Phụng Hoàng Lai Nghi

[nguyenphuc]

Quyển sách đàn ca cổ nhạc tựa là Cầm Ca Tân Điệu của tác giả Trần Phong Sắc người tỉnh Tân An viết vào thời nền ca nhạc tài tử còn phôi thai, gồm đủ loại bài bản (vào thời đó), cũng như quyển sách đàn ca cổ nhạc tựa là Ca Nhạc Cổ Điển Bạc Liêu của tác giả Trịnh Thiên Tư viết sau này thì 4 bản oán tổ trong đàn ca tài tử có tên thống nhất là Tứ Đại, Phụng Hoàng, Giang Nam, Phụng Cầu.
Nhưng khoảng mấy chục năm gần đây lại xuất hiện thêm tên Phụng Hoàng Lai Nghi hay Phụng Hoàng Cầu và Phụng Cầu Hoàng Duyên để thay thế cho tên Phụng Hoàng và Phụng Cầu.
Khi ngành sân khấu cải lương phát triển, một vài soạn giả tiền phong muốn đưa thêm bản Phụng Hoàng (tài tử) vào cải lương (ngoài bản Tứ Đại đã vào cải lương trước đó), để thêm phần phong phú. Nhưng bản Phụng Hoàng có mấy dị bản, không biết soạn lời ca theo bản nào, ngay cả các thầy đàn cũng không thống nhất lòng bản với nhau. Vì vậy một soạn giả tiền phong soạn ra vở tuồng Máu Thấm Tần Hoàng Đảo (vào khoảng cuối thập niên 40 đầu thập niên 50 của thế kỷ trước) đã lấy bản Phụng Hoàng tài tử sửa lại một số chỗ dị biệt và sửa những câu dứt 7 nhịp thành 8 nhịp cho đào kép dễ ca. Soạn giả này chỉ lấy 12 câu đầu của bản Phụng Hoàng tài tử mà thôi.
Tuồng Máu Thấm Tần Hoàng Đảo xuất hiện bản Phụng Hoàng 12 câu (đàn theo cải lương) gây sự chú ý cho giới thưởng ngoạn.
Mãi đến giữa thập niên 60 của thế kỷ trước, soạn giả Hà Triều Hoa Phượng "vực dậy" bản Phụng Hoàng 12 câu nói trên đưa vào vở tuồng Nửa Đời Hương Phấn, đã lấy nước mắt của không biết bao nhiêu lượt khán thính giả. Từ đó các soạn giả khác "phát huy" và Phụng Hoàng cải lương 12 câu đã đứng vững và tồn tại song song với Phụng Hoàng tài tử mà cũng là con đẻ của Phụng Hoàng tài tử.
Nếu so sánh đối chiếu thì Phụng Hoàng cải lương và Phụng Hoàng tài tử (12 câu đầu) có cấu trúc lòng bản giống nhau, cải lương chỉ sửa lại những phần như đã nói trên đúng theo nghĩa "cải" là sửa "lương" là tốt", tức là sửa lại cho tốt hơn về nhịp nhàng, thang âm lòng bản.
Thoạt kỳ thuỷ, bản Phụng Hoàng cải lương vô LIU như Phụng Hoàng tài tử, nhưng khi đào ca thì thường hay vô XÊ để không bị chìm hơi. Giống như bản vọng cổ có một thời thường vô XÊ (thay vì vô LÌU như hiện nay).
Từ nay nhạc giới dùng tên Phụng Hoàng Lai Nghi hay Phụng Hoàng Cầu để chỉ bản Phụng Hoàng tài tử đã có từ khi thầy, tổ lưu truyền.
Bản Phụng Hoàng Lai Nghi (và các bản oán tổ), giới tài tử thường đàn kìm với dây Tố Lan vì dây này nghe mùi mẫn, ai oán, thảm não...
Dây Tố Lan ăn với dây Hò Nhì, cho nên khi hoà tấu, các nhạc cụ khác cũng phải đàn ở cung/bậc Hò nhì.
Cách lên dây Tố Lan đàn kìm (để đàn bản oán) như sau:

Dây lớn (tức là dây tồn):

Buông dây là chữ HÒ
Phím 1 là chữ XỪ
Phím 2 là chữ XÀNG
Phím 3 là chữ XỀ
Phím 4 là chữ CỒNG
Phím 5 là chữ LIU
Phím 6 là chữ U
Phím 7 là chữ XÁN
Phím 8 là chữ XẾ

Dây nhỏ (tức là dây tàn):

Buông dây là chữ PHAN (OAN)
Phím 1 là chữ LIU
Phím 2 là chữ XỰ (già)
Phím 3 là chữ XÁN
Phím 4 là chữ XẾ
Phím 5 là chữ PHAN (OAN) <-- âm vực cao
Phím 6 là chữ LÍU (LIU đài)
Phím 7 là chữ XỨ (già) <-- âm vực cao
Phím 8 là chữ XÁN <-- âm vực cao

Chơi tài tử mà không biết dây Tố Lan thì thật là một sự thiếu sót quan trọng, vì dây này dùng để đàn các bản oán, vừa hay vừa đúng điệu "dân chơi".

(còn tiếp Phụng Hoàng Lai Nghi)

[thaydat]

Theo như NP thì khi về Việt Nam đến Long Xuyên sẽ thưởng thức đặc sản nào?

[nguyenphuc]

Theo như NP thì khi về Việt Nam đến Long Xuyên sẽ thưởng thức đặc sản nào?

Hi hi... đọc trên mạng thấy nói Long Xuyên có nhiều đặc sản, nhưng không nói rõ chi tiết, nên NP cũng không biết sẽ "thưởng thức" đặc sản nào nữa... hi hi...
Thôi thì canh chua cá bông lau cũng được...

[thaydat]

Trời! rời Việt Nam lúc 5-6 tuổi mà biết canh chua cá bông lau nữa hì, hì...Thủy cầm thì vậy còn gia cầm.... thì món gì?

[nguyenphuc]

Bên này các nhà hàng quán ăn Việt Nam nào cũng có canh chua cá bông lau mà chú.
NP biết canh chua cá bông lau là do bên này chứ đâu phải biết từ khi còn ở VN đâu... hi hi...
Bên này cũng có đủ thứ các món như ở VN. Hong tin chú hỏi chị BichNuong thì biết.
Gia cầm thì... hi hi... gà trống nòi nấu cháo xé phai trộn gỏi chấm muối ớt... hi hi...
Bên này có gà dai nhưng không có gà nòi.
Còn những món không dám rớ là rùa, rắn, chuột... hic...
Đàn ca tài tử suốt đêm thì khuya phải có cháo khuya, gà trống nòi xé phai trộn gỏi cây chuối non (chuối sáp) chấm muối ớt mới đúng điệu...

[thaydat]

Hôm nay chủ nhật sao không thấy Giang Tiên vào diễn đàn. Không biết Giang Tiên có nhận lời tìm giúp bài Dì Phạn trong một tuồng cải lương có lời : Trăng tàn hằng nhớ nhung người bạn hiền năm cũ , biết bao kĩ niệm còn ghi trong tâm khảm....và nhân vật được nói đến trong đoạn này là Mã Lý Nga? và dạy ca bản này ? Còn riêng NP thì Bản đàn nha?

[nguyenphuc]

Bản Dì Phảnh (có nơi gọi Di Phạn, vì phiên âm từ tiếng Quảng Đông) hơi quảng.
Bản này đàn kìm hơi bị khó đó.

[thaydat]

Khó nhưng có tập được không NP? Nếu tập được thì mình sẽ cố để khi có túi, rồi xách "đầu lân đi múa" kèm thêm "tiếng pháo đại nổ" cho đã....ka.ka...Sau đó tới "gà trống nòi xé phai trộn gỏi cây chuối non (chuối sáp) chấm muối ớt" rồi "vô xê" đã thật hả NP?

[nguyenphuc]

Vô XÊ là tiếng thường dùng của dân chơi tài tử miệt vườn khi cụng ly "nhậu".
Vô XÊ xuất xứ từ bản vọng cổ. Theo căn bản thì bản vọng cổ sau khi rao, nói lối thì vô HÒ (LÌU). Nhưng khi bản vọng cổ mở ra tới nhịp 16 thì cải lương hay vô XÊ (thay vì phải vô HÒ) cho đào (nữ) dễ ca. Những tuồng cải lương xưa vọng cổ vô XÊ nhiều lắm (tuồng Tô Ánh Nguyệt xưa trong cailuongso.com cũng có). Rồi các nghệ sĩ cải lương khi được mời đi ăn đám tiệc giỗ cưới, luôn luôn chủ nhà có tổ chức đàn ca tài tử, các nghệ sĩ tới lúc ca vọng cổ, nhưng ca bài ca soạn giả đặt vô XÊ, phải khều nói nhỏ với dàn đờn là vô XÊ để dàn đờn biết nếu không sẽ lọt chọt, ăn trét... Kể từ đó giới tài tử dùng tiếng vô XÊ để chọc giới cải lương, lâu dần quen miệng, hở ra là "vô XÊ". Rồi khi cụng ly uống rượu cũng nói "vô XÊ"...
Bản Phụng Hoàng cải lương cũng vậy. Thoát thai từ bản Phụng Hoàng tài tử là vô LIU, nhưng các soạn giả cũng bắt chước theo bản vọng cổ vô XÊ cho đào (nữ) dễ ca, thành ra bây giờ bản Phụng Hoàng cải lương vô XÊ nhiều hơn vô LIU theo đúng căn bản. Từ đó, Phụng Hoàng cải lương có 2 cách vô, vô XÊ dành cho nữ, vô LIU dành cho nam. Theo đúng như vậy nghe mới hay.

[BichNuong]

Ta nói ... là nghi đâu trúng đó thôi, chớ đâu có nói bói đâu trúng đó đâu mà hô thầy bói, phải chi có nghề bói cũng giàu rồi. Người ta đi hơn 20 năm nhưng mà người ta sống bên VN cũng hơn 20 năm rồi mới ra đi nên phải rành thôi em ơi. Mấy cái em nói như chỉ đem theo giấy tờ bản copies rồi gọi cho lãnh sự quán là đã có từ hồi chị còn ở bên VN chứ giờ em mới nghe bạn em nói là quá muộn màng rồi. Lơ mơ như em mà về VN một mình thì nguy quá, trước khi về phải báo cho anh em biết mà nhờ họ ra đón và hộ tống em nghen, không thôi kẻ gian" bắt cóc" hết trơn ngay khi mới xuống đó.

[nguyenphuc]

Hic... hồi chưa đi thì còn nhỏ xíu, có biết gì đâu.
Mấy chục năm nay chưa về lần nào nên đâu có để ý tới mấy cái vụ đó, cũng có biết gì đâu.
Gần đây nghe mấy người bạn về VN nói vậy nên mới biết moh!
Vậy thì, giả sử như nếu có về thì hú chú thaydat ra phi trường đón rồi chạy tuốt về Long Xuyên là chắc cú... hi hi...