(NLĐO) - Nghệ sĩ lão thành Kim Chưởng, “bà bầu” gánh Kim Chưởng nổi danh một thời đã từ giã cõi đời lúc 8 giờ 25 phút ngày 1-8, hưởng thọ 88 tuổi.
Được gia đình đưa vào Bệnh viện Nguyễn Trãi (Q5, TP HCM) để điều trị cả tuần nay, ngày 31-7, bà được đưa về nhà riêng và qua đời tại nhà trong vòng tay yêu thương của người thân. Gia đình nữ nghệ sĩnày cho biết tang lễ sẽ được tổ chức tại nhà riêng số 1079, Trần Hưng Đạo, P.5, Q.5, TP HCM. Lễ nhập quan thực hiện lúc 15 giờ ngày 1-8, lễ động quan diễn ra lúc 6 giờ ngày 3-8 (mùng 8-7 âm lịch), an táng tại xã Tân Hội, Bắc Mỹ Thuận, Vĩnh Long. Nghệ sĩ Kim Chưởng tên thật là Nguyễn Thị Kim Chưởng, sinh năm 1926, quê ở Duyên Hải-Trà Vinh. Bà từng được phong là “đệ nhất nữ nghệ sĩ sân khấu võ hiệp” trên sân khấu cải lương vào những năm 1950 - 1960.
Nhờ hát hay, hơi ngọt, bà được anh rể gửi cho Tân Đồng Ban với công việc ban đầu là nấu ăn, giặt đồ, bán nước sâm... cùng mơ ước một ngày được bước lên sân khấu, trở thành đào hát. Sau đó, bà được anh rể gửi tiếp cho gánh Tân Thiếu Niên. Khi tên tuổi được nhiều người biết, bà rời đoàn này và tham gia các đoàn Văn Hí Ban, Tân Xuân, Tân Tiến, Bầu Bòn, Tương Lai, Phụng Hảo, Thanh Minh... Là đào hát nhưng bà mê "làm bầu".
Nghệ sĩ Kim Chưởng (áo tím), đã từ giã cõi đời. Ảnh: NSND Kim Cương cung cấp
Năm 1955, bà rời đoàn Thanh Minh, cùng với ba nghệ sĩ Thanh Tao, Út Trà Ôn và Thúy Nga hợp tác thành lập đoàn Kim Thanh - Út Trà Ôn hết sức thành công nhưng đến cuối năm 1957, giải thể gánh hát. Bà lại phối hợp nghệ sĩ Thanh Hương thành lập đoàn mới bảng hiệu Kim Chưởng - Thanh Hương đình đám một thời. Sau khi đoàn Kim Chưởng - Thanh Hương tan rã, bà đứng ra lập đoàn Kim Chưởng, tự mình làm "bầu".
Nghệ sĩ Kim Chưởng từng tham gia nhiều vở tuồng: Người anh khác mẹ, Chưa tắt lửa lòng, Lá đào rơi, Con gái nữ thần, Oan hồn trên tháp đá, Tiếng hát đền Bá Lạc, Trăng nửa đêm, Hai chiều ly biệt, Áo trắng nàng Mộng Trinh, Thần điêu đại hiệp, Song long thần chưởng, Nước mắt kẻ sang Tần, Kiếm mộng phù tang, Nhặt cánh mai vàng, Thuyền ra cửa biển,…
Bà kết hôn với con trai của ông bầu Bòn, có 5 người con.
Mời cả nhà cùng nghe vở tuồng CÁT BỤI ĐÔ THÀNH được thu âm giai đoạn trước 1960 với sự thể hiện của cô KIM CHƯỞNG và các nghệ sĩ Năm Cần Thơ, Thanh Tao, Minh Chí
PNO - Vì tuổi già sức yếu, dù được gia đình và các bác sĩ hết lòng cứu chữa, nhưng bà bầu Kim Chưởng nổi tiếng một thời đã qua đời tại nhà riêng lúc 8g25 ngày 1/8, ở tuổi 88.
Bà bầu Kim Chưởng tên thật là Cao Thị Chưởng, sinh năm 1926 tại Trà Vinh. Năm lên 7 tuổi bà đã bắt đầu bén duyên với sân khấu cải lương, 13 tuổi đã có những vai diễn tạo được sự chú ý cho khán giả và bắt đầu nổi tiếng khi mới 17 - 18 tuổi trên sân khấu của các gánh hát Văn Hí Ban, Tân Xuân, Tân Tiến, Bầu Bòn…
Khi đã qua tuổi ba mươi và sở hữu trong tay khá nhiều vinh quang của nghề diễn, bà chợt nghĩ không lẽ cứ suốt đời đi ''hát mướn''? Vậy là bà quyết định lập gánh hát riêng cho mình.
Thập niên 1960 - 1970 của thế kỷ trước, giới cải lương ai cũng biết đến: Nhất Chưởng (Kim Chưởng), nhì Thơ (bầu Thơ), tam Long (bầu Long), Tứ Út (Út Trà Ôn). Trong số đó, gánh Kim Chưởng nổi tiếng không phải chỉ vì “bà bầu” khó tính mà còn vì đây là gánh hát có thể đi lưu diễn rất thành công suốt dọc chiều dài đất nước.
Với kinh nghiệm thời làm đào hát, bà “kiêm” luôn vai trò đạo diễn khi mở gánh. Mãi tới sau này, những nghệ sĩ từng ở gánh hát Kim Chưởng vẫn hay kể rằng bà làm “thầy tuồng” rất nghiêm. Ai diễn chưa tới, chưa đúng yêu cầu của bà, bà uốn nắn, thị phạm cho tới khi “diễn coi được” mới thôi. Bà không muốn nghệ sĩ của gánh hát do bà làm bầu bị khán giả chê là ca hát và diễn hời hợt.
Bà cũng nổi tiếng là người thẳng tính, hễ góp ý là góp tới nơi, tới chốn, bất kể đó là đào chánh hay đào phụ. Và một khi đã góp ý thì “nói có sách, mách có chứng” khiến người được góp ý phải “tâm phục khẩu phục”.
Vốn là nghệ sĩ giỏi nghề, cộng thêm bản tính quyết đoán, mạnh mẽ. Ngày bà làm bầu gánh ít có nghệ sĩ nào dám làm khó dễ bà. Hễ nghệ sĩ ốm đau đột xuất hoặc kiếm cớ làm khó, bà không ngần ngại thay vai và chính bà là người đóng thế. Vai đào, vai mụ, vai kép, vai lão … bà đều có khả năng thay thế.
Khi là đào hát, bà được phong là Đệ nhất nữ nghệ sĩ sân khấu võ hiệp. Đến khi chuyển sang làm bầu gánh, bà được tặng biệt danh Đệ nhất anh hùng lưu diễn. Một vở tuồng ở gánh hát Kim Chưởng có thể diễn cả năm vẫn cứ là vở mới vì bà bầu Kim Chưởng đưa đoàn đi diễn ở khắp các tỉnh thành. Ở mỗi “bến”, đoàn Kim Chưởng chỉ diễn một vài tuần. Từ Quảng Trị trở vào đều có dấu chân của đoàn kim Chưởng. Sau này bà thường nói vui: “Nếu hồi đó đất nước thống nhất thì đoàn Kim Chưởng cũng đã có mặt ở Hà Nội rồi!”.
Một điều rất đặc biệt nữa ở gánh hát Kim Chưởng là đội ngũ tác giả thường xuyên viết tuồng cho đoàn đa phần là “dân nằm vùng” như các tác giả: Thanh Cao, Thu An, Phong Anh, Mai Quân… Thời đó, mỗi suất diễn, bà lại trích một phần tiền tác giả để riêng với ghi chép đầy đủ từng suất. Bất kỳ lúc nào khi tác giả có điều kiện tạt qua, bà đều có thể giao ngay “cục tiền” gói trong nhựt trình và “bản kê biên” chi tiết.
Bà làm bầu gánh Kim Chưởng được mười lăm năm, sau đó tiếp tục với gánh Tiếng hát Long Xuyên. Khi thôi làm bầu, trở về Sài Gòn, dù vẫn mê đắm với tiếng ca, tiếng đàn và những vai diễn sân khấu, nhưng bà được các bác sĩ chẩn đoán bị mắc bệnh tim nên đành phải chia tay với nghề.
Thôi hát, thôi làm bầu nhưng bà vẫn đa đoan với công tác ở Ban Ái hữu nghệ sĩ và sẵn sàng móc túi góp của ít lòng nhiều để giúp đỡ, an ủi bạn nghề trước khi tìm đến sự hỗ trợ của các nhà hảo tâm.
Linh cữu bà bầu Kim Chưởng được quàng tại số 1079, Trần Hưng Đạo, P.5, Q.5. Lễ động quan lúc 5g30 ngày 3/8, an táng tại xã Tân Hội, Bắc Mỹ Thuận, Vĩnh Long.
Alex Huỳnh
Trả lời với trích dẫn
linhhueforever
MEM
