Phụng Hoàng Lai Nghi

[nguyenphuc]

Quyển sách đàn ca cổ nhạc tựa là Cầm Ca Tân Điệu của tác giả Trần Phong Sắc người tỉnh Tân An viết vào thời nền ca nhạc tài tử còn phôi thai, gồm đủ loại bài bản (vào thời đó), cũng như quyển sách đàn ca cổ nhạc tựa là Ca Nhạc Cổ Điển Bạc Liêu của tác giả Trịnh Thiên Tư viết sau này thì 4 bản oán tổ trong đàn ca tài tử có tên thống nhất là Tứ Đại, Phụng Hoàng, Giang Nam, Phụng Cầu.
Nhưng khoảng mấy chục năm gần đây lại xuất hiện thêm tên Phụng Hoàng Lai Nghi hay Phụng Hoàng Cầu và Phụng Cầu Hoàng Duyên để thay thế cho tên Phụng Hoàng và Phụng Cầu.
Khi ngành sân khấu cải lương phát triển, một vài soạn giả tiền phong muốn đưa thêm bản Phụng Hoàng (tài tử) vào cải lương (ngoài bản Tứ Đại đã vào cải lương trước đó), để thêm phần phong phú. Nhưng bản Phụng Hoàng có mấy dị bản, không biết soạn lời ca theo bản nào, ngay cả các thầy đàn cũng không thống nhất lòng bản với nhau. Vì vậy một soạn giả tiền phong soạn ra vở tuồng Máu Thấm Tần Hoàng Đảo (vào khoảng cuối thập niên 40 đầu thập niên 50 của thế kỷ trước) đã lấy bản Phụng Hoàng tài tử sửa lại một số chỗ dị biệt và sửa những câu dứt 7 nhịp thành 8 nhịp cho đào kép dễ ca. Soạn giả này chỉ lấy 12 câu đầu của bản Phụng Hoàng tài tử mà thôi.
Tuồng Máu Thấm Tần Hoàng Đảo xuất hiện bản Phụng Hoàng 12 câu (đàn theo cải lương) gây sự chú ý cho giới thưởng ngoạn.
Mãi đến giữa thập niên 60 của thế kỷ trước, soạn giả Hà Triều Hoa Phượng "vực dậy" bản Phụng Hoàng 12 câu nói trên đưa vào vở tuồng Nửa Đời Hương Phấn, đã lấy nước mắt của không biết bao nhiêu lượt khán thính giả. Từ đó các soạn giả khác "phát huy" và Phụng Hoàng cải lương 12 câu đã đứng vững và tồn tại song song với Phụng Hoàng tài tử mà cũng là con đẻ của Phụng Hoàng tài tử.
Nếu so sánh đối chiếu thì Phụng Hoàng cải lương và Phụng Hoàng tài tử (12 câu đầu) có cấu trúc lòng bản giống nhau, cải lương chỉ sửa lại những phần như đã nói trên đúng theo nghĩa "cải" là sửa "lương" là tốt", tức là sửa lại cho tốt hơn về nhịp nhàng, thang âm lòng bản.
Thoạt kỳ thuỷ, bản Phụng Hoàng cải lương vô LIU như Phụng Hoàng tài tử, nhưng khi đào ca thì thường hay vô XÊ để không bị chìm hơi. Giống như bản vọng cổ có một thời thường vô XÊ (thay vì vô LÌU như hiện nay).
Từ nay nhạc giới dùng tên Phụng Hoàng Lai Nghi hay Phụng Hoàng Cầu để chỉ bản Phụng Hoàng tài tử đã có từ khi thầy, tổ lưu truyền.
Bản Phụng Hoàng Lai Nghi (và các bản oán tổ), giới tài tử thường đàn kìm với dây Tố Lan vì dây này nghe mùi mẫn, ai oán, thảm não...
Dây Tố Lan ăn với dây Hò Nhì, cho nên khi hoà tấu, các nhạc cụ khác cũng phải đàn ở cung/bậc Hò nhì.
Cách lên dây Tố Lan đàn kìm (để đàn bản oán) như sau:

Dây lớn (tức là dây tồn):

Buông dây là chữ HÒ
Phím 1 là chữ XỪ
Phím 2 là chữ XÀNG
Phím 3 là chữ XỀ
Phím 4 là chữ CỒNG
Phím 5 là chữ LIU
Phím 6 là chữ U
Phím 7 là chữ XÁN
Phím 8 là chữ XẾ

Dây nhỏ (tức là dây tàn):

Buông dây là chữ PHAN (OAN)
Phím 1 là chữ LIU
Phím 2 là chữ XỰ (già)
Phím 3 là chữ XÁN
Phím 4 là chữ XẾ
Phím 5 là chữ PHAN (OAN) <-- âm vực cao
Phím 6 là chữ LÍU (LIU đài)
Phím 7 là chữ XỨ (già) <-- âm vực cao
Phím 8 là chữ XÁN <-- âm vực cao

Chơi tài tử mà không biết dây Tố Lan thì thật là một sự thiếu sót quan trọng, vì dây này dùng để đàn các bản oán, vừa hay vừa đúng điệu "dân chơi".

(còn tiếp Phụng Hoàng Lai Nghi)

[Giang Tiên]

Nguyenphuc đang câu cm đó chị... đừng có giận tội em.

[nguyenphuc]

Nguyenphuc đang câu cm đó chị... đừng có giận tội em.

Hic... câu gì đâu mà câu.
Làm như "chỉ tiêu thi đua" của một số web, "rải đinh" nhiều để được khen thưởng là thành viên tích cực vậy.
Giang Tiên ui, đệ tử chảnh của GT đâu rồi, sao không thấy đi off nữa... hic...

[nguyenphuc]

Trời! Muốn rải đinh trong đây cũng phải là bậc cao thủ mới được rải chứ đâu phải ai muốn rải là rải đâu, em còn rên là bị ăn hiếp nỗi gì. Thôi giao em lại cho Giang Tiên vô giải quyết dùm hen. Sợ quá đi.

Hic...
Rải đinh mà ai làm chẳng được.
Chị này...
Chị ơi,
Thấy chị rành các thi sĩ tiền chiến quá, chắc chị làm thơ hay lắm.
Vậy chị qua box thơ (cũng của diễn đàn này) làm thơ cho em thưởng thức và học hỏi với.
Làm thơ kiểu T.T.Kh... hoặc kiểu bà Tương Đàm.
Chị không làm là giấu nghề đó nha... nghỉ chơi với chị luôn !

[thaydat]

Nguyenphuc ơi, Ông bạn của tôi đã tập 2 câu phụng hoàng lai nghi của bạn cho rồi. Ông ấy nói chữ đàn nghe hay lắm. Không hoa lá cành nhưng nghe buồn não nuộc đúng hơi oán. Nhưng có chỗ nhịp thứ sáu câu 1 về chữ nhạc 3/7 nó xa ngón bấm(2/3 về 3/7)

[Giang Tiên]

Xem ra thaydat giống như cầu nối vô hình với các nhạc sĩ bên ngoài ấy. Thấy vui vui...

[romeo]

Bên ngoái ấy là sao Tiên?

[thaydat]

NguyenPhuc ơi! Hôm rồi, tôi có điện cho ông bạn, ông này anh cô cậu với Thiện Vũ, để hỏi thăm về "sự ra đi" của Thiện Vũ, sẵn dịp hỏi xem ông ấy tập phụng hoàng lai nghi dây Tố Lan mà Thiện Vũ chỉ tới đâu rồi? Ông ấy bảo tập xong rồi. Ông ấy có nói lúc đàn cho thi ca tài tử ở huyện, ông ấy đàn cho một người nữ thi ca phụng hoàng lai nghi dây hò nhất và được giải nhất mới ghê chứ. Bạn bình luận về việc này nghe đi.Xin cảm ơn

[nguyenphuc]

Nguyenphuc ơi, Ông bạn của tôi đã tập 2 câu phụng hoàng lai nghi của bạn cho rồi. Ông ấy nói chữ đàn nghe hay lắm. Không hoa lá cành nhưng nghe buồn não nuộc đúng hơi oán. Nhưng có chỗ nhịp thứ sáu câu 1 về chữ nhạc 3/7 nó xa ngón bấm(2/3 về 3/7)

Chắc ông bạn của chú thaydat chép lại bị lộn hay sao đó, chứ chỗ nhịp thứ 6 câu 1 đâu phải 23 - 37 mà xa ngón. Mà chỗ đó trong bản đã viết là 35 - 37 moh! Hic...

[thaydat]

Để sáng mai hỏi kỉ lại rồi cho NP hay. Nhưng chắc có nhịp nào đó về 3/7 từ 2/3 cho nên ông ấy nói bỏ ngón xa.

[Giang Tiên]

Bên ngoái ấy là sao Tiên?

Nhầm dấu thôi. Khổ.