Nguyenphuc ơi xin trợ giúp. Hôm qua có ngồi nói chuyện với bạn bè về chuyện đờn ca. Ông bạn nói "ông Long đàn kìm mà toàn tiếng đàn ghita không". NP giải thích dùm? Đàn như thế nào để đúng với bản chất của mỗi loại nhạc cụ trên?
Cái nầy... nói vắn tắt là mỗi nhạc cụ, tức là mỗi cây đờn (vì nhạc tài tử gọi là đờn cây, khác với nhạc lễ còn có các nhạc cụ khác không phải đờn cây, thí dụ như trống, bạc, kèn...) có số lượng dây và chất loại dây khác nhau, ngạch phím trên cần đờn cũng khác nhau. Vì vậy tùy theo số dây và số phím (trên cần đờn) mà người đờn bấm ở vị trí phím, nhấn sâu cạn vuốt rung khác nhau, do đó mà tiếng kêu (âm thanh) phát ra khác nhau, người nghe phân biệt được rõ ràng. Như đờn độc huyền (ít dây), âm thanh khác với đờn tranh (nhiều dây), đờn cò (kéo cung) âm thanh khác với đờn guitar (tay khải). Do sự âm thanh khác nhau nên hòa (tấu) với nhau các âm thanh tạo ra mới hòa quyện nghe hay, chứ nếu đàn nào âm thanh cũng giống nhau (nếu guitar và đờn kìm đờn chữ đờn giống nhau) thì chỉ cần một cây đờn thôi cũng đủ, cần gì phải có dàn đờn nhiều cây.
Do mỗi cây đờn có chữ đờn phát ra âm thanh khác nhau nên phải học đờn "chính quy" (có trường lớp hoặc có thầy), nếu đờn cây nầy giống chữ đờn cây kia, người nghe biết là học lóm, học mò, nhái theo cây đờn khác. Bởi vậy cổ nhạc có cái hay là lòng bản đờn hoàn toàn giống y hệt nhau nhưng mỗi cây đờn và mỗi người đờn đều ứng tác và trình tấu khác nhau mà hòa tấu với nhau rát "ăn".
Không như tân nhạc, cùng một bản nhạc tất cả các cây đờn phải đờn cùng một nốt nhạc giống y như nhau.