Nam Ai (trong Tam Nam)

[nguyenphuc]

NAM AI
67 câu hơi ai nhịp tư trường canh trung điệu
(Trích trong tài liệu cổ nhạc của nhạc sư Trọng Khanh)

1. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xề xảng xang (hò)
2. Liu xàng (-) xề xang (-)
xang xể (xế) xang hò (-)
3. Liu xán (xàng) liu cồng xề (xang)
xang xế (xế) xế xê (xang)
4. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
5. Xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
liu xán (xàng) liu cồng xề (xang)
6. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
7. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
8. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
9. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xang hò xang (xể)
10. Xể xế (-) xê xang (-)
xán xư (xàng) xề xang (-)
11. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
12. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề xang (-)
13. Là (hò) liu xề xự (xang)
xang xế (xế) xế xê (xang)
14. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
15. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
16. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
17. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xề xảng xang (hò)
18. Liu xàng (-) xề xang (-)
xang xể (xế) xang hò (-)
19. Liu xán (xàng) liu cồng xề (xang)
xang xể (xế) xế xê (xang)
20. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
21. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xề xảng xang (hò)
22. Liu xề xứ (u) xề ú liu phan (-)
phan liu xứ (xề) xứ u liu phan (-)
23. Lỉu liu phan (xề) liu xề phan (liu)
hò xang xế (xê) xảng xang xề (liu)
24. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
25. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xể xế (-) xế xang xư (xàng)
26. Xàng xê (cống) xê xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
27. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
28. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
29. Cống xê xang (xự) xang xự (-)
hò xang xống xê (-) hò xê xang (xự)
30. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
31. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
32. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
33. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xang hò xang (xể)
34. Xể xế (-) xê xang (-)
xán xư (xàng) xề xang (-)
35. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
36. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề xang (-)
37. Xang xư (hò) liu cồng xề (xang)
xang xể (xế) xế xê (xang)
38. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
39. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
40. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
41. Xế xê (Xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xề xảng xang (hò)
42. Liu xàng (-) xề xang (-)
xang xể (xế) xang hò (-)
43. Liu xán (xàng) liu cồng xề (xang)
xang xể (xế) xế xế xê (xang)
44. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
45. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xề xảng xang (hò)
46. Liu xế xứ (u) xề ú liu phan (-)
phan liu phan (xề) xứ u liu phan (-)
47. Lỉu liu phan (xề) liu xề phan (liu)
hò xang xế (xê) xảng xang xề (liu)
48. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
49. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xảng xang xư (xàng)
50. Xàng xê (cống) xê xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
51. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
52. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
53. Xán (xàng) liu xứ (cộng)
xề líu xứ (công) líu công xê (xàng)
54. Xề liu (-) liu xề (-)
xề liu (ú) liu phan (-)
55. Liu phan (xề) liu xề phan (liu)
hò xang cống (xê) xảng xang xề (liu)
56. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
57. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xể xế (-) xán liu phan (xàng)
58. Xàng xê (cống) xê xàng (-)
xề liu (xàng) xề liu (-)
59. Xán (xàng) liu xứ (cộng)
xề liu xứ (công) líu công xê (xàng)
60. Xang xế (xê) xang hò (-)
hò xang (xế) xê xang (-)
61. Ú liu (phan) liu phan (-)
liu xề (-) ú liu (phan)
62. Phan liu (-) liu xề (-)
xề liu (ú) liu phan (-)
63. Liu phan (xề) liu xề phan (liu)
hò xang cống (xê) xảng xang xề (liu)
64. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
65. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xể xế (-) xán liu phan (xàng)
66. Xàng xê (cống) xê xàng (-)
xề liu (xàng) xề liu (-)
67. Xán (xàng) liu xứ (cộng)
xề liu xứ (công) líu công xê (xàng)


Ghi chú:
Lớp Mái bắt đầu từ câu 53
Câu 21 và câu 45 ngày xưa đờn như sau:
Xang xế (xê) xề xảng xang (hò) liu phan (xàng) liu xàng xề (xang)
Lại có nơi đờn 2 câu 21 và 45 giống câu 7, như sau:
Xang xế (xê) xề xang xự (lịu) xang xế (xê) xề xảng xang (hò).

[nguyenphuc]

Sáng nay uống coffee với ông bạn.

Ông ấy đàn nhuần nhuyển bản Phụng Hoàng Lai Nghi (lớp 1) dây hò tư mới viết sau chưa chú thaydat?

[thaydat]

Ông ấy đang tập. Mặc dù ông ấy có khiếu nhưng để đàn đúng điệu thức của PHLN phải tập đi tập lại rất nhiều lần nên không thuộc nhanh nhuyễn được đâu ông nói đang tập 4 đầu.Ông ấy nói bản đàn dây hò tư này NP viết ở vị trí trong nhiều.

[nguyenphuc]

Theo như LTV, NP và nghe audio thì các chữ đàn của 2 nhịp đầu câu một phản xuân (hơi của nó đàn nghe như lúc đàn nam xuân)? từ nhịp thứ 3 trở đi lúc đàn ngoài kéo dài trường canh thì đàn hơi của nó giống như hơi đàn nam ai?

Thông thường là như vậy.
Nhưng cũng có người khi Xuân qua Ai thì đã trở hơi và mở lơi từ sau nhịp đầu tiên của câu Nam Ai rồi.
(Khi đàn liên nhau, câu đầu của Nam Ai vì trở hơi buồn nên người ta gọi là "phản xuân" như đã giải thích trên).
Cũng có người gọi 4 câu đầu của Nam Ai là "Nam Ai 4 câu phản", hoặc "4 câu phản Xuân".
Nói chung ngày xưa dân chơi tài tử hầu hết thuộc giới bình dân nên nghĩ sao, hình dung sao thì gọi vậy. Mỗi địa phương gọi khác nhau một chút, lâu dần thành thói quen, và nói sao thì ai (nhạc giới) cũng hiểu.
Một hoặc hai nhịp đầu tiên chỗ bắt qua bản khác hơi chỉ là nhịp cầu nối liền hai bờ (sông) khác nhau.
Cũng có thể gọi chỗ trở hơi đó là "câu gối" cũng được.

[nguyenphuc]

Ông ấy đang tập.
Ông ấy nói bản đàn dây hò tư này NP viết ở vị trí trong nhiều.

Trong là ở vị trí về hướng thùng đàn phải không chú?

[thaydat]

Hôm trước mình có nói Năm Mấy người chơi đàn kìm có tiếng trong tỉnh bà con họ với Thiện Vũ Y đàn đi thẳng luôn như NP nói ở trên. Cho nên sáng này ông bạn của mình nói Năm Máy chơi liên nam nhưng không đàn 4 câu phản xuân mà đi thẳng luôn.

[thaydat]

Ừ tức là những phím 14,15,16 ....gì đó ông ấy gọi là phím trong.

[nguyenphuc]

Hôm trước mình có nói Năm Mấy người chơi đàn kìm có tiếng trong tỉnh bà con họ với Thiện Vũ Y đàn đi thẳng luôn như NP nói ở trên. Cho nên sáng này ông bạn của mình nói Năm Máy chơi liên nam nhưng không đàn 4 câu phản xuân mà đi thẳng luôn.

Bởi vậy NP nói "thông thường" là giữ 2 nhịp theo hơi cũ, nhưng cũng có người chỉ giữ 1 nhịp, có người đi thẳng luôn (như audio Ca Liên Nam ở trên).
"Thông thường" có nghĩa là đa số chơi như vậy (do qui ước với nhau), chứ không phải là "qui luật", nên không bắt buộc.

[thaydat]

Hai cách chơi này cách nào có trước NP có biết không?

[nguyenphuc]

Hai cách chơi này cách nào có trước NP có biết không?

Cách có câu gối (chuyển mạch) để trở hơi từ từ (tiệm tiến) có trước.
Dàn đờn phải đờn trở hơi từ từ để người ca lấy hơi theo mà không bị đâm hơi vì bắt qua đột ngột. Giống như đờn rao trước dẫn người ca để ngưới ca lấy hơi mới ăn giọng.
Cạ́ch có câu gối là cách của tài tử nên có trước lâu.
Cách "đi thẳng" (không có câu chuyển mạch) là của cải lương nên có sau.

[thaydat]

Cách đi thẳng này nếu người ca dở, thẩm âm không tốt dễ bị đâm hơi lắm.