NS TUẤN THANH: Những vai diễn không phai. Khán giả những năm 1977 – 1980, yêu mến bộ môn cải lương đều biết đến những nhân vật quen thuộc như: Anh Chơn, cô Lài, anh Thừa, chú 3 Thạch Sên, Dì Tư Hậu… trong vở Tiếng hò sông Hậu. Vở diễn đã trở thành ấn tượng đẹp trong lòng người hâm mộ và người thủ vai chính của vở tuồng này ( vai Chơn ) không ai khác, đó là nghệ sĩ tài danh Tuấn Thanh. Hàng trăm vai diễn để đời của anh đã đi vào lòng người xem, sự dìu dắt nâng đỡ của anh đối với thế hệ trẻ đã góp phần mang lại nhiều thành quả nghệ thuật cho sân khấu nước nhà
Nghệ Sĩ Tuấn Thanh
Vai Chơn là đỉnh cao nghệ thuật cải lương và cũng từ mốc son này nghệ sĩ Tuấn Thanh đã trở thành ngôi sao sáng trong lĩnh vực nghệ thuật sân khấu cải lương Việt Nam, được công chúng yêu mến. Anh sinh ra và lớn lên tại Sài gòn trong một gia đình có nghề truyền thống là kinh doanh bất động sản và xây dựng khá nổi tiếng trong những năm 1950 – 1960.
Nhờ thân phụ của anh mặc dù chuyên nghề kinh doanh nhưng biết đờn cò, từng tham gia ban đờn ca tài tử của nhạc sĩ Hai Khuê ở đường Cao Thắng, quận 3, nên ông đã truyền ngọn lửa yêu nghệ thuật ĐCTT Nam Bộ cho con. Nghệ sĩ Tuấn Thanh cũng giống cha mình đam mê đờn ca cổ nhạc. Anh theo cha đi đờn ca với Ban đờn ca tài tử cổ nhạc của nhạc sĩ Hai Khuê.
Vì quá đam mê anh đã đóng tiền học ca cổ nhạc với nhạc sĩ Ba Giác ở quận 6. Khoảng hơn một năm sau, anh đăng ký học thêm hai năm nữa trong lớp cổ nhạc của nhạc sĩ danh cầm Văn Vĩ. Sau đó, anh được anh Lê Hoàng Nhi và ban cổ nhạc Ngọc Thạch – Văn Vĩ đưa đi ca ở đài phát thanh Sài Gòn. Lúc bấy giờ anh lấy nghệ danh là Thanh Tài.
Năm 1970, nghệ sĩ Thanh Tài được 17 tuổi, anh theo các đoàn hát cải lương ở tỉnh lẻ để được hát trên sân khấu. Thanh Tài đã hát qua các đoàn hát Hồng Vũ, Hoa Đăng, Quy Sắc, Tuyết Hoa… Lúc này nghề diễn hát cải lương đã trở thành nghề chính và dần dần tách anh ra khỏi nghề xây dựng của gia đình.
Sau ngày hòa bình 1975, nghệ sĩ Thanh Tài gia nhập đoàn văn công tỉnh Kiên Giang. Anh thay đổi nghệ danh thành Thanh Thanh Tuấn. Đến năm 1977, anh được đoàn cải lương Sài Gòn 2 mời cộng tác. Lúc này anh thay đổi nghệ danh thành Tuấn Thanh..
Vai hát đầu tiên của nghệ sĩ Tuấn Thanh trên sân khấu Sài Gòn 2 là vai Cung trong tuồng Ánh lửa rừng khuya. Nghệ sĩ Tuấn Thanh hát thành công nên được vào vai chánh các vở Tiếng hò Sông Hậu, Khách sạn hào hoa, Tìm lại cuộc đời…Nghệ sĩ Tuấn Thanh đã được giới nghệ sĩ và khán giả công nhận nghệ sĩ Tuấn Thanh là một kép trẻ thinh sắc lưỡng toàn.
Năm 1979, nghệ sĩ Tuấn Thanh cộng tác với đoàn cải lương Sài Gòn 3 qua các tuồng Mái tóc người vợ trẻ, Tình ca biên giới, Phụng và Hoàng. Thời gian năm 1980, anh và nữ nghệ sĩ Mỹ Châu hát trên sân khấu đoàn Trúc Giang, đây mới là thời gian mà tên tuổi của nghệ sĩ Tuấn Thanh được sáng chói nhất. Anh được yêu mến qua các vở: Vòng cưới anh trao, Thoại Khanh Châu Tuấn…
NSƯT đạo diễn Ca Lê Hồng đánh giá về phương diện nghệ thuật ca diễn của Tuấn Thanh, bà nói, anh diễn những vở tuồng có giá trị văn học cao và tạo được dấu ấn đẹp như vở: Tâm Sự Ngọc Hân, Dòng sông đầm lầy, Thái Hậu Dương Vân Nga (khi anh hát ở đoàn Văn Công TP. HCM)
Khi anh về gánh hát Phước Chung, rồi đoàn Thanh Nga, anh đã diễn qua các vở Thiên Phúc Hoàng Đế, Nhiếp chính Ỷ Lan, Đầm tiên sa, Đường gươm dũng tướng…và trên sân khấu đoàn Saigon 2, anh đã diễn vở: Nắng ấm ngoại ô và Nữ tướng cờ đào.
Trong lãnh vực băng video, nghệ sĩ Tuấn Thanh thu được nhiều tuồng hay như tuồng: Tiếng hò Sông Hậu, Đôi mắt tình yêu, Quán khuya sầu viễn khách, Đơn Hùng Tín, Lã Hậu, Hạng Võ Biệt Ngu Cơ, Anh Hùng Lương Sơn Bạc, Nữ Tú Tài, Kiếm Sĩ Dơi, Bài thơ trên cánh diều, Hoa khuê các bướm giang hồ…
Nghệ sĩ Tuấn Thanh có nguyên tắc nghề nghiệp rất đáng khâm phục: Đối với anh nghề nghiệp là phải chăm chút, phải trau dồi và phải biết khả năng của mình để khi vào vai diễn phát huy được thế mạnh. Anh không vì bất cứ lý do gì mà phải nhận vai một cách tùy tiện, anh tuyệt đối không để “ thương mại hóa” trong nghề ca diễn của mình.
Tất cả bạn diễn anh đều xem như người đồng nghiệp thân thiện, cùng hỗ trợ nhau góp phần tạo nên thành công của vở diễn. Có lẻ chính quan niệm đó đã tạo nên sự thành công mỹ mãn trong các vai diễn khi nghệ sĩ Tuấn Thanh thể hiện đã để lại dấu ấn tốt đẹp trong lòng khán thính giả. Anh xứng đáng được xét tặng danh hiệu NSƯT đợt này.
NHẠC SĨ MINH TÂM: Ông “vua” nhạc nền tuồng cổ hiện nay
Nếu như người trong giới công nhận Thái An là ông “vua” nhạc nền audio và video thì nhạc sĩ Minh Tâm cũng được anh chị em làm nghề sân khấu gọi là ông “vua” nhạc nền tuồng cổ hiện nay. Bởi từ khi người chú ruột của Minh Tâm là nhạc sĩ Đức Phú qua đời đến nay thì Minh Tâm kế tục sự nghiệp của Đức Phú một cách xuất sắc và không có đối thủ ở lĩnh vực này.
Nhạc Sĩ Minh Tâm
Minh Tâm là con thứ tám của NS Minh Tơ, là hậu duệ đời thứ tư trong đại gia đình tuồng cổ 6 đời bầu Thắng – Minh Tơ. Khác với các anh chị em ruột là Xuân Yến, Thanh Tòng, Thanh Loan. Công Minh, Thanh Sơn... theo nghề diễn viên, Minh Tâm cũng nối nghề tuồng cổ của dòng họ nhưng theo hướng khác.
Anh trở thành một nhạc công rồi phấn đấu trở thành một nhạc sĩ tuồng cổ nổi tiếng như hiện nay. Học nghề từ người chú ruột Đức Phú, rồi học thêm hòa âm, phối khí ở hai nhạc sĩ Xuân Tiên, La Thoại Nguyên, Minh Tâm có hành trang vững chắc để theo nghề Tổ từ năm 17 tuổi (1970) ở Đoàn cải lương Khánh Hồng.
Minh Tâm chơi được nhiều nhạc cụ, nhưng nổi bật nhất là trống và organ. Hơn 40 năm theo nghề, Minh Tâm cộng tác qua lại cho một số sân khấu như Minh Tơ, Khánh Hồng, Sài Gòn 1, Thắp sáng niềm tin... Anh bắt đầu viết nhạc nền và sáng tác ca khúc cho vở diễn từ sau 1975.
Khởi đầu là vở thiếu nhi Kim Đồng và Phù Đổng Thiên Vương (đều đoạt huy chương vàng ở Liên hoan sân khấu thiếu nhi TP. Hồ Chí Minh), sau đó Minh Tâm tiến thêm một bước khi thiết kế nhạc nền và sáng tác ca khúc cho các vở diễn người lớn ở các đoàn Minh Tơ, Kiên Giang, An Giang, Khánh Hồng, Sông Bé 3, Nha Trang, Sông Tiền, Sài Gòn 1, Trần Hữu Trang, Sân Khấu Tài năng, Thắp sáng niềm tin...
Rồi cộng tác cho hãng băng Vafaco, Lạc Hồng, Kim Lợi, Bến Nghé, Đại Nam...cộng tác cho một số đài truyền hình từ TP. Hồ Chí Minh đến các tỉnh. Tính đến nay Minh Tâm đã sáng tác nhạc nền cho 400 vở tuồng, gần 1.000 ca khúc từ sàn diễn đến audio, truyền hình.
Trong quá trình viết ca khúc, Minh Tâm cũng đã sáng tác hai bài Tống Liên Chi và Quân vương và thiếp, được nhiều tác giả khi viết tuồng thường đưa vào sử dụng trong một số vở và anh chị em nghệ sĩ cũng rất thích ca hai bài này. 5 năm gần đây, Minh Tâm hợp tác với nhạc sĩ Minh Vy sáng tác một số ca khúc tân nhạc:
Tiếng Thạch Sùng, Cây bả đậu, Tình chàng ý thiếp... Riêng ca khúc Tình chàng ý thiếp được hai ca sĩ Cẩm Ly và Đàm Vĩnh Hưng biểu diễn rất thành công trong live show Cẩm Ly năm 2009, được nhiều khán giả rất yêu thích.
Năm 2009, Minh Tâm hợp tác với nhạc sĩ – NSND Thanh Hải sáng tác nhạc nền cho vở Bến nước Ngũ Bồ, đã đoạt huy chương bạc ở Hội diễn Sân khấu cải lương toàn quốc. Khả năng sáng tác hiện nay của Minh Tâm rất đa dạng, từ nhạc Ta đến nhạc Tây, nhạc Tàu, Ấn Độ... anh đều có những sáng tác (cả nhạc nền lẫn ca khúc) rất ấn tượng.
Từ năm 1993, Minh Tâm lập ban nhạc riêng mang tên mình để tiện sáng tác và biểu diễn với nhiều nhạc công, nhạc sĩ tên tuổi như: Thanh Dũng, Dĩ An, Duy Khôi, Duy Kim, Thanh Phúc... Chuyên về tuồng cổ nên gần như ban nhạc Minh Tâm độc quyền trong các show về loại tuồng này.
Trong chương trình “Gìn vàng giữ ngọc” do đại gia đình bầu Thắng – Minh Tơ thực hiện cách đây mấy năm, ban nhạc Minh Tâm được xem là ấn tượng nhất khi quy tụ đến trên 10 nhạc công tham gia biễu diễn, góp phần rất lớn cho thành công của chương trình này, được xem là một hiện tượng của sân khấu cải lương sàn diễn năm 2010.
Gần một năm trước đây, Minh Tâm bị nhũn não, tay chân cứng đơ, tưởng là bỏ nghề nhưng nhờ Tổ nghiệp độ nên bệnh tình của anh thuyên giảm, tuy tay thiếu nhạy bén với phím đờn nhưng anh đang khắc phục, tập luyện thường xuyên để tiếp tục với nghề Tổ.
Minh Tâm là một nhạc sĩ tài năng, thuộc hàng hiếm của sân khấu cải lương tuồng cổ. Nhưng tánh tình rất bình dị, dễ mến, thường hay giúp đỡ các đồng nghiệp trẻ. Minh Tâm cũng là nhạc sĩ có tâm lành, luôn tham gia các công tác từ thiện xã hội trong lẫn và ngoài giới, anh rất xứng đáng nhận danh hiệu NSƯT do Nhà nước phong tặng trong lần thứ tám tới đây.
Phong_Vũ
Trả lời với trích dẫn
Giang Tiên