhỏ, qua báo chí, bà biết họ đang nỗ lực tiếp nối bà. “Quay về với mái ấm dù có lạc lõng nhưng sum vầy” - bà lại cười rồi cùng Lương Thế Thành, Xuân Thùy tiếp tục lên sàn tập để màn kịch Lá sầu riêng làm rung động biết bao trái tim khán giả.
Giỏi mấy cũng phải học.
Bước lên sân khấu từ năm còn bé xíu, bà nổi danh với Na Tra lóc thịt, Mẫu tử tình thâm… Thế nhưng, cái nghiệp làm bầu, làm đào chánh của mẹ bà, NSND Bảy Nam, đã khiến cả gia tộc phải ngồi lại, buộc mẹ bà gửi con gái theo học ở trường. “Tôi chăm ngoan học tập, mỗi dịp hè về thăm nhà, lại thấy má tôi tất bật chuyện hát xướng, lòng lại mơ ước.
Tới năm 16 tuổi, tôi rời Trường Trung học Lê Tấn Thành để chính thức tham gia nghề diễn trên sân khấu Đoàn Năm Phỉ, sau này mang tên Năm Phỉ - Kim Cương. Tôi có 2 người mẹ, má Năm nổi danh trước, má Bảy kế tục sự nghiệp người chị, cả 2 đều nghiêm khắc. Câu nói tôi ghi khắc mãi trong dạ: Là con nhà nòi, có giỏi mấy cũng phải học” - bà nhắc lại quãng đời niên thiếu.
NSND Kim Cương (trái) và nghệ sĩ Uyên Trinh trong vở Đám cưới đầu Xuân
Năm 1956, khi 19 tuổi, bà lần đầu được đóng vai chính trong vở Giai nhân và ác quỷ và lập tức được báo chí phong tặng danh hiệu kỳ nữ Kim Cương. Dư luận xôn xao bàn tán về sự xuất hiện của một cô đào khả ái, dám bứt phá gia tộc chuyên hát cải lương để rẽ sang hướng đi mới: kịch nghệ.
Không dừng lại ở đó, bà tham gia lĩnh vực điện ảnh với phim đầu tay là Lòng nhân đạo. Liên tiếp từ những năm 1950 đến 1970, bà tham gia trong nhiều bộ phim như: Đôi mắt huyền, Trương Chi - Mỵ Nương, Mưa rừng, Chiếc bóng bên đường, Tứ quái Sài Gòn…
Bà còn là nữ nghệ sĩ Việt Nam được trao giải tại Liên hoan Phim châu Á - Thái Bình Dương với tư cách diễn viên và nhà biên kịch viết lời thoại hay nhất. “Nhưng với tôi, sự lăn lóc đó chỉ để đúc kết thêm chất liệu cho kịch. Vùng nước tôi bơi, hơi thở tôi sống là kịch Kim Cương” - bà nói khi nhắc lại 2 chữ đạo hát mà mẹ của bà đã dạy: Nghệ sĩ mà xem nghề là nơi hái ra tiền là hỏng, thánh đường không phải là nơi để mua danh lợi. Suy nghĩ về đạo hát sẽ giải tỏa tất cả những ham muốn thấp hèn của danh vọng”.
Từ sự giáo huấn của mẹ mà chọn một hướng đi cho kịch Kim Cương: Lòng hiếu thảo. Dưới bút danh Hoàng Dũng, những vở kịch để đời của kỳ nữ Kim Cương: Lá sầu riêng, Dưới hai màu áo, Huyền thoại mẹ, Tôi là mẹ, Bông hồng cài áo, Nó là con tôi, Người tình trễ xe… đã thành công rực rỡ, hình thành phong cách kịch miền Nam với những giá trị chuẩn mực.
GS-TS Trần Văn Khê: Xứng danh Nữ hoàng kịch nghệ
NSND Kim Cương luôn được nhiều cảm tình của khán giả suốt hơn 60 năm hoàng kim của nghiệp diễn. Cô từng đoạt nhiều giải thưởng mà có thể cô cũng nhớ không hết nhưng tôi còn nhớ cô đoạt giải: Diễn viên được yêu thích nhất năm 1956 - 1957, Nữ diễn viên được yêu thích nhất của thoại kịch miền Nam…
Cô còn là giám đốc Hãng phim Kim Cương, trưởng đoàn kịch, tác giả 50 vở kịch, 20 kịch bản phim, trong đó có một số phim đoạt giải quốc tế… Bấy nhiêu đó cũng đủ nói sự đam mê học tập, phấn đấu đã cho Kim Cương bước lên ngôi vị một nữ hoàng kịch nghệ. NSND Bảy Nam ở tuổi 94 còn bước lên sàn diễn để đóng mẹ cô Diệu thì “nữ hoàng” Kim Cương khó nói câu thoái vị khi khán giả vẫn còn muốn cô trị vì trên sàn diễn thấm đẫm tình thương.
Giữa cái được và cái mất, NSND Kim Cương nói rằng bà được nhiều hơn và chỉ xin được làm người mang lại chút tình cho thế gian.
Làm nghệ thuật, bà được phong là kỳ nữ; trong kinh doanh giải trí, bà cũng là “thống soái”.
Tổ nghiệp cho nhiều diễm phúc.
Phân tích điều này, bà không tự cao mà cảm thấy mình đúng: “Nghệ sĩ có cái tôi rất lớn. Đã bay trên hào quang thì khó mà kéo xuống. Có lẽ tôi nhìn thấy điều đó nên tôi ít bay lắm, thích đi chân đất, sẵn sàng để chị Thẩm Thúy Hằng đóng vai chính, tôi làm vai phụ bên cạnh Thanh Nga, chia vai diễn với Kiều Phượng Loan... Nhưng nghề hát lắm rối ren. Không ít những điều phiền lụy, những đồn đãi khiến tôi khó tránh khỏi áp lực.
Tôi nhớ nhiều đêm đi diễn về, khi còn 2 má con, tôi khóc trước những áp lực quá đỗi, mà đau nhất là tình nghệ sĩ có thể rạn nứt khi họ xa lánh, xem mình là đối nghịch. Má tôi nói ngắn gọn: “Ai không hiểu rồi họ sẽ hiểu, mình cứ sống tốt, cứ làm những điều đúng với lương tâm”.
Nghe lời dạy đó, bà dù không thích cá tính một số nghệ sĩ nhưng biết vai diễn đó hợp với họ, bà lập tức mời. Bi kịch từ cuộc hôn nhân đổ vỡ, tưởng có lúc bà khó mà tha thứ cho người dì ruột, người đã chấp nhận chồng bà làm rể mình nhưng đến khi người dì hấp hối, bà tất tả có mặt, chỉ để “con xin lỗi dì, con đã làm cho dì buồn nhiều năm qua” và người con gái cuối cùng của gia tộc họ Nguyễn đã ra đi thanh thản. Bà nói: “Áp lực của một ngôi sao từ nhiều nguồn sáng mang tới, giải thoát áp lực đó chính là mình biết níu giữ những ân tình”.
NSND Kim Cương và NSƯT Thành Lộc trên sàn tập Tạ ơn đời
Bắt tay làm 3 đêm Tạ ơn đời, chi phí 1,5 tỉ đồng, bà ngại đi xin tài trợ, “vì lâu nay mở miệng xin tiền lo cho người bất hạnh thì hoàn cảnh nào cũng trình bày, nay làm sô cho mình, sao miệng không nói nên lời” - bà kể. Nhưng đạo diễn Vũ Minh hứa sẽ “liệu cơm gắp mắm”, các ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng, Cẩm Ly, Quang Dũng, Đức Tuấn, NSƯT Thành Lộc, Hữu Châu, nghệ sĩ Diễm Kiều, Bảo Anh, diễn viên Lương Thế Thành, Xuân Thùy… không ai đặt nặng vấn đề thù lao. Bà mừng không vì điều đó mà cảm nhận tổ nghiệp đã cho bà nhiều diễm phúc để có thêm những tình thương khi tái ngộ khán giả sau 15 năm rời sàn diễn.
NSƯT Hữu Châu tâm sự: “Tôi thương cô Hai vì những bài học từ bà ngoại Bảy (cố NSND Bảy Nam) cho tới nay vẫn được cô truyền lửa để thế hệ chúng tôi gìn giữ. Và trên hết chúng tôi tham gia 3 đêm diễn này để tri ân khán giả đã dành cho một người nghệ sĩ cống hiến gần như cả đời mình cho sân khấu, cho từ thiện”.
Trải lòng vì điều thiện.
Có nhìn thấy hình ảnh bà tất tả ngồi xe ôm đến nhà xác Bệnh viện Chợ Rẫy để dẫn một người phụ nữ đi mua quan tài, do gia cảnh quá nghèo đã điện thoại nửa đêm xin bà cứu giúp. Hoặc cháu bé liệt 2 tay, chỉ còn 2 chân muốn vào học nghề ở Trung tâm Dạy nghề trẻ khuyết tật nhưng không được nhận, bà đấu tranh đến cùng để giờ đây cô bé là “đôi chân vàng” đồ họa vi tính của trung tâm.
Gặp Gia Vinh - cậu bé Tô Rô bị bắt cóc ngày nào - trong buổi họp báo giới thiệu 3 đêm Tạ ơn đời, Vinh cười: “Mẹ tôi vẫn vậy, lấy niềm vui từ những việc thiện để làm niềm hạnh phúc chung cho cả nhà. Bây giờ hễ vào bàn ăn, 2 con của tôi lại thích nghe bà nội kể chuyện làm từ thiện. Mẹ tôi đi vắng có khi mấy ngày, vỏn vẹn tin nhắn: Mẹ đi có việc.Lúc ấy, tôi lại thấy ánh mắt của bà ngoại dường như đang cười”.
Ở tuổi 76, bà nhiều lần định thôi chức phó chủ tịch Hội Bảo trợ người tàn tật và trẻ em mồ côi TPHCM nhưng rồi không thể dứt ra khi mọi việc đều cần đến sự có mặt của bà.
“Làm từ thiện riết rồi ghiền là vậy. Tôi đặt chỉ tiêu cho mình mỗi năm phải hoàn thành đúng những gì các cháu mồ côi, người khuyết tật đang cần”. Bà kể có lần ngồi ở trung tâm, một cơ ngơi đã được xây dựng khang trang với nhiều lớp dạy nghề, trong đó có lớp dạy vi tính mang tên NSND Bảy Nam, một cô bé ngồi xe lăn đến gần: “Má ơi, tụi con muốn được xem văn nghệ”. “Thế là tôi gọi Hoài Linh, Cẩm Thu, Dũng Organ… và CLB Nghệ sĩ tri âm ra đời, cứ mỗi tháng đến với các cháu mồ côi, khuyết tật”.
Khi được đón nhận danh hiệu NSND, cũng để đánh dấu kỷ niệm 8 năm ngày mất của mẹ, bà quyết định in quyển sách Mẹ trong kịch Kim Cương - tuyển tập 3 kịch bản văn học của ba vở diễn nói về mẹ nổi tiếng trên sân khấu Kim Cương: Lá sầu riêng, Huyền thoại mẹ và Bông hồng cài áo. Sách do NXB Văn hóa - Văn nghệ ấn hành, tập hợp nhiều tư liệu, hình ảnh và bài viết của nhiều tác giả uyên bác: Trần Văn Khê, Hoàng Như Mai, Cao Huy Thuần...
Bà tâm sự: “Quyển sách là một món quà tôi kính dâng mẹ và tất cả những bà mẹ trên đời. Lần trở lại sàn diễn này là lần cuối để tôi trả nợ ân tình. Tất cả những hào quang sẽ vào quên lãng nhưng tiếng vỗ tay của khán giả vẫn mãi mãi còn lại trong tôi. Mong sao vẫn còn sức khỏe để níu những ân tình, dù đơn sơ, mộc mạc, dù chỉ là niềm vui cho một đứa bé được mổ hàm ếch, một nguồn sáng cho người chị gái bị đục thủy tinh thể, một cái nghề có thể nuôi thân cho cậu bé tật nguyền… Tôi chỉ xin được làm người mang lại chút tình cho thế gian”.
NSND, SOẠN GIẢ VIỄN CHÂU:
Sẽ thấy khối tình của công chúng.
Hôm đi nhận danh hiệu NSND ở Hội trường TPHCM, tôi ngồi cạnh Kim Cương. Cô nói sẽ làm 3 đêm Tạ ơn đời, muốn tôi viết một bài ca cổ nói lên nỗi niềm của một người nghệ sĩ không còn có mẹ trên đời và suất diễn đó, cô mơ về mẹ. Tôi đã viết 3 câu vọng cổ Giấc mộng lá sầu riêng. Hôm dẫn ca sĩ Cẩm Ly đến học ca, cô ôm tôi khóc nghẹn: “Anh Bảy làm tôi nhớ má quá!”.
Tôi nhớ cô Bảy khi còn sống, nghe Tình anh bán chiếu, mỗi lần gặp thường chọc: “Nè, chú Bảy, bữa nào viết bài Cô bán sầu riêng nha!”. Nghệ sĩ dễ có sự đồng cảm. Tôi tin 3 đêm Tạ ơn đời, nếu không thể biến giấc mộng lá sầu riêng thành hiện thực thì đâu đó trong khán phòng, cô Bảy Nam đang hiện hữu để nhìn thấy khối tình quá nặng mà công chúng đã dành cho con gái của mình.
Tác giả đã nhầm rồi .
Hình NSND Kim Cương và Uyên Trinh trong vở Nụ Hôn Đầu Xuân ( Hoàng Dũng ), Kim Cương vai Lý Cổ Cò , Uyên Trinh vai Mẹ của Lý chớ không phải Đám Cưới Đầu Xuân đâu nhé .
Nếu các Bạn đã xem Nụ Hôn Đầu Xuân thì khỏi phải nói , còn nếu chưa xem thì hãy xem tài diễn hài của NSND Kim Cương . Ngoài tài lấy nước mắt khán giả Kim Cương còn khiến khán giả phải cười ôm bụng đó.
Chà, nghe anh Truchuy22 nói mà thèm xem quá, tìm hoài nãy giờ mà không thấy có vở kịch này. Không biết là của ngày trước hay là bây giờ vậy ạ và anh truchuy có không ạ !
Vở kịch này sau 1975 , mình có dịp xem ở nhà hát Hòa Bình khoảng năm tám mấy chín mươi gì đó . Sau này chương trình Những Cánh Chim Không Mõi NS Kim Cương có diễn lại trích đoạn . Mình có đĩa trích đoạn nhưng không biết cách chuyển file và upload .
Nhìn cô diễn mà thấy khâm phục quá, đã 76 tuổi mà lời thọai vẫn còn rất hay, trong, khỏe, nét diễn tự nhiên, tinh tế không lẫn vào đâu được.
Không hiểu sao cứ nhắc đến "Lá sầu riêng" là Koala lại nhớ đến buổi diễn cuối cùng của cô và bà Bảy Nam trên sân khấu ngòai trời, hai NS đã lấy trọn cảm tình, và nước mắt của khán giả. Sau đó cô có tâm sự về buổi biểu diễn này trong chương trình phóng sự về cuộc đời và sự nghiệp của bà Bảy Nam, rằng lúc đó bà tuổi đã cao nên cô năn nỉ bà đừng diễn, nhưng bà một mực đòi diễn, đòi được đứng trên sân khấu thêm lần nữa, dầu có chết cũng phải diễn, diễn xong thì bà làm mệt... cô mới nói từ đây về sau dù má có buồn con thế nào thì con cũng chịu chứ con nhất quyết không cho má lên sân khấu nữa, má có gì thì con chết chứ sống không nổi...
Post lại cho mọi người xem nữa nhé. Koala tuy hơi khô khan tình cảm nhưng xem đọan này xong cũng thấy xúc động lắm:
Xem LÁ SẦU RIÊNG rất nhiều lần rồi, mà lần nào đến đoạn này cũng tràn đầy cảm xúc như nhau. Giờ NSND Bảy Nam đã về cõi vĩnh hằng, mãi mãi khán giả không bao giờ được xem một phiên bản Lá sầu riêng nào xuất sắc như thế nữa.
Xin cảm ơn cố NSND Bảy Nam, NSND Kim Cương đã dành tặng cho khán giả một món quà vô giá.
Phong_Vũ
Trả lời với trích dẫn
MEM
romeo
