Ðào cải lương Kim Hoa 30 năm đi hát"

[Phong_Vũ]

Nữ nghệ sĩ Kim Hoa là con của cô đào hát Tư Hélène nổi danh một thời. Năm 10 tuổi mẹ cô đã gởi cô đi học nghề hát ở gánh Hương Hoa.

Ðào Kim Hoa (trái) và cô con gái, nữ nghệ sĩ Thanh Hằng. (Hình: Bộ sưu tập của Ngành Mai)

Năm 1958, Kim Hoa đi theo làm đệ tử của nữ nghệ sĩ Thanh Hương, lúc ấy đang hát ở đoàn Hữu Tâm, và Kim Hoa được giao cho ngâm thơ hậu trường trong các vở: Nắm Cơm Chan Máu, Gió Hú Ðồi Ma, Lòng Người Mặt Thú. Bấy giờ đoàn có những nghệ sĩ như Thanh Hương, Ái Hữu, Bửu Tài, Văn Chung, Hùng Minh, v.v...

Năm 1959 Kim Hoa 14 tuổi, cũng là năm mẹ cô rời sân khấu không còn đi hát. Cô Tư Hélène cũng không cho Kim Hoa theo đoàn nữa mà bắt cô về hằng đêm đi ca cổ nhạc ở giải trí trường Thị Nghè. Kim Hoa ca ở hai nơi là quán Lệ Liễu và quán Hoàng Yến, cùng ca với những ca sĩ nổi tiếng như Thanh Hoa, Sáu Thoàng, Chín Sớm, Lệ Liễu... Kim Hoa được ưa thích qua bản vọng cổ Cô Bán Ðèn Hoa Giấy, là bản vọng cổ nổi tiếng của thầy cô là Thanh Hương.

Năm 1960 Kim Hoa mới thực sự được đứng hát trên sân khấu, cô đi đoàn Thiên Hương (của Tư Hiếu), lần đầu tiên hát chánh nổi tiếng qua vai Hồng trong vở Kiếp Chồng Chung của soạn giả Ðiêu Huyền, và vai cô lái đò Chi trong vở Lá Thắm Chỉ Hồng. Sau đó Kim Hoa trở lại cộng tác với đoàn Kim Chưởng hát những vở: Hai Cánh Én Một Mùa Xuân; Nước Mắt Kẻ Sang Tân; Anh Hùng Lạn Tương Như.

Năm 1964 cô qua đoàn Bạch Vân của bầu Bà Khang, hát những vở: Bếp Lửa Chiều Ly Biệt của soạn giả Nguyễn Liêu, vở Dưới Cội Bồ Ðề của soạn giả Quy Sắc, hát chung với Ngọc Ẩn, Hương Sắc, Hương Huyền, Bích Sơn, Xuân Liễu, Thanh Thủy.

Trong năm 1961 Kim Hoa đã có hai vai diễn nổi bật trong vở Kiếp Chồng Chung và Bếp Lửa Chiều Ly Biệt, được giải Thanh Tâm chú ý và được giới thiệu vào danh sách những người dự giải. Nhưng vì không đứng hát ở sân khấu nữa nên mất dịp may dự cuộc tuyển chọn huy chương vàng giải Thanh Tâm.

Trải qua nhiều sân khấu, và sau 1975 thì Kim Hoa đi đoàn Túy Nguyệt (Quảng Nam-Ðà Nẵng), và đoàn Bảo Toàn ở miền Trung. Năm 1978 trở về Nam hát cho nhiều đoàn, và đến năm 1989 rời sân khấu nghỉ hát luôn.

Khoảng 1992 Kim Hoa tình cờ gặp ký giả Huy Trường, nhà báo hỏi cô:

-Trên 30 năm đi hát, cô có tâm sự gì mà không muốn đi hát nữa?

Kim Hoa lộ vẻ xúc động nói:

-Là nghệ sĩ mà nói là mình không muốn hát nữa thật là điều khó hiểu, nhưng thú thật thời gian qua tôi đã có ý nghĩ không muốn hát nữa vì ngao ngán cho tình đời, cho sự bế tắc của mình ở sân khấu, cho sự vất vả về cuộc sống. Trên 30 năm theo nghề, có lúc lại muốn rời xa sân khấu vĩnh viễn, nhưng lại nhớ nghề rồi cũng không thoát khỏi nghiệp, rồi lại chán nản. Tình cảm đó dằn vặt tôi đã bao nhiêu năm rồi.

Tôi nghĩ rằng nữ nghệ sĩ Bảy Nam đã lớn tuổi, luôn cảm thấy buồn khi không có vai hát, và chỉ thấy vui khi bước ra sân khấu bên ánh đèn màu, thì tôi và anh chị em nghệ sĩ khác có lẽ cũng mang đồng tâm trạng như thế. Bây giờ đời sống của nghệ sĩ mong manh quá thật đáng buồn, trong tình hình sân khấu như thế có nhiều anh chị em trẻ phải đi làm nghề khác, một số người muốn hát cũng không có nơi dung thân, cho nên mấy năm qua tôi phải im lặng chờ đợi tình hình đổi khác tốt hơn.

Ngoài ra tôi cũng có nỗi buồn riêng làm tôi càng chán nản hơn. Nhớ lại hồi năm 1959 trong một đêm từ nơi trình diễn ở giải trí trường Thị Nghè, về nhà mẹ tôi đã nói lên ước vọng rằng muốn tôi trở thành một người đạt được vinh quang lớn ở sân khấu cải lương thì người mới mãn nguyện. Nghe lời mẹ dặn tôi quyết trau dồi nghề để mẹ tôi được vui lòng và vinh quang đã hai lần ở trong tầm tay tôi rồi vuột mất, đó là năm 1961 tôi mất dịp may đoạt giải triển vọng Thanh Tâm, và năm 1965 tôi lại kém may mắn về giải diễn viên xuất sắc Thanh Tâm. Thật là đáng buồn cho cuộc đời đi hát của mình muốn có món quà dâng cho mẹ vui lòng mà không được. Ðến khi trước lúc mẹ tôi qua đời năm 1977, người còn nhắc lại với tôi ước vọng của mình về vinh quang ở sân khấu, khiến tôi thêm chua xót, đau lòng.

Từ ngày ấy đến sau này, tôi luân lạc ở miền Trung, miền Tây với nỗi niềm mơ ước vinh quang mà chẳng biết tìm ở đâu. Hướng đi trong nghề của tôi gần như bế tắc mà thời gian cứ trôi qua nhanh, dường như không còn cái gì để phấn đấu để có thể làm vui lòng mẹ tôi ở bên kia thế giớt. Tôi chỉ hát để kiếm sống như một người hành nghề ngoài ngành sân khấu vậy.

Ngành Mai-NV

[Thanh Hậu]

Mấy hôm nay thật có nhiều tin cải lương ngày xưa thật là hay . Vưa biết cô Ánh Hoa là vợ chú Mính Chí thì giờ lại biết cô Kim Hoa là con gái của cô Tư Hélène. Các cô đều là con nhà nòi, được sinh ra trong gia đình có truyền thống rồi !!