Phụng Hoàng Lai Nghi

[nguyenphuc]

Quyển sách đàn ca cổ nhạc tựa là Cầm Ca Tân Điệu của tác giả Trần Phong Sắc người tỉnh Tân An viết vào thời nền ca nhạc tài tử còn phôi thai, gồm đủ loại bài bản (vào thời đó), cũng như quyển sách đàn ca cổ nhạc tựa là Ca Nhạc Cổ Điển Bạc Liêu của tác giả Trịnh Thiên Tư viết sau này thì 4 bản oán tổ trong đàn ca tài tử có tên thống nhất là Tứ Đại, Phụng Hoàng, Giang Nam, Phụng Cầu.
Nhưng khoảng mấy chục năm gần đây lại xuất hiện thêm tên Phụng Hoàng Lai Nghi hay Phụng Hoàng Cầu và Phụng Cầu Hoàng Duyên để thay thế cho tên Phụng Hoàng và Phụng Cầu.
Khi ngành sân khấu cải lương phát triển, một vài soạn giả tiền phong muốn đưa thêm bản Phụng Hoàng (tài tử) vào cải lương (ngoài bản Tứ Đại đã vào cải lương trước đó), để thêm phần phong phú. Nhưng bản Phụng Hoàng có mấy dị bản, không biết soạn lời ca theo bản nào, ngay cả các thầy đàn cũng không thống nhất lòng bản với nhau. Vì vậy một soạn giả tiền phong soạn ra vở tuồng Máu Thấm Tần Hoàng Đảo (vào khoảng cuối thập niên 40 đầu thập niên 50 của thế kỷ trước) đã lấy bản Phụng Hoàng tài tử sửa lại một số chỗ dị biệt và sửa những câu dứt 7 nhịp thành 8 nhịp cho đào kép dễ ca. Soạn giả này chỉ lấy 12 câu đầu của bản Phụng Hoàng tài tử mà thôi.
Tuồng Máu Thấm Tần Hoàng Đảo xuất hiện bản Phụng Hoàng 12 câu (đàn theo cải lương) gây sự chú ý cho giới thưởng ngoạn.
Mãi đến giữa thập niên 60 của thế kỷ trước, soạn giả Hà Triều Hoa Phượng "vực dậy" bản Phụng Hoàng 12 câu nói trên đưa vào vở tuồng Nửa Đời Hương Phấn, đã lấy nước mắt của không biết bao nhiêu lượt khán thính giả. Từ đó các soạn giả khác "phát huy" và Phụng Hoàng cải lương 12 câu đã đứng vững và tồn tại song song với Phụng Hoàng tài tử mà cũng là con đẻ của Phụng Hoàng tài tử.
Nếu so sánh đối chiếu thì Phụng Hoàng cải lương và Phụng Hoàng tài tử (12 câu đầu) có cấu trúc lòng bản giống nhau, cải lương chỉ sửa lại những phần như đã nói trên đúng theo nghĩa "cải" là sửa "lương" là tốt", tức là sửa lại cho tốt hơn về nhịp nhàng, thang âm lòng bản.
Thoạt kỳ thuỷ, bản Phụng Hoàng cải lương vô LIU như Phụng Hoàng tài tử, nhưng khi đào ca thì thường hay vô XÊ để không bị chìm hơi. Giống như bản vọng cổ có một thời thường vô XÊ (thay vì vô LÌU như hiện nay).
Từ nay nhạc giới dùng tên Phụng Hoàng Lai Nghi hay Phụng Hoàng Cầu để chỉ bản Phụng Hoàng tài tử đã có từ khi thầy, tổ lưu truyền.
Bản Phụng Hoàng Lai Nghi (và các bản oán tổ), giới tài tử thường đàn kìm với dây Tố Lan vì dây này nghe mùi mẫn, ai oán, thảm não...
Dây Tố Lan ăn với dây Hò Nhì, cho nên khi hoà tấu, các nhạc cụ khác cũng phải đàn ở cung/bậc Hò nhì.
Cách lên dây Tố Lan đàn kìm (để đàn bản oán) như sau:

Dây lớn (tức là dây tồn):

Buông dây là chữ HÒ
Phím 1 là chữ XỪ
Phím 2 là chữ XÀNG
Phím 3 là chữ XỀ
Phím 4 là chữ CỒNG
Phím 5 là chữ LIU
Phím 6 là chữ U
Phím 7 là chữ XÁN
Phím 8 là chữ XẾ

Dây nhỏ (tức là dây tàn):

Buông dây là chữ PHAN (OAN)
Phím 1 là chữ LIU
Phím 2 là chữ XỰ (già)
Phím 3 là chữ XÁN
Phím 4 là chữ XẾ
Phím 5 là chữ PHAN (OAN) <-- âm vực cao
Phím 6 là chữ LÍU (LIU đài)
Phím 7 là chữ XỨ (già) <-- âm vực cao
Phím 8 là chữ XÁN <-- âm vực cao

Chơi tài tử mà không biết dây Tố Lan thì thật là một sự thiếu sót quan trọng, vì dây này dùng để đàn các bản oán, vừa hay vừa đúng điệu "dân chơi".

(còn tiếp Phụng Hoàng Lai Nghi)

[BichNuong]

Thì canh me lúc nào có nhiều chị chạy qua gom về.

[nguyenphuc]

Thì canh me lúc nào có nhiều chị chạy qua gom về.

Hihihi... chị BichNuong đúng là chị của em...
Em thích chị nói tiếng Saigon!

[BichNuong]

Có tiếng Sài gòn nữa hả em? Nói giọng Sài gòn thôi vì là gái Sài gòn mà!

[nguyenphuc]

Có tiếng Sài gòn nữa hả em? Nói giọng Sài gòn thôi vì là gái Sài gòn mà!

Dạ, bây giờ trong nước dùng chữ "tiếng" đồng nghĩa với "ngôn ngữ" (language).
Nói là "Tiếng Việt" thì phải hiểu đó là "Ngôn ngữ Việt" (Tiếng Việt = Vietnamese language = Ngôn ngữ Việt).
Suy rộng ra, "Tiếng Sài Gòn" phải hiểu là ngôn ngữ Saigon. Mà Saigon là thủ đô của nước Việt Nam Cộng Hoà, vậy ngôn ngữ Saigon là ngôn ngữ Miền Nam (từ vĩ tuyến 17 đến Mũi Cà Mau).
"Tiếng Hà Nội" phải hiểu là ngôn ngữ Hà Nội. Mà Hà Nội là thủ đô của nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hoà, vậy ngôn ngữ Hà Nội là ngôn ngữ của Miền Bắc (từ vĩ tuyến 17 đến biên giới Việt, Trung hoa).
Thấy bên này, người tị nạn không thích ngôn ngữ Miền Bắc mà người ta cho là ngôn ngữ của bọn người tự xưng là "đỉnh cao trí tuệ ưu việt", nhiều cái rập khuôn tiếng Tàu... cộng!
Em nói chị nói tiếng Saigon có nghĩa là chị nói tiếng Miền Nam tự do dân chủ, chứ không phải nói tiếng Miền Bắc độc tài đảng trị.
Bên này, nếu quen với mấy cô du sinh, dẫn về nhà chơi. Các cụ lớn tuổi nghe nói kiểu "đỉnh cao trí tuệ" là khó chịu và bỏ đi chỗ khác rồi, và còn nói: "Mai mốt đừng dẫn về nhà nữa, tao bỏ nước ra đi vì sợ mấy cái thứ tiếng đó rồi, qua tới bên này mà cũng rượt theo, không được yên thân...".

[nguyenphuc]

Thư giãn, nghe Lớp Một - 10 câu
PHỤNG HOÀNG LAI NGHI
(độc tấu đàn kìm)

[BichNuong]

Long weekend của em chỉ còn có một ngày thôi, giờ viết tiếp 4 câu phụng hoàng lai nghi cho chị đi, chị là thành viên nè.

[nguyenphuc]

Long weekend của em chỉ còn có một ngày thôi, giờ viết tiếp 4 câu phụng hoàng lai nghi cho chị đi, chị là thành viên nè.

Hic... bây giờ là 2:00am, phải đi khò rồi... hic...

[thaydat]

NĐBN ơi tôi cũng khổ lắm .Mình giới thiệu NP cho ông bạn, ổng muốn có được người chỉ cho ông ấy 1 lớp PHLN NP đã viết được 6 câu rồi. Nhưng còn 4 câu nữa mới đủ lớp một. Vì NP bận quá không viết được thêm 4 câu nữa vì vậy ông ấy cũng nghi ngờ và hiểu lầm NP như những nhạc sĩ ở diễn đàn .....Viết phân nữa còn phân nữa muốn biết thêm xin.....Mình đứng ở giữa khổ quá. NĐBN cho mình một lời khuyên phải như thế nào?

[BichNuong]

Chính vì biết nỗi khổ của anh thaydat nên mới nói vô dùm anh và ông bạn cafe của anh đó.
Theo BN thì cứ nói thẳng cho ông bạn biết là NP ở nước ngoài, nên có muốn đến tận nơi học cũng không có dạy được. Rồi anh mời ổng tới nhà anh chơi, mở máy tính lên, cho ông bạn vào diễn đàn coi chung với anh để ông bạn đọc trực tiếp các bài post liên quan, khi rõ rồi thì tự phá tan hiểu lầm từ phía ông bạn.

Rồi anh mở một tài khoản email và giúp ông bạn đăng ký tham gia làm thành viên của diễn đàn để cho NP không còn hiểu lầm là ông bạn anh chỉ muốn có bản đàn mà không muốn tham gia diễn đàn. Và một khi ông bạn là thành viên rồi thì NP cũng không còn sợ bị mod Giang Tiên rầy nữa.

Chứ chờ ông bạn sắm được vi tính thì cũng lâu lắm, lại không biết cách vào diễn đàn nữa. Thôi thì tạm thời mượn đỡ máy tính của anh thaydat, chỉ trở ngại là khi nào tới nhà anh thaydat chơi thì ông bạn mới "xuất hiện" và tham gia 8888 với anh em được nhưng như vậy còn hơn là phải thông qua anh làm trung gian rồi hiểu lầm chỉ vì "cái khó bó cái khôn" ở quê nên chưa sắm được máy vi tính.

[nguyenphuc]

NĐBN ơi tôi cũng khổ lắm .Mình giới thiệu NP cho ông bạn, ổng muốn có được người chỉ cho ông ấy 1 lớp PHLN NP đã viết được 6 câu rồi. Nhưng còn 4 câu nữa mới đủ lớp một. Vì NP bận quá không viết được thêm 4 câu nữa vì vậy ông ấy cũng nghi ngờ và hiểu lầm NP như những nhạc sĩ ở diễn đàn .....Viết phân nữa còn phân nữa muốn biết thêm xin.....Mình đứng ở giữa khổ quá. NĐBN cho mình một lời khuyên phải như thế nào?

Hihi...
Thứ nhất, NP không phải "thầy" đàn, nên chẳng cần phải câu ai.
Thứ hai, NP không phải ở VN, giả sử có muốn câu thì câu cách nào.
Thứ ba, vì không phải "thầy" đàn nên không có lò (dạy đàn) thì câu để làm gì.
Thứ tư, NP đi làm đủ sống rồi, cũng không cần kiếm thêm tiền. Nếu muốn thì bên này NP cũng có cách để kiếm thêm mà trong thời điểm này dễ làm.
Trước kia NP chỉ viết bản đàn lòng bản cho mục (box) bài bản của diễn đàn thôi.
Từ ngày có chu thaydat, NP mới viết bản đàn "hoa lá" cho chú thaydat, theo yêu cầu của chú thaydat, chứ không phải viết bản đàn "hoa lá" để câu.
Viết bản đàn mà không có cây đàn rất là "lao tâm khổ trí" vì phải tưởng tượng. Việc này cũng giống với việc đánh cờ tướng mù, không có bàn cờ và không có quân cờ, bắt đầu từ khai cuộc tới tàn cuộc, phải nhớ từng quân cờ đi nước nào, đang nằm ở vị trí nào trong bàn cờ, và quân cờ nào chết quân cờ nào còn... không phải dễ, hỏi mấy ai làm được?
Ai không tin, thử kêu một nhạc sĩ thứ thiệt nào đó, kể cả nhạc sĩ ưu tú hay nghệ sĩ nhân dân không rớ đến cây đàn mà viết bản đàn mù (phải là bản đàn hoa lá) từ bản này tới bản kia, coi họ có viết được không.
Chuyện viết bản đàn mù (bản đàn hoa lá) không phải dễ đâu. Nếu có quen với nhạc sĩ nào, hỏi thử họ thì biết.
Tóm lại, như một vị trong diễn đàn này (xin giấu tên nick) nói: "cảm thấy thoải mái thì viết, không thì thôi, vì không ai ép mình".