Nam Ai (trong Tam Nam)

[nguyenphuc]

NAM AI
67 câu hơi ai nhịp tư trường canh trung điệu
(Trích trong tài liệu cổ nhạc của nhạc sư Trọng Khanh)

1. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xề xảng xang (hò)
2. Liu xàng (-) xề xang (-)
xang xể (xế) xang hò (-)
3. Liu xán (xàng) liu cồng xề (xang)
xang xế (xế) xế xê (xang)
4. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
5. Xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
liu xán (xàng) liu cồng xề (xang)
6. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
7. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
8. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
9. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xang hò xang (xể)
10. Xể xế (-) xê xang (-)
xán xư (xàng) xề xang (-)
11. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
12. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề xang (-)
13. Là (hò) liu xề xự (xang)
xang xế (xế) xế xê (xang)
14. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
15. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
16. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
17. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xề xảng xang (hò)
18. Liu xàng (-) xề xang (-)
xang xể (xế) xang hò (-)
19. Liu xán (xàng) liu cồng xề (xang)
xang xể (xế) xế xê (xang)
20. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
21. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xề xảng xang (hò)
22. Liu xề xứ (u) xề ú liu phan (-)
phan liu xứ (xề) xứ u liu phan (-)
23. Lỉu liu phan (xề) liu xề phan (liu)
hò xang xế (xê) xảng xang xề (liu)
24. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
25. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xể xế (-) xế xang xư (xàng)
26. Xàng xê (cống) xê xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
27. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
28. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
29. Cống xê xang (xự) xang xự (-)
hò xang xống xê (-) hò xê xang (xự)
30. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
31. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
32. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
33. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xang hò xang (xể)
34. Xể xế (-) xê xang (-)
xán xư (xàng) xề xang (-)
35. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
36. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề xang (-)
37. Xang xư (hò) liu cồng xề (xang)
xang xể (xế) xế xê (xang)
38. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
39. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
40. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
41. Xế xê (Xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xề xảng xang (hò)
42. Liu xàng (-) xề xang (-)
xang xể (xế) xang hò (-)
43. Liu xán (xàng) liu cồng xề (xang)
xang xể (xế) xế xế xê (xang)
44. Xứ u (-) liu xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
45. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xề xảng xang (hò)
46. Liu xế xứ (u) xề ú liu phan (-)
phan liu phan (xề) xứ u liu phan (-)
47. Lỉu liu phan (xề) liu xề phan (liu)
hò xang xế (xê) xảng xang xề (liu)
48. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
49. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xế xê (-) xảng xang xư (xàng)
50. Xàng xê (cống) xê xàng (-)
xề liu (xàng) xề xang (-)
51. Xang xế (xê) xề xang xư (lịu)
xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
52. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
53. Xán (xàng) liu xứ (cộng)
xề líu xứ (công) líu công xê (xàng)
54. Xề liu (-) liu xề (-)
xề liu (ú) liu phan (-)
55. Liu phan (xề) liu xề phan (liu)
hò xang cống (xê) xảng xang xề (liu)
56. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
57. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xể xế (-) xán liu phan (xàng)
58. Xàng xê (cống) xê xàng (-)
xề liu (xàng) xề liu (-)
59. Xán (xàng) liu xứ (cộng)
xề liu xứ (công) líu công xê (xàng)
60. Xang xế (xê) xang hò (-)
hò xang (xế) xê xang (-)
61. Ú liu (phan) liu phan (-)
liu xề (-) ú liu (phan)
62. Phan liu (-) liu xề (-)
xề liu (ú) liu phan (-)
63. Liu phan (xề) liu xề phan (liu)
hò xang cống (xê) xảng xang xề (liu)
64. Ú líu (công) líu công xê (xàng)
xề liu (xàng) xề liu (-)
65. Xế xê (xang) xang xang (-)
xang xể xế (-) xán liu phan (xàng)
66. Xàng xê (cống) xê xàng (-)
xề liu (xàng) xề liu (-)
67. Xán (xàng) liu xứ (cộng)
xề liu xứ (công) líu công xê (xàng)


Ghi chú:
Lớp Mái bắt đầu từ câu 53
Câu 21 và câu 45 ngày xưa đờn như sau:
Xang xế (xê) xề xảng xang (hò) liu phan (xàng) liu xàng xề (xang)
Lại có nơi đờn 2 câu 21 và 45 giống câu 7, như sau:
Xang xế (xê) xề xang xự (lịu) xang xế (xê) xề xảng xang (hò).

[nguyenphuc]

Cách đi thẳng này nếu người ca dở, thẩm âm không tốt dễ bị đâm hơi lắm.

Lối chơi Liên Nam này bắt nguồn từ bài Liên Nam Cổ Khúc, do hai ông Chín Chiêu và Sáu Thoàng nối kết 3 bài Mái Ai, Trống Xuân và Song Cước thành một bài liền. Mỗi lần "chuyển mạch" (trở hơi) thì câu gối (câu chuyển mạch) không có lời ca, để cho người ca lắng nghe dàn đờn trở hơi rồi mới ca, để không bị đâm hơi.
Hai ông Chín Chiêu và Sáu Thoàng là học trò của ông Nguyễn Quang Đại (cụ Ba Đợi).
Bây giờ người ta "bắt chước", nào là liên bắc, liên miên... đủ thứ.
Cùng một hơi (bắc) mà cũng "liên" ?
Xa xưa hơn, đã có cách chơi "liên" này rồi.
Đó là bà Anh Vũ (tức Hạ Giang Lăng Trường Khúc), nối mỗi bài đều có câu gối để chuyển mạch.
Đọc bài nói về 12 bản cổ thất truyền (của Trọng Khanh), ở topic bản đờn Biên Ải để thấy rõ điều này.

[thaydat]

Vậy là bắt chước cách chơi ấy bây giờ người ta chơi nam xuan qua nam ai rồi đảo?

[nguyenphuc]

LIÊN NAM CỔ KHÚC
Giang Mạn Tình Oan
Hà Thu ca
Dàn nhạc: Huỳnh Khải
-----o0o-----

[nguyenphuc]

Vậy là bắt chước cách chơi ấy bây giờ người ta chơi nam xuan qua nam ai rồi đảo?

Thì cổ nhạc là người nay bắt chước theo người xưa.
Nói rõ hơn là học của người xưa (vì cổ là xưa mà).

[nguyenphuc]

LIÊN NAM
Trình bày: Bạch Tuyết, Kim Thanh, Anh Chàng
Dàn nhạc: Ba Tu, Văn Giỏi, Thanh Hải, Út Tỵ
-----o0o-----

[thaydat]

Bản đàn Nam Ai lớp mái NP viết sau có một số láy đàn có chữ đàn mới đàn nghe hay hơn 8 câu viết đầu. ngược lại Bản đàn Nam Xuân viết sau nghe không hay bằng bản đàn Nam Xuân viết trước.

[nguyenphuc]

Bản đàn Nam Ai lớp mái NP viết sau có một số láy đàn có chữ đàn mới đàn nghe hay hơn 8 câu viết đầu. ngược lại Bản đàn Nam Xuân viết sau nghe không hay bằng bản đàn Nam Xuân viết trước.

Bởi vậy người ta nói người đàn cổ nhạc (tài tử) là ứng tác do ở chỗ đó.
Ứng tác cũng như đọc diễn văn ứng khẩu, nghĩa là không có soạn sẵn, nội dung (lòng bản) không thay đổi, nhưng các tình tiết (hoa lá) thì mỗi lần đàn (hoặc mỗi lần viết) đều có khác (trừ phi copy cái cũ thì không khác). Hứng thì đàn hay không hứng thì đàn dở, cũng vậy hứng thì viết hay không hứng thì viết dở. Bây giờ kêu NP viết bản Nam Ai Lớp Mái nữa thì lại khác nữa. Mà không có cây đàn muốn viết hay cũng sợ bị tổ trác, chi bằng viết "thường thường bậc trung" cho chắc ăn. Nhiều "dị bản" cũng có cái lợi, là xào qua nấu lại để có sự mới lạ, không bị nhàm.
Viết bản đàn liền một mạch xong luôn thì có sự mạch lạc. Nay viết mấy câu, mai viết mấy câu, mốt viết mấy câu, ý tưởng không liền lạc có khi nghe đầu voi đuôi chuột là chuyện thường. Vì NP viết (bản đàn) là suy nghĩ viết ra chứ đâu có cây đàn. Suy nghĩ không liên tục thì bản đàn có khi không được liền lạc.

[thaydat]

Hôm nay mình ghé ông bạn mình nhân dịp đưa bản đàn đảo ngũ cung cho ông ấy. Mình đề nghị ông ấy đàn bản nam ai cho mình nghe xem chỗ nhịp đầu câu thứ 2 cây đàn guitar có đàn chữ nhạc hò hay không như NP nói .Mình mới phát hiện ông ấy đàn nhịp đầu mới vô Líu cống xê xan.Chữ xan non NP ơi. Qua tiếp xúc với NP mình mới biết người ta khen ông ấy chỉ vì ông bắt chước chữ đàn của NS Văn Hải( Chữ đàn hot hiện nay của giới trẻ fan của Văn Hải)chứ thật sự theo mình ông ấy còn phải tập thật nhiều nữa giống như mình vậy. Mình không biết nên khuyên làm sao vì ông ấy có tính tự cao lắm. NP cho lời khuyên nên góp ý bạn mình như thế nào? Hôm nay, mình mới chia sẽ với NP điều này: Ông ấy không thích tập hòa đàn với mình để tập đâu vì ông ấy chê mình đàn dỡ. Buồn nhất là ông ấy nói trổng trổng đàn như cá rô ăn móng. Ông ấy chỉ thích đàn với Năm Máy(đàn kìm) thôi.Chỗ này là chỗ mà mình hay tránh khi NP đề nghị tập hòa với ông bạn mình. Cái khó nhất của mình là muốn tập hòa đàn nhưng không có người chơi cây guitar nào vững nhịp mà mình thân hết. Thường thì sau khi tập bản đàn NP mình chọn bài ca có bài có clip giống bản đàn của NP đàn theo để tập nhịp.NP cho lời khuyên.

[thaydat]

Nếu ngày xưa gọi 4 câu đầu là 4 câu phản như vậy lớp 1 phải bắt đầu từ câu 5:

5. Xang xế (xê) xề xảng xang (hò)
liu xán (xàng) liu cồng xề (xang)?
mà bắt đầu câu 5 thì các bản nam ai cải lương họ chơi là 4 câu phản và 4 câu đầu lớp 1?

[nguyenphuc]

Nếu ngày xưa gọi 4 câu đầu là 4 câu phản như vậy lớp 1 phải bắt đầu từ câu 5

Gọi là "phản" (phản xuân) vì một nhịp rưỡi đầu nó còn hơi xuân (nếu đờn liền với Nam Xuân), nhưng đâu có nói nó là lớp nào, như vậy nó vẫn thuộc về Lớp 1. Tức là 4 câu phản là 4 câu đầu của Lớp 1.