Phụng Hoàng Lai Nghi

[nguyenphuc]

Quyển sách đàn ca cổ nhạc tựa là Cầm Ca Tân Điệu của tác giả Trần Phong Sắc người tỉnh Tân An viết vào thời nền ca nhạc tài tử còn phôi thai, gồm đủ loại bài bản (vào thời đó), cũng như quyển sách đàn ca cổ nhạc tựa là Ca Nhạc Cổ Điển Bạc Liêu của tác giả Trịnh Thiên Tư viết sau này thì 4 bản oán tổ trong đàn ca tài tử có tên thống nhất là Tứ Đại, Phụng Hoàng, Giang Nam, Phụng Cầu.
Nhưng khoảng mấy chục năm gần đây lại xuất hiện thêm tên Phụng Hoàng Lai Nghi hay Phụng Hoàng Cầu và Phụng Cầu Hoàng Duyên để thay thế cho tên Phụng Hoàng và Phụng Cầu.
Khi ngành sân khấu cải lương phát triển, một vài soạn giả tiền phong muốn đưa thêm bản Phụng Hoàng (tài tử) vào cải lương (ngoài bản Tứ Đại đã vào cải lương trước đó), để thêm phần phong phú. Nhưng bản Phụng Hoàng có mấy dị bản, không biết soạn lời ca theo bản nào, ngay cả các thầy đàn cũng không thống nhất lòng bản với nhau. Vì vậy một soạn giả tiền phong soạn ra vở tuồng Máu Thấm Tần Hoàng Đảo (vào khoảng cuối thập niên 40 đầu thập niên 50 của thế kỷ trước) đã lấy bản Phụng Hoàng tài tử sửa lại một số chỗ dị biệt và sửa những câu dứt 7 nhịp thành 8 nhịp cho đào kép dễ ca. Soạn giả này chỉ lấy 12 câu đầu của bản Phụng Hoàng tài tử mà thôi.
Tuồng Máu Thấm Tần Hoàng Đảo xuất hiện bản Phụng Hoàng 12 câu (đàn theo cải lương) gây sự chú ý cho giới thưởng ngoạn.
Mãi đến giữa thập niên 60 của thế kỷ trước, soạn giả Hà Triều Hoa Phượng "vực dậy" bản Phụng Hoàng 12 câu nói trên đưa vào vở tuồng Nửa Đời Hương Phấn, đã lấy nước mắt của không biết bao nhiêu lượt khán thính giả. Từ đó các soạn giả khác "phát huy" và Phụng Hoàng cải lương 12 câu đã đứng vững và tồn tại song song với Phụng Hoàng tài tử mà cũng là con đẻ của Phụng Hoàng tài tử.
Nếu so sánh đối chiếu thì Phụng Hoàng cải lương và Phụng Hoàng tài tử (12 câu đầu) có cấu trúc lòng bản giống nhau, cải lương chỉ sửa lại những phần như đã nói trên đúng theo nghĩa "cải" là sửa "lương" là tốt", tức là sửa lại cho tốt hơn về nhịp nhàng, thang âm lòng bản.
Thoạt kỳ thuỷ, bản Phụng Hoàng cải lương vô LIU như Phụng Hoàng tài tử, nhưng khi đào ca thì thường hay vô XÊ để không bị chìm hơi. Giống như bản vọng cổ có một thời thường vô XÊ (thay vì vô LÌU như hiện nay).
Từ nay nhạc giới dùng tên Phụng Hoàng Lai Nghi hay Phụng Hoàng Cầu để chỉ bản Phụng Hoàng tài tử đã có từ khi thầy, tổ lưu truyền.
Bản Phụng Hoàng Lai Nghi (và các bản oán tổ), giới tài tử thường đàn kìm với dây Tố Lan vì dây này nghe mùi mẫn, ai oán, thảm não...
Dây Tố Lan ăn với dây Hò Nhì, cho nên khi hoà tấu, các nhạc cụ khác cũng phải đàn ở cung/bậc Hò nhì.
Cách lên dây Tố Lan đàn kìm (để đàn bản oán) như sau:

Dây lớn (tức là dây tồn):

Buông dây là chữ HÒ
Phím 1 là chữ XỪ
Phím 2 là chữ XÀNG
Phím 3 là chữ XỀ
Phím 4 là chữ CỒNG
Phím 5 là chữ LIU
Phím 6 là chữ U
Phím 7 là chữ XÁN
Phím 8 là chữ XẾ

Dây nhỏ (tức là dây tàn):

Buông dây là chữ PHAN (OAN)
Phím 1 là chữ LIU
Phím 2 là chữ XỰ (già)
Phím 3 là chữ XÁN
Phím 4 là chữ XẾ
Phím 5 là chữ PHAN (OAN) <-- âm vực cao
Phím 6 là chữ LÍU (LIU đài)
Phím 7 là chữ XỨ (già) <-- âm vực cao
Phím 8 là chữ XÁN <-- âm vực cao

Chơi tài tử mà không biết dây Tố Lan thì thật là một sự thiếu sót quan trọng, vì dây này dùng để đàn các bản oán, vừa hay vừa đúng điệu "dân chơi".

(còn tiếp Phụng Hoàng Lai Nghi)

[BichNuong]

Bay một chặng dài như vậy rồi em phải nghỉ ở Sài gòn mấy hôm cho lại sức chứ chưa gì đã ngồi xe thêm một ngày về tới Long xuyên chắc tới nơi em nằm luôn cả tuần mới dậy nổi. Nghe em nói là biết em không rành rồi. Để khi nào gần đi hãy bàn tiếp giờ chưa gì hết mà đã bàn tùm lum rối lắm em. Em tính order cây đàn kìm ở đâu?

[nguyenphuc]

Dạ, thì đó. Đối với em, VN coi như một nơi xa lạ, không biết gì thực tế hết thì làm sao mà rành (em chỉ biết mường tượng trên google và nghe người ta kể mà thôi).
Nghe chị nói là phải nằm lại Saigon cả tuần mới dậy nổi là "oải chè đậu" rồi. Bởi vậy nếu chỉ có 1 tuần vacation thôi thì không làm được gì hết... hu hu hu...
Mà nếu không có ai đón thì một mình em biết đường sá đâu mà đi, rồi phương tiện di chuyển nữa... hic...
Chưa gì, mới chỉ nói thôi mà đã confused rồi...
Dạ thưa chị, em cũng không biết order ở đâu nữa. Bên đây làm gì có mà order... hu hu hu...

[thaydat]

NP đừng quá lo lắng thứ này thứ nọ , về Việt Nam đi chắc chắn sẽ có rất nhiều người hỗ trợ , giúp NP mà. Trên Sài Gòn có Giang Tiên, đệ tử Giang Tiên, Saulucbinh...Về Long Xuyên sẽ có thaydat, bạn của thaydat....Sáng này có uống coffee với ông bạn của mình ông ấy khen bản đàn của NP viết dữ lắm. Ông ấy đùa với anh em ngồi chung bàn:" mấy ông học đàn thầy đàn của mấy ông ở trong nước mà cũng bầy đặt nổ còn tôi học đàn thầy của tôi ở nước ngoài ka.ka..."Ông ấy đã tập thuộc 4 câu của NP viết rồi hiện đang "chỉnh chu" các chữ đàn cho đúng hơi oán. NP tranh thủ,ông ấy nhắn, viết tiếp cho ông ấy thêm 2 câu nữa đi ông ấy cảm ơn rất nhiều.

[nguyenphuc]

NP đừng quá lo lắng thứ này thứ nọ, về Việt Nam đi chắc chắn sẽ có rất nhiều người hỗ trợ, giúp NP mà. Trên Sài Gòn có Giang Tiên, đệ tử Giang Tiên...

Hic... đệ tử của Giang Tiên chảnh lắm.... hic... chú thaydat hỏi Giang Tiên thử coi.
Phải dzị hok Giang Tiên úi úi!!!

[nguyenphuc]

Sáng này có uống coffee với ông bạn của mình. Ông ấy nhắn, viết tiếp cho ông ấy thêm 2 câu nữa đi ông ấy cảm ơn rất nhiều.

Hic... cuối tuần và hôm nay nghỉ định viết tiếp 2 câu nữa mà tự nhiên làm biếng quá hà... hic...
Nhưng sẽ viết. Không biết ông ấy thích rơ (phong cách) chơi đàn nhiều chữ như cải lương hay ít chữ nhấn nhá như tài tử...
Viết bản đàn mù thật khó viết sao mà đàn ra là chơi được liền như dân đàn lâu năm. Chỉ sợ sơ đẳng quá, ra chơi không bằng ai, giống như mới tập đàn.

[BichNuong]

Chừng nào sắp về hãy tính. Giờ chưa gì hết mà cứ Giang Tiên úi ùi hoài coi chừng bị ..."mổ" đó nha em.

[nguyenphuc]

Chừng nào sắp về hãy tính. Giờ chưa gì hết mà cứ Giang Tiên úi ùi hoài coi chừng bị ..."mổ" đó nha em.

Hic... em hok hiểu nghĩa chữ "mổ" trong ngoặc kép chị ơi !

[BichNuong]

Qua bên mục " thiệp hồng báo tin vui" coi cách Giang Tiên dùng từ này cũng trong ngoặc kép luôn thì em sẽ hiểu mà!

[Giang Tiên]

Không cần phải hỏi vậy đâu Giang Tiên ơi, cứ đi theo bảo vệ cho em nó khỏi bị mấy cô "câu độ" bắt cóc đòi tiền chuộc. Xong rồi hướng dẫn cho em nó biết thế nào là nền văn hóa ẩm thực "vỉa hè" của Sài gòn: ăn trái cây dĩa rồi tới hột vịt lộn, ăn ốc rồi kem dừa đậu phọng, ăn lẩu dê rồi tới bò viên...

Em nó nào đâu. Nguyenphuc lớn hơn em á chị. Mà cứ đòi làm em, khổ tâm thiệt.

[Giang Tiên]

Mình rất thích ca dì phạn chắc phải nhờ Giang Tiên giúp đở quá .Nhưng không biết bạn ấy có sẵn lòng không?
Lúc nhỏ có tuồng cải lương gì đó mà mình không biết ca như thế nào. Mai có ông dượng nói là dì phạn. Lâu quá không nhớ lời chỉ nhớ như thế này:
Trăng tàn hằng nhớ nhung người bạn hiền năm cũ.Ôi biết bao kĩ niệm còn ghi trong tâm khảm...gì gì nữa thì không nhớ nhưng nhân vật trong đoạn này tên là Mã lí Nga. Không biết Giang Tiên có biết bài này không trong vở tuồng nào không?

Dạ, em mù tuồng lắm ạ.