Chút tự bạch :
Tên thật : ĐỖ HỮU HOÀNG
Nick trong CLB và Web : DOHOANG
Ngày tháng “chui” ra : 18.01.1977
Sở thích : Cải lương (Number one), Nhạc trữ tình, Bóng đá, Tennis, Cầu lông. (Thích sao nói vậy, chứ hỏng có “nổ” à nhe).
Sở thích ăn uống : Dễ nuôi, hỏng có kén món gì hết.
Tôi sinh ra ở vùng đất Bình Dương, một nơi nửa thôn quê – nửa thị thành.
Không biết tự bao giờ, cải lương đã thấm vào máu tôi và “theo” tôi đến tận ngày hôm nay. Chắc có lẽ nó ảnh hưởng từ mẹ tôi, một người phụ nữ suốt đời vì chồng con. Mẹ tôi cũng mê cải lương từ bé, ấy thế mà khi sinh tôi ra, tôi được thừa hưởng gien di truyền này của mẹ.
Bây giờ, khi đã trưởng thành trên con đường mưu sinh, nhưng trong thâm tâm tôi vẫn không thể nào quên được những kỷ niệm từ thời tấm bé của mình. Những kỷ niệm về những câu chuyện hoàn toàn có thật dính với niềm đam mê cải lương của tôi mà tôi xin phép được kể ra đây để chia sẻ cùng mọi người.
Ngày đó, chắc tôi khoảng 5 hay 6 tuổi, có một đoàn cải lương về hát ở một trường học gần nhà tôi. Sân khấu thì được dựng trong sân trường, khán giả thì đứng để xem hoặc ngồi trên nhưng chiếc ghế nhỏ xíu tự đem theo. Nhà tôi nghèo lắm, làm gì có tiền để mua vé. Kế bên nhà tôi, có anh Sơn cũng mê cải lương, đêm đó anh dẫn tui chui “lổ chó” phía sau lưng trường để vào, nhưng sợ bị du kích xã làm nhiệm vụ tuần tra và canh gác phát hiện đuổi ra, nên hai anh em chui vô một phòng học để trốn. Một lát sau có một nhóm du kích cầm đèn pin rọi vào từng phòng học để tìm người trốn vé, chắc có lẽ do tướng tá ốm nhách của tôi và anh Sơn nên khi chúng tôi ép sát mình vào vách tường trốn đã không bị phát hiện. Khi họ đi rồi, hai anh em chạy ù ra sân trường hòa vào những khán giả đã vào trước đó.
Ấn tượng đầu tiên đập vào mắt tôi là chiếc màn sân khấu. Đoàn hát nghèo lắm, không có đủ tiền để may một tấm màn đẹp đẽ. Hai cánh màn là hai màu khác nhau, một bên màu xanh lá cây, còn bên kia là màu đỏ. Thế nhưng tôi như bị hút hồn vào từng màn diễn của nghệ sĩ. Họ hát hay lắm. Có lẽ đây là lần đầu tiên trong đời mà tôi được đi xem cải lương.
Rồi theo thời gian dần trôi, niềm đam mê cải lương cũng lớn dần trong tôi. Bất cứ đoàn hát nào về (những lúc mẹ có tiền) là mẹ lại đèo tôi trên chiếc xe đạp nhỏ để cùng đi xem. Tôi thuộc nằm lòng từng đoàn hát nhỏ ở tỉnh và tên nghệ sĩ đoàn hát đó mà hai mẹ con đã từng làm khán giả. Từ những đoàn huyện nhỏ xíu như đoàn cải lương Thủ Đức hát Thoại Khanh Châu Tuấn với cô đào chánh Phượng Hoa, đoàn cải lương 7/4 của huyện Lộc Ninh (tỉnh Sông Bé cũ) với cặp đào kép chánh Bảo Vinh – Mai Tuyết Hoa đến những đoàn đại bang như Sông Bé 1 (cô đào Kim Thủy), Sông Bé 2 (Linh Tâm, Cẩm Thu, Thanh Cúc), đến Sông Bé 3 (với Kiều Hoa, Kiều Lan, Minh Thiện…). Ấn tượng rõ nhất trong tôi thời kỳ này là đoàn CL Bến Cát, một đoàn huyện khác của tỉnh Sông Bé. Đoàn hát các vở tuồng kiếm hiệp, màu sắc hương xa với hai nghệ sĩ Linh Cường – Linh Thủy làm say mê không biết bao nhiêu là khán giả. Sau này NS Linh Cường về TP, còn cô đào Linh Thủy năm xưa không có tin tức gì.
Năm 1988, tôi được 11 tuổi, đoàn CL Trung Hiếu với cặp đào kép đình đám Châu Thanh – Phượng Hằng về rạp hát Dĩ An quê tôi hát “Vụ án Mã Ngưu”, giá vé 300 đồng nhưng nhà nghèo quá không có tiền để đi xem mà tiếc hùi hụi.
Năm 1989, tình cờ một hôm mẹ tôi đi chợ về, gói đồ của mẹ mua được người ta gói bằng tờ trang bìa trắng đen của một tờ báo Sân khấu TPHCM. Tôi chộp lấy, đọc ngấu nghiến vì có hình nghệ sĩ cải lương trên đó. Tờ giấy gói này như một định mệnh đưa tôi chính thức trở thành một đọc giả trung thành của Báo những năm sau đó. Và trong suốt những năm học Đại học tại TPHCM, tôi là cộng tác viên thường xuyên của báo đến năm 1997 (lãnh nhuận bút cũng.....bôn bộn. Đủ cho đời SV uống nước mía. Hehe).
Gần nhà tôi, có ông cậu hàng xóm tên Bình chuyên đi hát “bóng” cho các đám cúng, cũng mê cải lương. Cậu rủ tôi đi theo nhóm của cậu, hàng đêm đạp xe đạp gần 10 cây số lên Lái Thiêu, đến nhà nghệ sĩ Cao Thị Thắng để hát hò cho thỏa đam mê (gần giống CLB ANHEM mình bây giờ tập trung nhà chú Mười vậy). Đến 11 – 12h đêm mới về. Năm đó, tôi 14 tuổi. Nhạc sĩ Phạm Ngọc Phú – chồng của NS Cao Thị Thắng – đã đệm đàn và tập cho tôi từng câu trong bài ca cổ “Nhớ cha trong mùa Phượng đỏ” để hát. Tôi tập theo quán tính, chứ có biết nhịp nhàng bài bản cơ bản gì đâu. Chổ nào thầy kêu vô thì vô, tập lần 2, lần 3 mà thầy cố tình không kêu “vô” để thử xem tôi có nhớ không thì tôi cũng trơ ra đó, bị thầy la hoài. Tập hai ba ngày gì đó, tôi chưa kịp hát thì nhóm đó tan rã mất tiêu.
Mùa hè năm 1992, tôi đọc báo thấy Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang tuyển sinh Khóa 4 để đào tạo lớp diễn viên kế thừa cho Nhà hát. Niềm đam mê cải lương thôi thúc tôi nộp đơn dự thi vào trường mặc dù tôi biết rất rõ rằng cơ hội đậu của mình là không có. Vì đậu làm sao được khi mà mỗi thí sinh dự thi sau phần thi văn hóa với môn Văn sẽ bước vô phần thi năng khiếu với hai câu vọng cổ, một bài bản cải lương và diễn một trích đoạn chừng 10 phút để BGK xem ‘giò cẳng” và diễn xuất như thế nào. Tôi có học bài bản ngày nào đâu, gần đến ngày thi một tuần, đêm nào cũng lên nhà ông cậu (em cô cậu ruột với mẹ tôi) để ổng luyện cho. Cậu tập cho tôi lại bài “Nhớ Cha Trong mùa Phượng Đỏ”, tập cho hát một đoạn bài bản Tây Thi. Hành trang đi thi của tôi chỉ có bấy nhiêu đó thôi.
Còn trích đoạn phải diễn 10 phút thì sao đây ? Tôi kể ra đây không biết các bạn có tin không, nhưng là sự thật đó. Một thằng nhóc 15 tuổi ốm nhách đạp xe từ tỉnh Sông Bé (giờ là Bình Dương) đến số nhà 310 Trần Hưng Đạo, Q1 – là nơi mà đôi vợ chồng NS Linh Tâm – Cẩm Thu thuê mặt bằng cho thuê băng Video để xin gặp NS Cẩm Thu với mục đích là xin lời của một đoạn kịch bản mà cách đó mấy ngày tôi được xem Cẩm Thu diễn trên TV.
“Em là ai mà muốn gặp chị Cẩm Thu và gặp với mục đích gì ?”. Một chị nhân viên cửa hàng hỏi tôi. Và sau khi nghe tôi nói lý do, dường như có một gáo nước lạnh dội thẳng vào mặt tôi khi nghe chị nói tiếp : “Em tưởng muốn xin kịch bản là xin sao, phải trả tiền bản quyền đó”. Tôi nghe mà rụng rời. Đời thuở nào, một thằng học trò nghèo ở tỉnh, cha mẹ còn phải nuôi cơm, lấy đâu ra tiền để trả tiền bản quyền chứ? Mà có phải nó xin làm gì đâu, chỉ để dự thi cho thỏa niềm đam mê thôi mà.
Thời may cho tôi, sau đó mấy ngày, tình cờ tôi xem được một đoạn Hát bội trên TV. Cô diễn viên đó diễn xuất thật tuyệt vời. Và tôi đã “cương” theo nội dung này để diễn xuất dự thi trên SK Nhà hát THT mà thành phần BGK năm đó gồm toàn những nghệ sĩ ‘máu mặt” của SKCL : NS Thanh Vy, Tấn Đạt, ĐD Nguyễn Thị Minh Ngọc…..Ngày đi xem kết quả (lại tiếp tục đạp xe một mình từ Sông Bé xuống TP, ngày đó thí sinh dự thi vào NH THT phải thi tại Trường TH VHNT TPHCM, Số 5 đường Nam Quốc Cang, Q1 mà ngay cả mấy anh xe ôm cũng còn chưa biết rõ nó nằm ở đâu), dẫu biết chắc rằng mình rớt vì không có khả năng và không được dự thi tiếp vòng 2 nhưng trong tôi vẫn có cảm giác buồn vì ước mơ làm nghệ sĩ của mình đã tan thành mây khói.
Tuy buồn nhưng niềm đam mê cải lương không vì thế mà vơi đi, ngược lại nó càng cháy bỏng trong tim tôi. Tôi tiếp tục làm bạn với Báo SK, xem cải lương trên đài hay ngoài rạp, nghe trên Radio……
Năm 1995, khi Hội diễn SKCN Toàn quốc diễn ra tại TPHCM, ngày nào tôi cũng đạp xe từ chổ ở trọ học tại Q3 đến Nhà hát TP với máy chụp hình KODAK trên tay để chụp hình các nghệ sĩ đang diễn trên SK. Đây là loại máy cá nhân, không có ống kính để canh chỉnh cự ly gì đâu, nên những tấm hình mà tôi chụp mang về nhìn nghệ sĩ người nào cũng……….nhỏ xíu.
Ấy vậy mà vui. À quên, cũng với cái máy cà tàng này (đến tận bây giờ vẫn còn sử dụng tốt, chụp bằng phim) , tôi đã chụp cho NS Diệu Hiền và NS Ánh Hồng chung một kiểu. Sau đó, khi rửa hình xong, tôi đã đem tấm hình này đến tận nhà của cô Diệu Hiền (18 Tân Khai, Q11) để tặng cô, nhưng hôm đó cô đi lưu diễn, và thế là tôi quay về.
Bây giờ, thỉnh thoảng những lúc buồn tôi vẫn một mình từ BD xuống Hưng Đạo để xem cải lương. Và sau khi tan hát, lại lủi thủi một mình về lại Bình Dương.
Dù thời gian có qua nhanh, cảnh vật có nhiều thay đổi nhưng tôi dám tin chắc rằng cải lương vẫn sẽ là niềm đam mê lớn của tôi trong suốt cuộc đời này.
The Following User Says Thank You to linhhueforever For This Useful Post:
DOHOANG
Không biết tự lúc nào mà cải lương đã "thấm" vào máu thịt tôi.
Ngày còn nhỏ, mỗi lần mẹ dắt đi xem hát là phải đi thật sớm để được chui vào hậu trường xem nghệ sĩ hóa trang. Cảm giác thích thú làm sao, và ao ước rằng mai này lớn lên mình sẽ thành nghệ sĩ để được vẽ lên mặt giống như những nghệ sĩ đang ngồi đây.
Bây giờ, mỗi lần đi xem cải lương, thú thật là vẫn còn thích, thích lắm cảm giác được vô hậu trường nhìn nghệ sĩ làm mặt, dẫu rằng có hơi mắc cỡ (vì già rồi mà có sở thích trẻ con quá. Hic). Mà cũng thấy kỳ kỳ thiệt, vô hậu trường đứng xớ rớ làm chật chội thêm không gian của đào kép, mà chưa chắc gì bảo vệ cho đứng đó, bị đuổi ra cũng không chừng. Hihihi.
Một sở thích nữa mà mình không dám bày tỏ công khai cùng ai, vì cũng hơi .............mắc cỡ. Đó là sau khi vãn xuất hát, rất thích được nán lại trước cửa rạp chờ nghệ sĩ ra về để được tận mắt nhìn họ ngoài đời thường. Dẫu biết rằng NS ngoài đời thường cũng như bao nhiêu người bình thường khác, nhưng không hiểu sao những gương mặt đời thường ấy - vừa kịp tẩy trang trong hậu trường - vẫn được biết bao người đứng chờ, dù chỉ được nhìn mặt. Đơn giản vì họ là NGHỆ SĨ. Hai chữ đó nghe sao thấy hay hay.
Mình đến với Báo Sân Khấu TPHCM từ rất sớm, năm 12 tuổi đã đọc rồi. Do vậy thông tin về các đoàn hát hay đào kép tỉnh, mình nhớ dai lắm (Lại tự khen mình đây).
Năm 2001, vì đặc thù công việc nên mình đi Trà Vinh thường xuyên. Thời đó, Trà Vinh có đoàn CL Ánh Hồng, vốn được tách ra từ đoàn CL Cửu Long năm 1990-1991. Và mình biết đoàn Ánh Hồng có cặp đào kép chánh nổi tiếng Linh Trường - Linh Xuyên(vì năm 1995, mình có dịp xem hai anh chị diễn một màn cuối vở tuồng Yêu người hát dân ca của đoàn này tại Hội diễn SKCL Chuyên nghiệp toàn quốc tại TPHCM).
Một ý nghĩ chợt lóe lên : Sao mình không đến nhà nữ NS Linh Xuyên một lần nhỉ ? Thế là lý trí mách bảo mình phải làm gì ? Làm ngay thôi. Điện thoại tổng đài 1080 Trà Vinh xin số điện thoại hậu cứ đoàn CL Ánh Hồng và gọi đến đoàn tìm hiểu thông tin về NS Linh Xuyên. Thời may, mình gặp ngay NSƯT Hoàng Long - trưởng đoàn - anh đã chỉ dẫn tận tình (qua điện thoại) cách tìm đường đến nhà NS Linh Xuyên.
Hai tuần lễ sau, mình lại đi Trà Vinh, nếu đi bằng xe khách thì không có cách nào lần tìm đến nhà NS Linh Xuyên được. Lần này cố tình đi bằng xe Honda - mặc dù là xe Wave Trung Quốc nhưng chạy cũng "dữ" lắm - mục đích chính là tìm cho bằng được NS Linh Xuyên, dù chỉ nhìn mặt và nói chuyện vài ba câu.
Mình khởi hành từ TPHCM lúc 12h trưa, và nhớ rất rõ, đến địa phận nhà NS Linh Xuyên (xã Trung Ngãi, huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long) khoảng 5h chiều. Mình đã dò hỏi một người phụ nữ trung niên nhà NS Linh Xuyên ở đâu, cô ấy nói rằng : Phải Linh Xuyên là NS hồi xưa không ? (Nghe cô nói chữ hồi xưa mà thấy xót xa quá, vì NS Linh Xuyên giải nghệ mới có 5 năm thôi, năm 1996). Cô ấy đã chỉ ngôi nhà mà mình cần tìm.
Tuy nhiên do quãng đường từ đó về công trường nơi mình làm việc ở huyện Duyên hải - Trà Vinh là hơn 80 km nữa, mà trời lại sắp tối nên chưa ghé nhà NS Linh Xuyên được.
Trưa hôm sau, trên đường về TP, mình đã ghé nhà NS Linh Xuyên thật.
Ngồi trước mặt mình là NS Linh Xuyên, đào chánh nổi tiếng của đoàn CL Ánh Hồng đây sao ? Chị rất giản dị, không biết có phải vì chị đã giải nghệ hay bản chất NS miền Tây đều giản dị như thế ? Chị kể về những kỷ niệm của những chuyến đi lưu diễn tận ngoài miền Trung, khán giả đông nghẹt. Chị cho tôi xem những tấm hình chụp chị trên SK lúc đang diễn, dù chị không còn lưu giữ nhiều. Trưa hôm đó, mình đã được chị mời ăn bữa cơm trưa với vợ chồng chị. Chồng NS Linh Xuyên là anh Nở, cũng là hậu đài đoàn Ánh Hồng. Bữa cơm đó mình không thể nào quên được, món canh măng nấu thịt heo mà chị Linh Xuyên nấu ngon tuyệt.
NS Linh Xuyên đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu NSƯT năm 1997. Tuy nhiên, lúc đó hai vợ chồng chị đã xin nghỉ đoàn và quyết định giải nghệ vì cuộc sống quá khó khăn nên tấm bằng chứng nhận này chị vẫn không được trao.
Về sau này, do công việc và thời gian không thích hợp nên mình không ghé thăm NS Linh Xuyên lần nào nữa. Nhưng ngôi nhà chị thì mình vẫn nhớ như in, vì ngay trước lối rẽ vào nhà chị có một hàng tre rất cao và rậm rạp.
Không biết hiện giờ chị ấy sống ra sao ?
(Nghe mình thuật chuyện có khùng quá không ?). Hihi.
Mình thật sự nể phục tình cảm và sự nhiệt tình của bạn cho niềm đam mê cải lương của mình. Hy vọng sẽ có dịp được gặp mặt gần đây ! Chúc bạn một ngày làm việc hiệu quả !
The Following User Says Thank You to vansach75 For This Useful Post:
DOHOANG
Một ngày tháng 5 năm 1994, ra sạp mua tờ báo SK về mà trong lòng hồi hộp vì không biết những bài viết sưu tầm của mình có được chọn đăng không.
Lần giở từng trang mà trong ngực đập thình thịch. Ah, đến trang 21, ngực đập mạnh lên, không tin vào mắt mình, vì bài viết tuy nhỏ đó đã được báo chọn đang. Lòng vui mừng biết bao. Năm đó mình vừa 17 tuổi.
Mấy ngày sau, đạp xe xuống 5B Võ Văn Tần, tiền nhuận bút được 30.000 đồng. Đó là khoản tiền nhuận bút đầu tiên trong "sự nghiệp" viết báo 03 năm của mình (Nghe chảnh quá. Hí hí hí). Thời đó còn học lớp 12, khoản tiền 30.000 đ lớn vô cùng luôn.
Rồi thời gian dần trôi, những bài viết gởi báo SK đều đặn hơn, quy mô bài viết cũng lớn hơn cả về độ dài và nội dung đề cập. Khi thì viết về thực trạng các đoàn hát, khi viết về một nghệ sĩ nào đó....
Nhiều năm nay, mình ít khi đọc báo SK vì tình hình cải lương không còn như xưa nữa. Vì thế thói quen viết báo cũng không còn.
Giờ ngồi nhớ lại cái ngày xưa ấy, thấy trong lòng vui vui. Âu đó cũng là nhũng kỷ niệm đẹp.
The Following 2 Users Say Thank You to JessicaManhLe For This Useful Post:
Thuong Tran
cảm giác của anh DH thì TT cũng trãi qua rồi..cũng hay có bài đăng báo lắm nhé...những năm học đại học toàn xài bằng tiền nhuận bút ko đó..cộng tác viên tích cực của báo Phụ Nữ Chủ Nhật và báo tuần...
Cũng cảm giác hồi hộp khi báo ra, và niềm vui khôn tả khi lãnh tiền nhuận báo.....giờ vẫn còn giữ mấy bài báo mình viết, lâu lâu lấy ra săm soi...mà giờ già rồi, viết lách ngày càng chán, thậm chí ko có ý gì để viết 1 bài cho ra hồn...GIÀ THẬT RỒI
DOHOANG
Trả lời với trích dẫn
Giang Tiên
