Nam Ai (trong Tam Nam)

[nguyenphuc]

NAM AI
67 câu hơi ai nhịp tư trường canh trung điệu
(Trích trong tài liệu cổ nhạc của nhạc sư Trọng Khanh)

1. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xề xảng xang (hò)
2. Liu xàng (-) xề xang (-)
xang xể (xế) xang hò (-)
3. Liu xán (xàng) liu cồng xề (xang)
xang xế (xế) xế xê (xang)
4. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
5. Xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
liu xán (xàng) liu cồng xề (xang)
6. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
7. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
8. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
9. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xang hò xang (xể)
10. Xể xế (-) xê xang (-)
xán xư (xàng) xề xang (-)
11. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
12. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề xang (-)
13. Là (hò) liu xề xự (xang)
xang xế (xế) xế xê (xang)
14. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
15. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
16. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
17. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xề xảng xang (hò)
18. Liu xàng (-) xề xang (-)
xang xể (xế) xang hò (-)
19. Liu xán (xàng) liu cồng xề (xang)
xang xể (xế) xế xê (xang)
20. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
21. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xề xảng xang (hò)
22. Liu xề xứ (u) xề ú liu phan (-)
phan liu xứ (xề) xứ u liu phan (-)
23. Lỉu liu phan (xề) liu xề phan (liu)
hò xang xế (xê) xảng xang xề (liu)
24. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
25. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xể xế (-) xế xang xư (xàng)
26. Xàng xê (cống) xê xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
27. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
28. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
29. Cống xê xang (xự) xang xự (-)
hò xang xống xê (-) hò xê xang (xự)
30. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
31. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
32. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
33. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xang hò xang (xể)
34. Xể xế (-) xê xang (-)
xán xư (xàng) xề xang (-)
35. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
36. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề xang (-)
37. Xang xư (hò) liu cồng xề (xang)
xang xể (xế) xế xê (xang)
38. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
39. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
40. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
41. Xế xê (Xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xề xảng xang (hò)
42. Liu xàng (-) xề xang (-)
xang xể (xế) xang hò (-)
43. Liu xán (xàng) liu cồng xề (xang)
xang xể (xế) xế xế xê (xang)
44. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
45. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xề xảng xang (hò)
46. Liu xế xứ (u) xề ú liu phan (-)
phan liu phan (xề) xứ u liu phan (-)
47. Lỉu liu phan (xề) liu xề phan (liu)
hò xang xế (xê) xảng xang xề (liu)
48. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
49. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xảng xang xư (xàng)
50. Xàng xê (cống) xê xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
51. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
52. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
53. Xán (xàng) liu xứ (cộng)
xề líu xứ (công) líu công xê (xàng)
54. Xề liu (-) liu xề (-)
xề liu (ú) liu phan (-)
55. Liu phan (xề) liu xề phan (liu)
hò xang cống (xê) xảng xang xề (liu)
56. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
57. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xể xế (-) xán liu phan (xàng)
58. Xàng xê (cống) xê xàng (-)
xề liu (xàng) xề liu (-)
59. Xán (xàng) liu xứ (cộng)
xề liu xứ (công) líu công xê (xàng)
60. Xang xế (xê) xang hò (-)
hò xang (xế) xê xang (-)
61. Ú liu (phan) liu phan (-)
liu xề (-) ú liu (phan)
62. Phan liu (-) liu xề (-)
xề liu (ú) liu phan (-)
63. Liu phan (xề) liu xề phan (liu)
hò xang cống (xê) xảng xang xề (liu)
64. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
65. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xể xế (-) xán liu phan (xàng)
66. Xàng xê (cống) xê xàng (-)
xề liu (xàng) xề liu (-)
67. Xán (xàng) liu xứ (cộng)
xề liu xứ (công) líu công xê (xàng)


Ghi chú:
Lớp Mái bắt đầu từ câu 53
Câu 21 và câu 45 ngày xưa đờn như sau:
Xang xế (xê) xề xảng xang (hò) liu phan (xàng) liu xàng xề (xang)
Lại có nơi đờn 2 câu 21 và 45 giống câu 7, như sau:
Xang xế (xê) xề xang xự (lịu) xang xế (xê) xề xảng xang (hò).

[thaydat]

NP ơi Giúp kí âm dùm 4 câu phản xuân đi cảm ơn

[nguyenphuc]

NP ơi Giúp kí âm dùm 4 câu phản xuân đi cảm ơn

Bốn câu phản xuân là bốn câu đầu (từ câu 1 đến câu 4) của bản Nam Ai đó.
Khi đờn Nam Xuân qua Nam Ai thì mới nói tới "phản xuân". Nếu đờn riêng rẻ từng bài thì không có vụ phản xuân, phản ai gì ráo trọi!

[thaydat]

4 câu này :
1. Líu cống xê (XANG) xang xừ xang, xang cống xê (XANG)
tồn xang cống xê, xê xê (XÊ) xư xề xự xán xảng xang (LÌU)
2. Liu lỉu liu phan xàng, (XỀ) liu cồng xề xang "hò xế xang xừ (XANG)"
xang cống xê xang tồn xang cống (XÊ) xề xảng xang lìu, lìu (-)
3. Liu tồn liu lỉu liu phan (XÀNG) liu xàng cộng xề liu cồng xề (XANG)
xang cống xê xang tồn xang cống (XÊ) xư xề xự xảng xang xừ (XANG)
4. Xang xư xề phan liu xứ (U) lỉu liu phan xàng “xề cộng, liu cộng xề (XÀNG)”
phải k?

[nguyenphuc]

Bốn câu "phản xuân" (để qua ai) là bốn câu đầu (từ 1 đến 4) của bài Nam Ai (lòng bản), có ở bài chủ của topic này:

1. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xề xảng xang (hò)
2. Liu xàng (-) xề xang (-)
xang xể (xế) xang hò (-)
3. Liu xán (xàng) liu cồng xề (xang)
xang xế (xế) xế xê (xang)
4. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)

Khi đờn liền Nam Xuân qua Nam Ai thì một nhịp rưỡi câu 1 vẫn giữ hơi xuân, tiếp theo là chuyển qua hơi ai (phản xuân), vừa chuyển hơi vừa mở lơi nhịp (giãn trường canh), vì điệu buồn nhịp phải lơi hơn điệu không buồn.
Cũng vì chỗ mở ai mà người xưa gọi là phản xuân (ngược lại với hơi xuân).
Nếu chỉ đờn bản Nam Ai không thôi, thì câu đầu tiên đương nhiên hơi ai nên không gọi là "phản xuân" được.
Ngày nay ít ai gọi như vậy nữa, vì khi đờn hai bài liền nhau mà khác hơi, thì khi qua bài khác (khác hơi) là đương nhiên phải chuyển hơi và lơi nhịp thôi. Thí dụ như Đảo qua Song Cước cũng chuyển hơi lơi nhịp mà có ai nói "phản" cái gì đâu.
Hoặc như người ta ca Xuân Tình "Tống Tửu Đơn Hùng Tín" (lớp 1), tới 2 câu chót chuyển hơi lơi nhịp để gác vô Vọng cổ "Tần Quỳnh Khóc Ban", mà có ai nói "phản" cái gì đâu.
Tóm lại, nói là Nam Ai Bốn Câu Phản (hoặc nói Bốn Câu Phản Xuân) là cách nói của người xưa để chỉ Bốn Câu Đầu Tiên của bản Nam Ai (tức là từ câu 1 đến câu 4).
Câu Phản Xuân này cũng có khi được gọi là Phản Ai để chuyển từ hơi ai qua hơi xuân (như trong bản Liên Nam Cổ Khúc).
Cái cốt lõi ở đây là chỉ cần dùng 2 câu đầu tiên (câu 1 và câu 2) để làm Câu Phản là đủ rồi. Nhưng sở dĩ dùng luôn 4 câu để gọi là Bốn Câu Phản là bởi vì ngày xưa đờn cải lương có nhiều soạn giả viết lời ca Nam Ai chỉ có Bốn Câu thôi (nhận lớp - không đủ lớp), nên không thể nói là Lớp Mấy được, do đó phải nói là Nam Ai Bốn Câu Phản để người đờn biết đó là bốn câu đầu tiên của bản Nam Ai. Chỉ đơn giản như đang giỡn vậy thôi. Rồi mấy ông thầy vườn, học vấn chữ nghĩa cửa Khổng sân Trình thì ít (do đa số là nông dân cày cuốc) nên không thông đạt nghĩa lý, cứ truyền miệng cho học trò Bốn Câu Phản mà không cắt nghĩa được ý nghĩa, rồi cứ lưu truyền mãi cho đến... muôn đời sau. Cho nên tục ngữ có câu "không thông nghĩa lý" là để chỉ trường hợp này (và muôn ngàn trường hợp khác tương tự, trong xã hội và đời sống hàng ngày).
Bởi vậy trong việc học thì lý thuyết với thực hành phải đi đôi, không thể tách rời, như học Toán thì phải học định lý, định đề... vậy. Học đờn, chỉ học ngón (để mau ra nghề đi lãnh show) mà không học nhạc lý kỹ càng thì "không thông nghĩa lý" là vậy. Học lý thuyết thời lượng phải nhiều hơn học thực hành, ai có dư tiền gạo đâu mà rước thầy về nhà nằm võng giảng sách cho mình nghe, bởi vậy thầy đờn (nhạc sư) thì ít mà thợ đờn (nhạc công, nhạc sĩ) thì nhiều, đến nỗi... đại trà!

[nguyenphuc]

Cũng như hôm trước Giang Tiên có ca Kim Tiền Bản với hai câu chót mở ai (Nặng Tình Xưa). Chỉ cần nói vậy là người đờn biết rồi, đâu có cần thiết phải nói là phản cái gì đâu.
Hổng tin hỏi Giang Tiên thử coi có nói với ai tới đó phải đờn phản (động) không... hihi...
Tóm lại bây giờ, khi đờn Liên Nam (đờn liền ba bài nam liên tiếp) hoặc đờn bản Liên Nam Cổ Khúc thì mới có thể đề cập đến chuyện Câu Phản. Còn nếu chỉ đờn độc lập từng bản (Xuân, Ai, Đảo) thì không có dính dáng gì tới Câu Phản cả. Cứ nói Lớp Mấy hay Mấy Câu (nào) thì người đờn tự nhiên biết.

[thaydat]

Sáng nay,mình đàn ôn lại nam ai lớp mái. Bản đàn kí âm sau nghe hay và đã hơn bản kí âm trước.

[nguyenphuc]

Sáng nay,mình đàn ôn lại nam ai lớp mái. Bản đàn kí âm sau nghe hay và đã hơn bản kí âm trước.

Tay nghề của chú càng ngày càng tiến bộ thì bản đờn cũng phải "update" theo.
Mới học khác, nâng tay nghề lên thì khác. Đâu phải "dậm chân tại chỗ" hoài được.
Cũng như bên topic của anh SauLucBinh, anh ấy muốn học vọng cổ dây đào, nhưng NP phải nghe anh Sáu đờn mấy bản Lý (đã học của thầy Tùng ở Hốc Môn) coi như thế nào thì mới "đo ni đóng giày" mà viết hợp với "trình độ" của ảnh mới được. Viết "cao" quá thì anh Sáu không đàn đờn được.
Anh Sáu có thể đờn và thu vào điện thoại (hay làm youtube) gởi lên diễn đàn cho NP nghe để "đánh giá" ngón đờn, rồi tùy theo "trình độ" mà viết cho thích hợp.

[thaydat]

NP có thể coi lại bản phụng hoàng cải lương nâng cấp nó lên được không? Bản đàn ấy đàn nghe được nhưng không đã. Cảm ơn

[nguyenphuc]

NP có thể coi lại bản phụng hoàng cải lương nâng cấp nó lên được không? Bản đàn ấy đàn nghe được nhưng không đã. Cảm ơn

Dĩ nhiên là được.
Bản ấy viết lúc chú mới vào diễn đàn này, viết theo trình độ lúc đó.

[thaydat]

Vậy hôm nào NP rảnh, NP nâng cấp nó lên dùm nha.