Đảo Ngũ Cung (trong Tam Nam)

[nguyenphuc]

ĐẢO NGŨ CUNG
67 câu hơi xuân dựng nhịp tư trường canh trung điệu
(Bản đờn của nhạc sư Trọng Khanh)

1. Xế xê (xang) xê xang xê (-)
xang xế xê (-) xể xê xang (lịu)
2. Ú liu (phàn) phàn xê (-)
xang phán (xự) xang xê (-)
3. Tồn tàn (xê) xang xế (xê)
xế xể xê (-) xê xê xang (lịu)
4. Liu xán (u) liu phàn (-)
xang phán (xự) xang xê (-)
5. Tồn tàn (xê) xang xế (xê)
xế xể xê (-) xê xê xang (lịu)
6. Liu xán (u) liu phàn (-)
xang phán (xự) xang xê (-)
7. Tồn tàn (xê) xang xế (xê)
liu xán (liu)ú liu phan (xề)
8. Xề là (liu) phan xề (-)
ú liu (phạn) xàng liu (-)
9. Tồn là (liu) xế xán (liu)
liu xán (liu) ú liu phan (xề)
10. Xề là (liu) phan xề (-)
ú liu (phạn) liu ú (-)
11. Tồn tàn (xê) xề xê xán (ú)
xề xán (ú) xề u liu (phan)
12. Liu xán (u) liu phan (-)
ú liu (phạn) xán liu (-)
13. Xự xự (xang) xế xự xế (xang)
ú liu (xề) phạn xán xàng (liu)
14. Xề liu (-) liu xề (-)
ú liu (phạn) xán liu (-)
15. Tồn là (liu) xế xán (liu)
liu xán (liu) phạn ú xán (xề)
16. Xề liu (-) liu xề (-)
ú liu (phạn) xán liu (-)
17. Tồn tàn (liu) xế xán (liu)
liu liu (-) phạn ú xán (xề)
18. Xề liu (-) liu xề (-)
ú liu (phạn) liu ú (-)
19. Ú liu (xề) xề phạn liu (ú)
xế xán (u) xề ú liu (phan)
20. Liu xán (u) liu phan (-)
xang phán (xự) xang xê (-)
21. Tồn tàn (xê) xang líu xê xang (xê)
xang xế xê (-) xể xê xang (xê)
22. Xế xê (-) xang lịu (-)
ú liu (phạn) phàn xê (-)
23. Tồn tàn (xê) xế xể (xê)
xang xế xê (-) xể xê xang (lịu)
24. Liu ú (-) liu phàn (-)
xang phán (xự) xang xê (-)
25. Tồn tàn (xê) xế xể (xê)
xang xế xê (-) xể xê xang (lịu)
26. Liu ú (-) liu phàn (-)
xang phán (xự) xang xê (-)
27. Tồn tàn (xê) xế xể (xê)
xang xế xê (-) xể xê xang (xự)
28. Xang xê (-) xang xự (-)
xế xang (xự) xế xang (-)
29. Phàn phàn (xang) xế xế (xang)
xế xang (-) xự xự xế (xang)
30. Xang xê (-) xang xự (-)
xế xang (xự) xế xang (-)
31. Tồn là (liu) xế xán (liu)
liu ú liu (-) phạn ú xán (xề)
32. Xề liu (-) phan xề (-)
ú liu (phạn) xán liu (-)
33. Tồn là (liu) xế xán (liu)
liu ú liu (-) phạn liu ú (xề)
34. Phan xán (xàng) phan xề (-)
ú liu (phạn) xàng ú (-)
35. Ú liu (xề) xàng xề phạn (ú)
xề xán u (-) xề ú liu (phan)
36. Liu ú (-) liu phan (-)
ú líu (phạn) liu ú (-)
37. Xề xề (ú) xề xề liu (ú)
ú liu (-) phạn ú xán (xề)
38. Phan xán (xàng) phan xề (-)
ú liu (phạn) liu ú (-)
39. Ú liu (xề) xàng xề phạn (ú)
xề xán u (-) xề ú liu (phan)
40. Liu ú (-) liu phan (-)
ú liu (phạn) liu ú (-)
41. Xề xề (ú) xề phạn liu (ú)
ú liu (-) phạn ú xán (xề)
42. Phạn xán (xàng) phạn xề (-)
ú liu (phạn) liu ú (-)
43. Ú liu (xề) xàng xề phạn (ú)
xề xán u (-) xề ú liu (phan)
44. Liu ú (-) liu phan (-)
ú liu (phạn) xán liu (-)
45. Phàn phàn (xang) xế xế líu (xang)
ú liu xề (-) phạn xán xàng (liu)
46. Xề liu (-) liu xề (-)
ú liu (phạn) xán liu (-)
47. Tồn là (liu) xế xán (liu)
liu xán (liu) phạn ú xán (xề)
48. Xề liu (-) liu xề (-)
ú liu (phạn) xán liu (-)
49. Tồn tàn (liu) xế xán (liu)
liu liu (-) phạn ú xán (xề)
50. Xề liu (-) liu xề (-)
ú liu (phạn) liu ú (-)
51. Ú liu (xề) xề phạn liu (ú)
xế xán (u) xề ú liu (phan)
52. Liu ú (-) liu phan (-)
ú liu (phạn) xán liu (-)
53. Xán (xàng) liu (xệ)
liu liu (-) ú xán (liu)
54. Liu (-) xán xàng (-)
xàng liu (xề) xàng liu (-)
55. Tồn là (liu) xế xán (liu)
ú liu (-) phạn ú xán (xàng)
56. Xàng liu (-) liu xàng (-)
xàng liu (xề) xàng liu (-)
57. Tồn là (liu) xế xán (liu)
ú liu (-) phạn ú xán (xàng)
58. Xàng liu (-) liu xàng (-)
xàng liu (xề) xàng liu (-)
59. Xán (xàng) liu (xệ)
xề liu xứ (công) líu công xê (xàng)
60. Xàng liu (-) liu xàng (-)
xàng xề (cộng) xề xàng (-)
61. Xán (xàng) liu (xệ)
liu liu (-) ú xán (liu)
62. Liu (-) xán xàng (-)
xàng liu (xề) xàng liu (-)
63. Tồn là (liu) xế xán (liu)
ú liu (-) phạn ú xán (xàng)
64. Xàng liu (-) liu xàng (-)
xàng liu (xề) xàng liu (-)
65. Tồn là (liu) xế xán (liu)
ú liu (-) phạn ú xán (xàng)
66. Xàng liu (-) liu xàng (-)
xàng liu (xề) xàng liu (-)
67. Xán (xàng) liu (xệ)
xề liu xứ (công) líu công xê (xàng)

-----o0o-----

Ghi chú:
Song Cước từ câu 53 đến câu 67
Có nơi đờn câu 37 và 41 như sau:
Xề xề (ú) xề ú (-)
ú liu (-) xán xề phạn (ú)
Ngày xưa câu 54 và 62 đờn lòn:
Xang xế (-) xế xang (-)
xang xế (xê) xang lìu (-)
Ngày xưa (hiện nay cũng còn) câu 55 câu 57 và câu 63 câu 65 đờn như sau:
Tồn là (liu) xế xán (liu)
xang xế xê (-) xê xê xang (lìu)
Những bài ca xưa đăt lời theo cách đờn xưa (gần với Lớp Trống), ngày nay người sửa lại đờn gần với Lớp Mái nhiều hơn.
Có nơi đờn Song Cước và Trống Xuân câu 59 giống nhau là dứt XÀNG
Có nơi đờn Song Cước câu 59 dứt LIU như Lớp Trống.
Cũng có nơi đờn câu 56 câu 58 và câu 64 câu 66 như sau:
Hò xê (-) xang xự (-)
ú liu (phạn) xán liu (-)
Trong giới tài tử, để cho thống nhất, thường thường người ta đờn Song Cước (hoặc Trống Xuân) giống nhau. Nếu chơi 7 câu thì dứt câu 7 chữ XÀNG, nếu chơi 8 câu thì dứt câu 7 chữ LIU. Nếu chơi 15 câu thì câu 15 dứt chữ XÀNG
Tóm lại: Trong 3 lớp đặc biệt của 3 bài nam, chỉ có Lớp Mái của bài Nam Ai là đồng nhất cho nên rất thông dụng vì thế được áp dụng rộng rãi và cũng rất phổ biến trong cải lương.
Còn Lớp Trống của bài Nam Xuân và Song Cước của bài Đảo Ngũ Cung cho tới hiện nay đã hơn 100 năm rồi mà vẫn chưa thống nhất lòng bản, cho nên không được phổ biến và cải lương cũng không dùng 2 lớp này, vì sợ rằng giữa thầy tuồng (soạn giả) và thầy đờn (dàn nhạc) có sự lọt chọt rồi đào kép không biết theo ai.
Ngay cả giới tài tử cũng ít khi chơi Lớp Trống và Song Cước, nếu có thì phải hội ý hoặc phụ nhĩ với nhau trước khi chơi để không bị lọt chọt.
Các anh chị cứ để ý nghe các audio hoặc các nhạc sĩ đờn Lớp Trống và Song Cước (nhất là Song Cước) sẽ thấy 2 bản này không thống nhất lòng bản (bài ca cũng vậy).

[nguyenphuc]

Về bài Nam ông ấy chỉ đàn được nam ai và nam xuân lớp đầu 8 câu thôi bài đàn này thì mình cũng lấy từ bên diễn đàn cải lương số do Hữu Tùng kí âm đưa cho ông ấy tập đó và cũng chỉ có bao nhiêu đó thôi. Lớp mái ông ấy chưa đàn được nữa.

Hai bản Xuân, Ai mà ông ấy đờn, chữ đờn nghe khá không chú?
Nếu không khá thì khi nào rảnh NP sẽ viết cho ông ấy 20 câu Nam Xuân, 20 câu Nam Ai và 2 Lớp Mái (Nam Ai) để đi chơi với người ta. Nam Ai có thể viết nhiều hơn, tài tử thường chơi 43 câu, gồm 28 câu Nam Ai và 15 câu Lớp Mái.
Và từ từ NP cũng sẽ viết cho ổng 15 câu Song Cước (Đảo) cũng là để đi chơi cho vui tuổi già.

NP ơi không biết mình nhận xét có đúng không hình như mỗi thứ người ta chỉ đưa ít ít vậy thôi còn muốn nữa thì phải tìm thầy. Không thật sự dạy cho người không có điều kiện hoặc một lí do nào đó mà họ không học được trực tiếp với thầy.

Chú nhận xét về điều này rất đúng. Thời buổi "cơm gạo" này hiếm có người "tình cho không biếu không" lắm. Những gì họ đưa lên chỉ là "lông ngỗng dẫn đường" cho Trọng Thuỷ lần theo đó mà tìm đến Mỵ Châu để "giải bày tâm sự".
Họ học đờn tốn tiền và rất nhiêu khê nên dễ gì họ chỉ (dạy) không cho ai, vì biết đờn ở VN cũng là cái nghề, có khi kiếm sống được, cũng có khi huy hoàng...

NP không phải tự nói tốt về mình, nhưng trong thâm tâm NP muốn hướng dẫn tận tình cho những ai ham học đờn cổ nhạc tài tử. Chỉ tiếc là phương tiện bị hạn chế và thời gian công việc cũng không được thuận tiện. Tuy nhiên ai có khiếu và có thiện chí chịu khó theo học cách này sau một thời gian sẽ đi chơi không đến nỗi tệ.
NP đã điểm qua các "nhạc sĩ" cũng như các câu lạc bộ đờn ca trên Net rồi, thượng vàng cũng có mà hạ cám cũng không ít. Học cái thượng vàng thì chỉ sợ chú và ông bạn của chú không đủ sức, còn cái hạ cám thì mình phải hơn họ mới đi chơi không bị ai chê. Chú nên rèn luyện (đờn) ngay từ bây giờ, không nên chỉ là nghiên cứu để đó làm tài liệu, e rằng một thời gian nào đó NP sẽ không còn vào diễn đàn nữa thì chắc là khó tìm được ai sẵn lòng đâu.
NP làm công việc viết bản đờn hoa lá này cực lắm, mất thời gian nhiều lắm, không phải đơn giản đâu. Nhưng thấy mấy chú thích nên phải ráng... Thay vì người khác, họ đi chơi, giải trí... thoải mái hơn.

[thaydat]

Như mình đã nói Nam ai và nam xuân thì đàn theo chữ đàn của Văn Hải mà Hữu Tùng kí âm ở trang cổ nhạc Việt nam .Com. Mình in đưa cho ông ấy tập trước đây đó. Hiện giờ, nơi mình ở, hiếm người chơi kiểu tài tử lắm kể cả người ca. Chủ yếu là ca vọng cổ, một ít bài bản chơi theo cải lương và những bài bản này ca từ cũng trích từ các tuồng cải lương.Chính xu hướng này nên bây giờ một số người đi học lõm bõm rồi cũng đi đàn lấy tiền và cũng chính vì vậy nên ông bạn mình mới đàn được chứ đi chơi xa trúng chổ chơi kiểu tài tử thì ông bạn mình đâu chơi được. Chỉ có phong ba đình thôi là ôm đàn chịu trận rồi. Nếu gặp 4 oán chính thôi thì...
Mình cũng biết việc học đàn kiểu từ xa này, chỉ có NP và duy chỉ có NP tận tình vậy thôi. Nên một mặt xin nhiều bản đàn để làm tài liệu mặt khác biết đâu net bị sập như net chơi cờ tướng thì làm sao gặp NP mà học.

[nguyenphuc]

Nếu chỉ đờn như cải lương thì chẳng có gì khó, thứ nhất bài bản không nhiều không dài, thứ nhì đờn nhịp nhanh không cần ngón già dặn, và rơ đờn cũng đơn giản dễ đờn. Chỉ cần luyện bản vọng cổ thôi là "ăn tiền".
Bản vọng cổ thì ai cũng biết, chỉ cần đờn lâu, sẽ ra ngón. Cũng như cai dao mài hoài, phải bén.
Dao năng mài năng sắc
Đờn năng luyện năng hay

[thaydat]

Đúng như NP nói chơi theo cải lương không khó nên ông bạn mình mới chơi được theo xu hướng nói trên.Nếu chơi theo tài tử thì ông bạn mình không thể đi chơi và đi xa mà vốn luyến chỉ có bấy nhiêu thì làm gì được. Giống như thuyền nhỏ qua làm sao ra sông lớn. Ông ấy cũng có điểm giống như mình không biết sao lúc này lòng đam mê đàn ca thuở thiếu niên lại trổi vậy.Muốn đi chỗ này chỗ kía để đàn ca.

[nguyenphuc]

Chú với ông bạn coffee của chú cố dành thời gian (cuối tuần) dợt đờn với nhau thường xuyên sẽ mau tinh tấn.
Một mình thì lười, chứ hai người hợp (tánh) với nhau thì hăng hái lắm, nhất là với sự đam mê đờn ca thuở thiếu niên trỗi dậy (như chú nói).

[thaydat]

Ông bạn mình thì bây giờ rãnh rỗi hơn mình nhiều. nên ông ấy có thời gian tập chắc nhiều. Mình thì cũng còn bận công việc của cơ quan.cuối tuần thì rãnh nhưng 2 tuần cũng phải đi thăm thằng con nó đi lính. Chủ yếu tập vào buổi sáng sớm và buổi tối khoảng 20- 30 phút. Vì chưa thuộc bài bản nhuần nhuyễn , nhịp nhàng chưa chắc, lại thêm chữ đàn còn ngọng nhiều quá nên đâu dám vác cây đàn đi đâu. Lúc này còn đang ở sơn lâm luyện mà. Mình đang cố gắng hy vọng đến hưu sẽ vác cây đàn đi vòng vòng trong xóm được

[nguyenphuc]

Thôi vậy cũng được.
Mỗi người ai cũng có điều kiện và hoàn cảnh riêng.
Người thì nhàn rỗi, người thì bận rộn...

[thaydat]

Lúc tết đến giờ NP có liên lạc với chị BN của NP không? Chắc cô ấy bận bịu dữ lắm nên không vào diễn đàn 8888

[nguyenphuc]

Chú thaydat vô trang 6 (topic này) in lại 12 câu Đảo (có sửa một vài chỗ) để tập đỡ cho quen "air".
Mai mốt rảnh NP sẽ viết lại bản Đảo khác hoàn toàn.
Vì hai bản Xuân và Ai hay hơn, còn bản Đảo này tệ quá, không tương xứng, cho nên phải viết lại.
Bản Nam Xuân thì chú "chịu" rồi, còn bản Nam Ai NP cũng chưa có thì giờ coi lại, không biết chú đàn thấy như thế nào. Nếu OK thì khỏi viết lại.

Lúc tết đến giờ NP có liên lạc với chị BN của NP không? Chắc cô ấy bận bịu dữ lắm nên không vào diễn đàn 8888

Chị Bích mới chat, nói sắp tết bận quá, không vô diễn đàn được.

[thaydat]

Ư! Mình sẽ làm theo. Theo mình thì tùy NP thôi nếu có thời gian thì viết lại còn chưa thì để từ từ cũng được. Có được như thế cũng quý lắm rồi. NP tranh thủ chụp một vài hình ảnh chuẩn bị tết Nguyên Đán bên ấy đưa lên cho anh em xem không khí tết bên ấy như thế nào! Nếu có chat với NĐBN cũng cho mình nhắn cô ấy đưa hình ảnh ăn tết chổ cô ấy luôn nha!