Phụng Hoàng Lai Nghi

[nguyenphuc]

Quyển sách đàn ca cổ nhạc tựa là Cầm Ca Tân Điệu của tác giả Trần Phong Sắc người tỉnh Tân An viết vào thời nền ca nhạc tài tử còn phôi thai, gồm đủ loại bài bản (vào thời đó), cũng như quyển sách đàn ca cổ nhạc tựa là Ca Nhạc Cổ Điển Bạc Liêu của tác giả Trịnh Thiên Tư viết sau này thì 4 bản oán tổ trong đàn ca tài tử có tên thống nhất là Tứ Đại, Phụng Hoàng, Giang Nam, Phụng Cầu.
Nhưng khoảng mấy chục năm gần đây lại xuất hiện thêm tên Phụng Hoàng Lai Nghi hay Phụng Hoàng Cầu và Phụng Cầu Hoàng Duyên để thay thế cho tên Phụng Hoàng và Phụng Cầu.
Khi ngành sân khấu cải lương phát triển, một vài soạn giả tiền phong muốn đưa thêm bản Phụng Hoàng (tài tử) vào cải lương (ngoài bản Tứ Đại đã vào cải lương trước đó), để thêm phần phong phú. Nhưng bản Phụng Hoàng có mấy dị bản, không biết soạn lời ca theo bản nào, ngay cả các thầy đàn cũng không thống nhất lòng bản với nhau. Vì vậy một soạn giả tiền phong soạn ra vở tuồng Máu Thấm Tần Hoàng Đảo (vào khoảng cuối thập niên 40 đầu thập niên 50 của thế kỷ trước) đã lấy bản Phụng Hoàng tài tử sửa lại một số chỗ dị biệt và sửa những câu dứt 7 nhịp thành 8 nhịp cho đào kép dễ ca. Soạn giả này chỉ lấy 12 câu đầu của bản Phụng Hoàng tài tử mà thôi.
Tuồng Máu Thấm Tần Hoàng Đảo xuất hiện bản Phụng Hoàng 12 câu (đàn theo cải lương) gây sự chú ý cho giới thưởng ngoạn.
Mãi đến giữa thập niên 60 của thế kỷ trước, soạn giả Hà Triều Hoa Phượng "vực dậy" bản Phụng Hoàng 12 câu nói trên đưa vào vở tuồng Nửa Đời Hương Phấn, đã lấy nước mắt của không biết bao nhiêu lượt khán thính giả. Từ đó các soạn giả khác "phát huy" và Phụng Hoàng cải lương 12 câu đã đứng vững và tồn tại song song với Phụng Hoàng tài tử mà cũng là con đẻ của Phụng Hoàng tài tử.
Nếu so sánh đối chiếu thì Phụng Hoàng cải lương và Phụng Hoàng tài tử (12 câu đầu) có cấu trúc lòng bản giống nhau, cải lương chỉ sửa lại những phần như đã nói trên đúng theo nghĩa "cải" là sửa "lương" là tốt", tức là sửa lại cho tốt hơn về nhịp nhàng, thang âm lòng bản.
Thoạt kỳ thuỷ, bản Phụng Hoàng cải lương vô LIU như Phụng Hoàng tài tử, nhưng khi đào ca thì thường hay vô XÊ để không bị chìm hơi. Giống như bản vọng cổ có một thời thường vô XÊ (thay vì vô LÌU như hiện nay).
Từ nay nhạc giới dùng tên Phụng Hoàng Lai Nghi hay Phụng Hoàng Cầu để chỉ bản Phụng Hoàng tài tử đã có từ khi thầy, tổ lưu truyền.
Bản Phụng Hoàng Lai Nghi (và các bản oán tổ), giới tài tử thường đàn kìm với dây Tố Lan vì dây này nghe mùi mẫn, ai oán, thảm não...
Dây Tố Lan ăn với dây Hò Nhì, cho nên khi hoà tấu, các nhạc cụ khác cũng phải đàn ở cung/bậc Hò nhì.
Cách lên dây Tố Lan đàn kìm (để đàn bản oán) như sau:

Dây lớn (tức là dây tồn):

Buông dây là chữ HÒ
Phím 1 là chữ XỪ
Phím 2 là chữ XÀNG
Phím 3 là chữ XỀ
Phím 4 là chữ CỒNG
Phím 5 là chữ LIU
Phím 6 là chữ U
Phím 7 là chữ XÁN
Phím 8 là chữ XẾ

Dây nhỏ (tức là dây tàn):

Buông dây là chữ PHAN (OAN)
Phím 1 là chữ LIU
Phím 2 là chữ XỰ (già)
Phím 3 là chữ XÁN
Phím 4 là chữ XẾ
Phím 5 là chữ PHAN (OAN) <-- âm vực cao
Phím 6 là chữ LÍU (LIU đài)
Phím 7 là chữ XỨ (già) <-- âm vực cao
Phím 8 là chữ XÁN <-- âm vực cao

Chơi tài tử mà không biết dây Tố Lan thì thật là một sự thiếu sót quan trọng, vì dây này dùng để đàn các bản oán, vừa hay vừa đúng điệu "dân chơi".

(còn tiếp Phụng Hoàng Lai Nghi)

[BichNuong]

Em hên ghê ha, suông sẻ không gặp rắc rồi gì nên em lạc quan, (nhìn đời màu hồng), là tô hồng chứ không có ý là "nổ" (tô màu phóng đại).

[thaydat]

Canh nhịp trường canh hoài mà không vô được sợ lac tông lỗi nhịp.

[thaydat]

NP ơi ! Sáng nầy có uống coffee với ông bạn mình ông ấy nhờ NP 2 chuyện:
1. Thạc sĩ nhạc sĩ Huỳnh khải có nói bản độc tấu 6 câu vọng cổ của NS Văn Vĩ 32 láy đàn không láy đàn nào trùng láy đàn nào. Bạn giải thích dùm ý câu trên. Vọng cổ 32 láy đàn là sao? cho ví dụ minh họa.
2. Viết dùm cho ông ấy xin 4 câu PHLN tiếp(7-10)cho đủ lớp 1 chứ cho kiểu vậy thì làm sao chơi!
Ông ấy xin cảm ơn.

[nguyenphuc]

Đâu có nghe Huỳnh Khải nói nên đâu biết ra sao.
Nhưng Huỳnh Khải nói 32 láy chắc là ý muốn nói đến 32 nhịp.
Cái này để Huỳnh Khải trả lới sẽ chính xác hơn. NP không thể diễn dịch theo ý của NP được.

[thaydat]

NP cố gắng sắp xếp thời gian viết dùm ông bạn mình 4 câu cuối của lớp 1 PHLN đi! Ông ấy chờ bạn lâu quá rồi.....

[nguyenphuc]

NP cố gắng sắp xếp thời gian viết dùm ông bạn mình 4 câu cuối của lớp 1 PHLN đi! Ông ấy chờ bạn lâu quá rồi.....

Hic... chưa có thời gian rảnh moh... hic...

[BichNuong]

Hết đi chợ cá tới đi ăn phở rồi tới đi Lái thiêu thì sao mà có thời gian rảnh. Giờ nằm ở nhà đi là rảnh liền à.

[nguyenphuc]

Hết đi chợ cá tới đi ăn phở rồi tới đi Lái thiêu thì sao mà có thời gian rảnh. Giờ nằm ở nhà đi là rảnh liền à.

Dạ thưa chị,
Thì bây giờ em đang nằm ở nhà nè (mới có thời gian 8888)... hihi...
Hic... cứ đi chợ hoài nên không có thời gian rảnh để viết tiếp mấy câu Phụng Hoàng Lai Nghi nữa cho bạn của chú thaydat.
Nhưng... Mod Giang Tiên nói nhỏ là mình là thành viên của diễn đàn cailuongso.com thì ưu tiên là "phục vụ" cho diễn đàn và các anh chị "có nhu cầu" tìm hiểu vể cổ nhạc tài tử cải lương trong diễn đàn mình.
Sao chú ấy (bạn của chú thaydat), lâu rồi, mà không ghi danh gia nhập diễn đàn cho vui, và cũng đọc được nhiều bài vở cũng có ích.
Thành viên "đăng ký" của diễn đàn (như chú thaydat} thì được "phục vụ" nhanh hơn... hihi...
Tuy nhiên, khi có điều kiện và rảnh, sẽ viết tiếp mấy câu Phụng Hoàng Lai Nghi cho guitar phím lõm.

[BichNuong]

Tại ông bạn đó không có máy vi tính để vô diễn đàn nên chưa có xuất hiện thôi chứ đâu phải là không muốn vô, cũng nên thông cảm.

[nguyenphuc]

Tại ông bạn đó không có máy vi tính để vô diễn đàn nên chưa có xuất hiện thôi chứ đâu phải là không muốn vô, cũng nên thông cảm.

Dạ, vậy hả chị?
Giang Tiên úi ùi... thông cảm cho bác ấy nha... hihi...
Ông ấy chắc có con cháu đi học. Nói con cháu có cái máy nào bỏ ra, cho ông ấy xài.