Quyển sách đàn ca cổ nhạc tựa là Cầm Ca Tân Điệu của tác giả Trần Phong Sắc người tỉnh Tân An viết vào thời nền ca nhạc tài tử còn phôi thai, gồm đủ loại bài bản (vào thời đó), cũng như quyển sách đàn ca cổ nhạc tựa là Ca Nhạc Cổ Điển Bạc Liêu của tác giả Trịnh Thiên Tư viết sau này thì 4 bản oán tổ trong đàn ca tài tử có tên thống nhất là Tứ Đại, Phụng Hoàng, Giang Nam, Phụng Cầu.
Nhưng khoảng mấy chục năm gần đây lại xuất hiện thêm tên Phụng Hoàng Lai Nghi hay Phụng Hoàng Cầu và Phụng Cầu Hoàng Duyên để thay thế cho tên Phụng Hoàng và Phụng Cầu.
Khi ngành sân khấu cải lương phát triển, một vài soạn giả tiền phong muốn đưa thêm bản Phụng Hoàng (tài tử) vào cải lương (ngoài bản Tứ Đại đã vào cải lương trước đó), để thêm phần phong phú. Nhưng bản Phụng Hoàng có mấy dị bản, không biết soạn lời ca theo bản nào, ngay cả các thầy đàn cũng không thống nhất lòng bản với nhau. Vì vậy một soạn giả tiền phong soạn ra vở tuồng Máu Thấm Tần Hoàng Đảo (vào khoảng cuối thập niên 40 đầu thập niên 50 của thế kỷ trước) đã lấy bản Phụng Hoàng tài tử sửa lại một số chỗ dị biệt và sửa những câu dứt 7 nhịp thành 8 nhịp cho đào kép dễ ca. Soạn giả này chỉ lấy 12 câu đầu của bản Phụng Hoàng tài tử mà thôi.
Tuồng Máu Thấm Tần Hoàng Đảo xuất hiện bản Phụng Hoàng 12 câu (đàn theo cải lương) gây sự chú ý cho giới thưởng ngoạn.
Mãi đến giữa thập niên 60 của thế kỷ trước, soạn giả Hà Triều Hoa Phượng "vực dậy" bản Phụng Hoàng 12 câu nói trên đưa vào vở tuồng Nửa Đời Hương Phấn, đã lấy nước mắt của không biết bao nhiêu lượt khán thính giả. Từ đó các soạn giả khác "phát huy" và Phụng Hoàng cải lương 12 câu đã đứng vững và tồn tại song song với Phụng Hoàng tài tử mà cũng là con đẻ của Phụng Hoàng tài tử.
Nếu so sánh đối chiếu thì Phụng Hoàng cải lương và Phụng Hoàng tài tử (12 câu đầu) có cấu trúc lòng bản giống nhau, cải lương chỉ sửa lại những phần như đã nói trên đúng theo nghĩa "cải" là sửa "lương" là tốt", tức là sửa lại cho tốt hơn về nhịp nhàng, thang âm lòng bản.
Thoạt kỳ thuỷ, bản Phụng Hoàng cải lương vô LIU như Phụng Hoàng tài tử, nhưng khi đào ca thì thường hay vô XÊ để không bị chìm hơi. Giống như bản vọng cổ có một thời thường vô XÊ (thay vì vô LÌU như hiện nay).
Từ nay nhạc giới dùng tên Phụng Hoàng Lai Nghi hay Phụng Hoàng Cầu để chỉ bản Phụng Hoàng tài tử đã có từ khi thầy, tổ lưu truyền.
Bản Phụng Hoàng Lai Nghi (và các bản oán tổ), giới tài tử thường đàn kìm với dây Tố Lan vì dây này nghe mùi mẫn, ai oán, thảm não...
Dây Tố Lan ăn với dây Hò Nhì, cho nên khi hoà tấu, các nhạc cụ khác cũng phải đàn ở cung/bậc Hò nhì.
Cách lên dây Tố Lan đàn kìm (để đàn bản oán) như sau:
Dây lớn (tức là dây tồn):
Buông dây là chữ HÒ
Phím 1 là chữ XỪ
Phím 2 là chữ XÀNG
Phím 3 là chữ XỀ
Phím 4 là chữ CỒNG
Phím 5 là chữ LIU
Phím 6 là chữ U
Phím 7 là chữ XÁN
Phím 8 là chữ XẾ
Dây nhỏ (tức là dây tàn):
Buông dây là chữ PHAN (OAN)
Phím 1 là chữ LIU
Phím 2 là chữ XỰ (già)
Phím 3 là chữ XÁN
Phím 4 là chữ XẾ
Phím 5 là chữ PHAN (OAN) <-- âm vực cao
Phím 6 là chữ LÍU (LIU đài)
Phím 7 là chữ XỨ (già) <-- âm vực cao
Phím 8 là chữ XÁN <-- âm vực cao
Chơi tài tử mà không biết dây Tố Lan thì thật là một sự thiếu sót quan trọng, vì dây này dùng để đàn các bản oán, vừa hay vừa đúng điệu "dân chơi".
Uh đúng rồi. Nhưng thiếu nữ nhiều lắm lo gi về Sài Gòn đi nữ sinh đẹp lắm.Giang Tiên sẽ tìm giúp cho, đệ tử của GT cũng nhiều nũa sợ NP không kham nổi Hi,Hi...
Hic... thiếu nữ Saigon chảnh lắm.
Nhất là đệ tử của Giang Tiên lại càng chảnh hơn.
Lấy một ví dụ điển hình.
Giang Tiên có 2 đệ tử, một ở quê (Đồng Tháp) và một ở Saigon.
So sánh thì đệ tử ở Đồng Tháp không có chảnh... hi hi...
Mà Long Xuyên với Đồng Tháp giáp ranh, nên chắc cũng "xêm xêm".
Mình rất thích ca dì phạn chắc phải nhờ Giang Tiên giúp đở quá .Nhưng không biết bạn ấy có sẵn lòng không?
Lúc nhỏ có tuồng cải lương gì đó mà mình không biết ca như thế nào. Mai có ông dượng nói là dì phạn. Lâu quá không nhớ lời chỉ nhớ như thế này:
Trăng tàn hằng nhớ nhung người bạn hiền năm cũ.Ôi biết bao kĩ niệm còn ghi trong tâm khảm...gì gì nữa thì không nhớ nhưng nhân vật trong đoạn này tên là Mã lí Nga. Không biết Giang Tiên có biết bài này không trong vở tuồng nào không?
Chú thaydat này...
Tính hỏi chú có nhiều học trò nữ hok đó (nên mới o bế).
Nhưng hình như chú dạy Middle (cấp 2) nên học trò lớn nhất cũng chỉ có 16 tuổi là cùng.
Ta nói... nghi đâu trúng đó mà. Bữa hỏi em "o bế" để tính về Long Xuyên làm rể hả thì hô hông phải đâu, em đi cho biết đó biết đây, biết lịch sử miền Tây, nghe đờn ca tài tử...giờ thì lòi chành rồi. Nhưng mà em tính đi kiểu này chắc cũng còn lâu à, cứ 4 năm rồi lại 4 năm, " lá xanh nhuộm đã thành cây lá vàng..."
Chị cũng là dân Sài gòn nè em. Thấy có "chảnh" hong? Tùy theo mỗi người thôi chứ không phải là do Sài gòn hay Đồng tháp hay Long xuyên đâu nha em. Đi kén vợ mà lơ mơ kiểu này thì nguy đó em ơi.
Không cần phải hỏi vậy đâu Giang Tiên ơi, cứ đi theo bảo vệ cho em nó khỏi bị mấy cô "câu độ" bắt cóc đòi tiền chuộc. Xong rồi hướng dẫn cho em nó biết thế nào là nền văn hóa ẩm thực "vỉa hè" của Sài gòn: ăn trái cây dĩa rồi tới hột vịt lộn, ăn ốc rồi kem dừa đậu phọng, ăn lẩu dê rồi tới bò viên...
Ta nói... nghi đâu trúng đó mà. Bữa hỏi em "o bế" để tính về Long Xuyên làm rể hả thì hô hông phải đâu, em đi cho biết đó biết đây, biết lịch sử miền Tây, nghe đờn ca tài tử...giờ thì lòi chành rồi. Nhưng mà em tính đi kiểu này chắc cũng còn lâu à, cứ 4 năm rồi lại 4 năm, " lá xanh nhuộm đã thành cây lá vàng..."
Chị này...
Làm như có học nghề thầy bói, hoặc là như đi guốc trong bụng thiên hạ vậy... hic...
Uh, phải đó héng chị. Cứ 4 năm rồi 4 năm... thì biết chừng nào mới đi héng...
Chị, đúng là nói giọng miền nam 100%.
Chị cũng là dân Sài gòn nè em. Thấy có "chảnh" hong? Tùy theo mỗi người thôi chứ không phải là do Sài gòn hay Đồng tháp hay Long xuyên đâu nha em. Đi kén vợ mà lơ mơ kiểu này thì nguy đó em ơi.
Ừa héng, chị của em thì hong có chảnh.
Dạ, đúng là tuỳ theo mỗi người thôi đó héng chị. Không phải là do Sài gòn hay ở quê, nước ngoài hay nước trong..
Chị nói phải đó. Nghe nói bây giờ ở VN các cô hay giả nai nhiều lắm, lơ mơ thì nguy!
Không cần phải hỏi vậy đâu Giang Tiên ơi, cứ đi theo bảo vệ cho em nó khỏi bị mấy cô "câu độ" bắt cóc đòi tiền chuộc. Xong rồi hướng dẫn cho em nó biết thế nào là nền văn hóa ẩm thực "vỉa hè" của Sài gòn: ăn trái cây dĩa rồi tới hột vịt lộn, ăn ốc rồi kem dừa đậu phọng, ăn lẩu dê rồi tới bò viên...
Ủa, chị ơi, sao chị đi lâu rồi (20 năm) mà biết rành ở VN hết vậy, biết là mấy cô ở VN cáo lắm, "bắt cóc" cái passport và cái visa để đòi tiền chuộc... mạng. Còn biết ẩm thực vĩa hè của Sài gòn nữa..
Em nghe mấy người bạn nói, nếu về VN thì để giấy tờ ở nhà của người thân (gia đình), chỉ đem theo bản copies thôi, và vừa tới Tân Sơn Nhất nhớ gọi cho Lãnh sự quán biết. Bạn em đứa nào về cũng đều gọi cho Lãnh sự quán hết đó. Nhưng em có ai là người thân để gửi giấy tờ đâu, nên mới "o bế" chú thaydat làm người thân. Cái đó gọi là "chọn mặt gửi cái bổn mạng" đó mà... hi hi.. Hơn nữa ở Long Xuyên có sông rộng, khí hậu mát mẻ, có nhiều đặc sản... hi hi...
nguyenphuc
Trả lời với trích dẫn
Alex Huỳnh
MEM
