Những Đêm rằm ca hát đã đem vòng tay nhân ái của xã hội đến với các nghệ sĩ lão thành cô độc, góp phần nuôi dưỡng, lưu truyền nghệ thuật cải lương qua nhiều thế hệ.
Bên cạnh chương trình Vầng trăng cổ nhạc được tổ chức hoành tráng, Sài Gòn còn có một chương trình ca hát đêm trăng khác, nhỏ hơn nhưng đều đặn định kỳ mỗi tháng, đằm thắm nghĩa tình và có tác dụng nhất định trong việc nuôi dưỡng nghệ thuật cải lương. Đó là chương trình Đêm rằm ca hát tại Viện Dưỡng lão nghệ sĩ (NS) quận 8 đã duy trì được 14 năm với 162 đêm hát.
Đêm trăng nghĩa tình!
Những Đêm rằm ca hát trước hết là sân chơi trong khu dưỡng lão để các lão NS hồi nhớ lại quãng đời đi hát, sống lại ký ức. Chương trình mở ra không gian giao lưu giữa các NS và giữa NS với khán giả.
Theo ông Tần Nguyên - Trưởng ban Quản lý Viện Dưỡng lão, nhiều NS lão thành sống bên ngoài viện như NS Kiều Lệ Tâm, Út Bạch Lan, Ngọc Hương, Kiều Hoa, Tấn Đạt cũng đến cùng Đêm rằm ca hát… giúp chương trình thu hút thêm nhiều khán giả. Trong đó, đặc biệt có cố NS Minh Phụng và vợ là NS Kiều Tiên, nếu không kẹt lịch diễn thì cả hai lại đến hát ủng hộ cho viện. Các nhạc công của chương trình cũng là người thân thiết nên tới chơi đàn mà không hề đòi hỏi tiền bồi dưỡng. Nhiều NS tên tuổi đương thời cũng tham giaĐêm rằm ca hát, trong đó có cả những ngôi sao Lệ Thủy, Thanh Tòng, Quế Trân, Thoại Mỹ. Họ đến hát cho khán giả, cùng hát với những bậc đàn chị đàn anh bằng tấm lòng yêu thương không nề hà công sức, thù lao.
Đặc biệt nhất là tình cảm của khán giả dành cho các NS ở viện, mà rộng hơn là dành cho cải lương và hát bội. Đây chính là mạch chảy xuyên suốt, tạo nên sức sống cho chương trình tồn tại cho đến tận bây giờ. Nói như ông Tần Nguyên, chỉ khi tổ chức chương trình mới cảm thấy bất ngờ vì “sức hút của nghệ thuật cải lương vẫn còn rất mạnh”. Lượng khán giả khá đông đảo với đủ mọi tầng lớp, lứa tuổi, ngành nghề. Những buổi diễn đầu tiên, chưa có mái tôn che, vào những đêm trời mưa, khán giả vẫn ngồi trên nền xi măng lấy áo che mưa nghe say sưa, không ai bỏ về.
Cô Hoàng Dung - một khán giả thân thiết của chương trình luôn từ tận Dĩ An (Bình Dương) chạy xe đến chỉ để nghe và đăng ký hát mấy bài rồi về, có khi về rất khuya. Có lần cô đi về bị tai nạn, phải băng bột mấy tháng nhưng khi vừa tháo bột là lại chạy xe đến tham gia đêm hát.
Nghệ sĩ Lệ Thẩm hát bài Tình nghệ sĩ trong một Đêm hát trăng rằm. Ảnh: HL
Ông Tiêu Gia Xương - huấn luyện viên cua rơ xe đạp, vốn là người Hoa nhưng lại mê hát cải lương. Lần đầu ông đến còn đăng ký hát nhạc Hoa nhưng đến lần sau ông cứ đòi hát vọng cổ. Đó là bài vọng cổ ông tự sáng tác viết về Viện Dưỡng lão, trong bài có tên của tất cả các NS ở viện. NS Bạch Yến lúc đó đang rất yếu, con bà khuyên nên vào nhà nghỉ ngơi nhưng bà vẫn cố nán lại để “chờ Tiêu Gia Xương ca xong mới vô nghỉ!”. Bài ca tuy không thật hay nhưng được yêu thích vì mang trong đó tình cảm chân thành.
Không chỉ đến ca hát để thỏa niềm đam mê, khán giả còn ủng hộ NS khi thì bằng nồi cháo gà, khi thì bằng trà, bánh và cả tiền mặt. Số tiền có thể nhiều, có thể ít nhưng luôn được gửi đến hằng tháng, đó là một nguồn thu quan trọng góp phần nuôi dưỡng các NS sống trong Viện Dưỡng lão có mức sống tươm tất hơn trong khi mức trợ cấp của Nhà nước còn hạn chế.
Nuôi dưỡng cải lương cho giới trẻ
Ông Tần Nguyên chia sẻ, một ước mơ khác của chương trình là tạo điều kiện để người trẻ có thể được xem cải lương đúng điệu. Ông nói: “Giới trẻ bây giờ đâu còn dịp để xem cải lương đúng chất của thời xưa. Tôi muốn tạo một nơi để khán giả trẻ có thể đến xem và yêu thích cải lương, không quay lưng với cải lương”. Ước mơ của ông ít nhiều đã đạt được thành công khi lượng khán giả trẻ đến với chương trình ngày càng nhiều. Họ không chỉ đến nghe, xem mà còn đến hát. Có sinh viên Trường Trung cấp Du lịch và Dịch vụ Sài Gòn đến hát ba câu vọng cổ Gọi trăng, hay anh Lê Bảo Quốc - cửa hàng trưởng cửa hàng bánh kẹo Kinh Đô thường mang đến các bài vọng cổ do chính mình sáng tác…
Mới đây, đội Văn nghệ xung kích (CKT) của Trường ĐH KHXH&NV TP.HCM đã đến giao lưu ca hát và thăm hỏi các NS trong Viện Dưỡng lão. Nhã Thy - sinh viên năm tư, thành viên của đội văn nghệ, chia sẻ: “Tụi mình đến đây tham gia giao lưu, ca hát, cũng đóng góp vài tiết mục văn nghệ và được các cô chú ở đây rất thích. Sau khi tham gia chương trình, được nghe cô Ngọc Đáng, cô Kiều Lệ Thu hát, nghe chú Tần Nguyên kể về lịch sử cải lương và các câu chuyện về cuộc đời các NS ở đây, mình cảm thấy thương các NS hơn.
Trước những NS lớn tuổi vẫn yêu nghề, yêu nghệ thuật mình cảm thấy mình vẫn còn nhiều điều phải học hỏi. Đặc biệt, ở đây có nhiều hoàn cảnh NS neo đơn, không có nhà cửa khi đến viện, nhận được sự bao bọc của những thành viên khác, của khán giả làm mình thật sự cảm động và thấy tình NS thật cao quý!”.
Những NS một thời vang bóng
Viện Dưỡng lão NS hiện là nơi nương náu của hơn 20 NS đã có nhiều năm đóng góp cho sân khấu, có tên tuổi và gặp khó khăn, đơn độc lúc tuổi già, trong đó có những NS một thời vang bóng.
NS Lệ Thẩm sinh năm 1937 tại Bạc Liêu. Ngay từ lúc được 4-5 tuổi, NS Lệ Thẩm đã đi hát và 17 tuổi đã là đào chánh trong các đoàn hát lớn từ đoàn Năm Châu rồi qua đoàn Tiếng Chuông, một thời gian NS Lệ Thẩm cùng chồng (NS Tuấn Sĩ) gây dựng đoàn hát Nhụy Hương.Vóc dáng đẹp và giọng ca khỏe, NS Lệ Thẩm từng là thần tượng của biết bao người.
NS Thiên Kim sinh năm 1934 tại Sài Gòn. Là một nghệ sĩ tài hoa và là một nhân chứng lịch sử. Tối 19-12-1955, đoàn Kim Thoa đang hát vở Lấp sông Gianh tại rạp Nguyễn Văn Hảo (nay là rạp Công Nhân) thì bị lính Diệm ném lựu đạn vì vở diễn nói lên khát vọng thống nhất đất nước. Vụ nổ khiến ba người chết, đó là NS Ba Hương, nhà báo Nguyễn Mai và anh Phiên, vệ sĩ của đoàn. NS Thiên Kim bị mảnh đạn găm trên người.
Phong_Vũ
Trả lời với trích dẫn
MEM
romeo