Đảo Ngũ Cung (trong Tam Nam)

[nguyenphuc]

ĐẢO NGŨ CUNG
67 câu hơi xuân dựng nhịp tư trường canh trung điệu
(Bản đờn của nhạc sư Trọng Khanh)

1. Xế xê (xang) xê xang xê (-)
xang xế xê (-) xể xê xang (lịu)
2. Ú liu (phàn) phàn xê (-)
xang phán (xự) xang xê (-)
3. Tồn tàn (xê) xang xế (xê)
xế xể xê (-) xê xê xang (lịu)
4. Liu xán (u) liu phàn (-)
xang phán (xự) xang xê (-)
5. Tồn tàn (xê) xang xế (xê)
xế xể xê (-) xê xê xang (lịu)
6. Liu xán (u) liu phàn (-)
xang phán (xự) xang xê (-)
7. Tồn tàn (xê) xang xế (xê)
liu xán (liu)ú liu phan (xề)
8. Xề là (liu) phan xề (-)
ú liu (phạn) xàng liu (-)
9. Tồn là (liu) xế xán (liu)
liu xán (liu) ú liu phan (xề)
10. Xề là (liu) phan xề (-)
ú liu (phạn) liu ú (-)
11. Tồn tàn (xê) xề xê xán (ú)
xề xán (ú) xề u liu (phan)
12. Liu xán (u) liu phan (-)
ú liu (phạn) xán liu (-)
13. Xự xự (xang) xế xự xế (xang)
ú liu (xề) phạn xán xàng (liu)
14. Xề liu (-) liu xề (-)
ú liu (phạn) xán liu (-)
15. Tồn là (liu) xế xán (liu)
liu xán (liu) phạn ú xán (xề)
16. Xề liu (-) liu xề (-)
ú liu (phạn) xán liu (-)
17. Tồn tàn (liu) xế xán (liu)
liu liu (-) phạn ú xán (xề)
18. Xề liu (-) liu xề (-)
ú liu (phạn) liu ú (-)
19. Ú liu (xề) xề phạn liu (ú)
xế xán (u) xề ú liu (phan)
20. Liu xán (u) liu phan (-)
xang phán (xự) xang xê (-)
21. Tồn tàn (xê) xang líu xê xang (xê)
xang xế xê (-) xể xê xang (xê)
22. Xế xê (-) xang lịu (-)
ú liu (phạn) phàn xê (-)
23. Tồn tàn (xê) xế xể (xê)
xang xế xê (-) xể xê xang (lịu)
24. Liu ú (-) liu phàn (-)
xang phán (xự) xang xê (-)
25. Tồn tàn (xê) xế xể (xê)
xang xế xê (-) xể xê xang (lịu)
26. Liu ú (-) liu phàn (-)
xang phán (xự) xang xê (-)
27. Tồn tàn (xê) xế xể (xê)
xang xế xê (-) xể xê xang (xự)
28. Xang xê (-) xang xự (-)
xế xang (xự) xế xang (-)
29. Phàn phàn (xang) xế xế (xang)
xế xang (-) xự xự xế (xang)
30. Xang xê (-) xang xự (-)
xế xang (xự) xế xang (-)
31. Tồn là (liu) xế xán (liu)
liu ú liu (-) phạn ú xán (xề)
32. Xề liu (-) phan xề (-)
ú liu (phạn) xán liu (-)
33. Tồn là (liu) xế xán (liu)
liu ú liu (-) phạn liu ú (xề)
34. Phan xán (xàng) phan xề (-)
ú liu (phạn) xàng ú (-)
35. Ú liu (xề) xàng xề phạn (ú)
xề xán u (-) xề ú liu (phan)
36. Liu ú (-) liu phan (-)
ú líu (phạn) liu ú (-)
37. Xề xề (ú) xề xề liu (ú)
ú liu (-) phạn ú xán (xề)
38. Phan xán (xàng) phan xề (-)
ú liu (phạn) liu ú (-)
39. Ú liu (xề) xàng xề phạn (ú)
xề xán u (-) xề ú liu (phan)
40. Liu ú (-) liu phan (-)
ú liu (phạn) liu ú (-)
41. Xề xề (ú) xề phạn liu (ú)
ú liu (-) phạn ú xán (xề)
42. Phạn xán (xàng) phạn xề (-)
ú liu (phạn) liu ú (-)
43. Ú liu (xề) xàng xề phạn (ú)
xề xán u (-) xề ú liu (phan)
44. Liu ú (-) liu phan (-)
ú liu (phạn) xán liu (-)
45. Phàn phàn (xang) xế xế líu (xang)
ú liu xề (-) phạn xán xàng (liu)
46. Xề liu (-) liu xề (-)
ú liu (phạn) xán liu (-)
47. Tồn là (liu) xế xán (liu)
liu xán (liu) phạn ú xán (xề)
48. Xề liu (-) liu xề (-)
ú liu (phạn) xán liu (-)
49. Tồn tàn (liu) xế xán (liu)
liu liu (-) phạn ú xán (xề)
50. Xề liu (-) liu xề (-)
ú liu (phạn) liu ú (-)
51. Ú liu (xề) xề phạn liu (ú)
xế xán (u) xề ú liu (phan)
52. Liu ú (-) liu phan (-)
ú liu (phạn) xán liu (-)
53. Xán (xàng) liu (xệ)
liu liu (-) ú xán (liu)
54. Liu (-) xán xàng (-)
xàng liu (xề) xàng liu (-)
55. Tồn là (liu) xế xán (liu)
ú liu (-) phạn ú xán (xàng)
56. Xàng liu (-) liu xàng (-)
xàng liu (xề) xàng liu (-)
57. Tồn là (liu) xế xán (liu)
ú liu (-) phạn ú xán (xàng)
58. Xàng liu (-) liu xàng (-)
xàng liu (xề) xàng liu (-)
59. Xán (xàng) liu (xệ)
xề liu xứ (công) líu công xê (xàng)
60. Xàng liu (-) liu xàng (-)
xàng xề (cộng) xề xàng (-)
61. Xán (xàng) liu (xệ)
liu liu (-) ú xán (liu)
62. Liu (-) xán xàng (-)
xàng liu (xề) xàng liu (-)
63. Tồn là (liu) xế xán (liu)
ú liu (-) phạn ú xán (xàng)
64. Xàng liu (-) liu xàng (-)
xàng liu (xề) xàng liu (-)
65. Tồn là (liu) xế xán (liu)
ú liu (-) phạn ú xán (xàng)
66. Xàng liu (-) liu xàng (-)
xàng liu (xề) xàng liu (-)
67. Xán (xàng) liu (xệ)
xề liu xứ (công) líu công xê (xàng)

-----o0o-----

Ghi chú:
Song Cước từ câu 53 đến câu 67
Có nơi đờn câu 37 và 41 như sau:
Xề xề (ú) xề ú (-)
ú liu (-) xán xề phạn (ú)
Ngày xưa câu 54 và 62 đờn lòn:
Xang xế (-) xế xang (-)
xang xế (xê) xang lìu (-)
Ngày xưa (hiện nay cũng còn) câu 55 câu 57 và câu 63 câu 65 đờn như sau:
Tồn là (liu) xế xán (liu)
xang xế xê (-) xê xê xang (lìu)
Những bài ca xưa đăt lời theo cách đờn xưa (gần với Lớp Trống), ngày nay người sửa lại đờn gần với Lớp Mái nhiều hơn.
Có nơi đờn Song Cước và Trống Xuân câu 59 giống nhau là dứt XÀNG
Có nơi đờn Song Cước câu 59 dứt LIU như Lớp Trống.
Cũng có nơi đờn câu 56 câu 58 và câu 64 câu 66 như sau:
Hò xê (-) xang xự (-)
ú liu (phạn) xán liu (-)
Trong giới tài tử, để cho thống nhất, thường thường người ta đờn Song Cước (hoặc Trống Xuân) giống nhau. Nếu chơi 7 câu thì dứt câu 7 chữ XÀNG, nếu chơi 8 câu thì dứt câu 7 chữ LIU. Nếu chơi 15 câu thì câu 15 dứt chữ XÀNG
Tóm lại: Trong 3 lớp đặc biệt của 3 bài nam, chỉ có Lớp Mái của bài Nam Ai là đồng nhất cho nên rất thông dụng vì thế được áp dụng rộng rãi và cũng rất phổ biến trong cải lương.
Còn Lớp Trống của bài Nam Xuân và Song Cước của bài Đảo Ngũ Cung cho tới hiện nay đã hơn 100 năm rồi mà vẫn chưa thống nhất lòng bản, cho nên không được phổ biến và cải lương cũng không dùng 2 lớp này, vì sợ rằng giữa thầy tuồng (soạn giả) và thầy đờn (dàn nhạc) có sự lọt chọt rồi đào kép không biết theo ai.
Ngay cả giới tài tử cũng ít khi chơi Lớp Trống và Song Cước, nếu có thì phải hội ý hoặc phụ nhĩ với nhau trước khi chơi để không bị lọt chọt.
Các anh chị cứ để ý nghe các audio hoặc các nhạc sĩ đờn Lớp Trống và Song Cước (nhất là Song Cước) sẽ thấy 2 bản này không thống nhất lòng bản (bài ca cũng vậy).

[nguyenphuc]

Nếu muốn gác vô Vọng Cổ (hoặc chuyển qua Song Cước) thì phải đờn hoặc ca 12 câu Đảo, hoặc 20 câu. Nghĩa là trước khi dứt 2 câu thì phải là câu dứt chữ đờn Ú thì mới mở được. Như 12 câu thì có câu 10 dứt Ú, 20 câu thì có câu 18 dứt Ú.
Thường là mở 1 câu rưỡi, tính từ nhịp song lang dứt.
Đại khái là, nếu ca 12 câu (Đảo) thì mở tại câu 11 rưỡi, nếu ca 20 câu thì mở tại câu 19 rưỡi. Tức là mở trước 6 nhịp.
Mở giống y như mở qua Song Cước.

[thaydat]

Mình không biết nhưng nói theo NP cải lương chắc không ca nhiều đâu tối đa chắc 12 câu. Hình như 8 câu NP ơi. Bên diễn đàn cải lương VN có

[nguyenphuc]

Câu mở Ai cho bản Đảo để gác vô Vọng Cổ hoặc qua Song Cước như sau (mở trước khi dứt Đảo 6 nhịp tức là 1 câu rưỡi tính từ nhịp song lang dứt trở ngược về trước và chuyển hơi ai qua dây hò nhứt):

(Mở ai) Xề liu xứ u liu (CÔNG) xề liu xứ công xê líu phán (XANG)
Xang o líu xang xê (CỐNG) líu công xê xang "xừ xê líu (XANG)"
xàng xề liu hò liu xứ (XỀ) liu xừ liu, liu (-).

Ghi chú: chữ Xang của hò nhứt tức là chữ Phan của hò tư, chữ Liu của hò nhứt tức là chữ Xang/Xan của hò tư.

[thaydat]

Nãy giờ cúp điện mới có lại. Đảo tới câu mấy nhịp thứ mấy mình mới trở dây hò nhứt?
Hiểu như thế này đúng không phải đàn câu 7 nhịp một và 2 .Câu 7. Xê xê xê xê xê tồn xang xự tồn xự xang (XÊ) phán xàng xê phán xàng xê phán xê xang xự xang xê xang (XÊ)từ đó trở về sau là đàn mở ai mà đàn dây hò nhứt

[nguyenphuc]

Nãy giờ cúp điện mới có lại. Đảo tới câu mấy nhịp thứ mấy mình mới trở dây hò nhứt?
Hiểu như thế này đúng không phải đàn câu 7 nhịp một và 2 .Câu 7. Xê xê xê xê xê tồn xang xự tồn xự xang (XÊ) phán xàng xê phán xàng xê phán xê xang xự xang xê xang (XÊ)từ đó trở về sau là đàn mở ai mà đàn dây hò nhứ.

Oh, 8 câu mở Ai không được chú thaydat ơi.
Phải là 12 câu hoặc 20 câu mới được.
Câu mà trước khi dứt 2 câu phải dứt chữ đờn Ú thì mới mở được.
Như trên nói, 12 câu thì có câu 10 dứt Ú, 20 câu thì có câu 18 dứt Ú. Còn 8 câu thì câu 6 không phải dứt Ú nên không mở ai được.
Chỗ chữ Ú đó là nhịp cầu nối, không có nhịp cầu nối thì không "nối" được.

[thaydat]

Như vậy chắc là 12 câu rồi. Soạn giả chắc phải biết chỗ cầu nối này.

[nguyenphuc]

Như vậy chắc là 12 câu rồi. Soạn giả chắc phải biết chỗ cầu nối này.

Chắc là vậy.
Phải đúng như vậy mở Ai nghe mới mùi. Nếu mở đại sẽ nghe trớt quớt.
Soạn giả chuyên nghiệp thì đương nhiên biết điều này.

[thaydat]

như vậy thì phải đàn câu 11: 2 nhịp bằng dây hò tư còn 6 nhịp tiếp theo đàn (Mở ai) Xề liu xứ u liu (CÔNG) xề liu xứ công xê líu phán (XANG)
Xang o líu xang xê (CỐNG) líu công xê xang "xừ xê líu (XANG)"
xàng xề liu hò liu xứ (XỀ) liu xừ liu, liu (-).bằng dây hò nhứt đúng không?

[nguyenphuc]

Dạ, đúng y như vậy đó chú.
Chuyển qua dây hò nhứt là dây vọng cổ kép ca (hò nhứt) đó.
(và 2 lớp Song Cước cũng đờn dây hò nhứt này, nếu qua Song Cước).
Hoặc chú có thể dùng 2 câu A và B bên topic Song Cước, cũng chính là 2 câu trở hơi (mở Ai).

[nguyenphuc]

Hai câu trở hơi:

A. Xan phán xê xan xự xan (XÊ) xề xề phạn liu xán (Ú) trở hơi mùi tại đây-> ú hò xan cống xê xán (U) hò xan cống u xán u liu (PHAN)
B. Phàn hò xan líu phan công (U) liu xán xư phan “liu ú, xán u liu (PHAN)” phan hò xan líu phan công (HÒ) phàn cồng xan, xan (-)

Trên đây là chữ đờn đọc theo hệ thống dây hò tư.
Nếu chuyển thành chữ đờn dây hò nhứt (chuyển cung) thì cũng bấm phím trên cần đàn y chang như vậy, nhưng chữ đờn sẽ được đọc như dười đây là:

A. Xan phán xê xan xự xan (XÊ) xề xề phạn liu xán (Ú) trở hơi mùi tại đây-> cống xề liu xứ u liu (CÔNG) xề liu xứ công líu công xê (XANG)
B. Xang xề liu xế xan xư (CÔNG) xê líu phán xang “xê cống, líu công xê (XANG)” xang xề liu xế xan xư (XỀ) xàng xừ liu, liu (-)

Ghi chú:
Nếu bài ca Đảo là 12 câu, thì câu A tức là câu 11 và câu B tức là câu 12.
Nếu bài ca Đảo là 20 câu thì câu A tức là câu 19 và câu B tức là câu 20.