Phụng Hoàng Lai Nghi

[nguyenphuc]

Quyển sách đàn ca cổ nhạc tựa là Cầm Ca Tân Điệu của tác giả Trần Phong Sắc người tỉnh Tân An viết vào thời nền ca nhạc tài tử còn phôi thai, gồm đủ loại bài bản (vào thời đó), cũng như quyển sách đàn ca cổ nhạc tựa là Ca Nhạc Cổ Điển Bạc Liêu của tác giả Trịnh Thiên Tư viết sau này thì 4 bản oán tổ trong đàn ca tài tử có tên thống nhất là Tứ Đại, Phụng Hoàng, Giang Nam, Phụng Cầu.
Nhưng khoảng mấy chục năm gần đây lại xuất hiện thêm tên Phụng Hoàng Lai Nghi hay Phụng Hoàng Cầu và Phụng Cầu Hoàng Duyên để thay thế cho tên Phụng Hoàng và Phụng Cầu.
Khi ngành sân khấu cải lương phát triển, một vài soạn giả tiền phong muốn đưa thêm bản Phụng Hoàng (tài tử) vào cải lương (ngoài bản Tứ Đại đã vào cải lương trước đó), để thêm phần phong phú. Nhưng bản Phụng Hoàng có mấy dị bản, không biết soạn lời ca theo bản nào, ngay cả các thầy đàn cũng không thống nhất lòng bản với nhau. Vì vậy một soạn giả tiền phong soạn ra vở tuồng Máu Thấm Tần Hoàng Đảo (vào khoảng cuối thập niên 40 đầu thập niên 50 của thế kỷ trước) đã lấy bản Phụng Hoàng tài tử sửa lại một số chỗ dị biệt và sửa những câu dứt 7 nhịp thành 8 nhịp cho đào kép dễ ca. Soạn giả này chỉ lấy 12 câu đầu của bản Phụng Hoàng tài tử mà thôi.
Tuồng Máu Thấm Tần Hoàng Đảo xuất hiện bản Phụng Hoàng 12 câu (đàn theo cải lương) gây sự chú ý cho giới thưởng ngoạn.
Mãi đến giữa thập niên 60 của thế kỷ trước, soạn giả Hà Triều Hoa Phượng "vực dậy" bản Phụng Hoàng 12 câu nói trên đưa vào vở tuồng Nửa Đời Hương Phấn, đã lấy nước mắt của không biết bao nhiêu lượt khán thính giả. Từ đó các soạn giả khác "phát huy" và Phụng Hoàng cải lương 12 câu đã đứng vững và tồn tại song song với Phụng Hoàng tài tử mà cũng là con đẻ của Phụng Hoàng tài tử.
Nếu so sánh đối chiếu thì Phụng Hoàng cải lương và Phụng Hoàng tài tử (12 câu đầu) có cấu trúc lòng bản giống nhau, cải lương chỉ sửa lại những phần như đã nói trên đúng theo nghĩa "cải" là sửa "lương" là tốt", tức là sửa lại cho tốt hơn về nhịp nhàng, thang âm lòng bản.
Thoạt kỳ thuỷ, bản Phụng Hoàng cải lương vô LIU như Phụng Hoàng tài tử, nhưng khi đào ca thì thường hay vô XÊ để không bị chìm hơi. Giống như bản vọng cổ có một thời thường vô XÊ (thay vì vô LÌU như hiện nay).
Từ nay nhạc giới dùng tên Phụng Hoàng Lai Nghi hay Phụng Hoàng Cầu để chỉ bản Phụng Hoàng tài tử đã có từ khi thầy, tổ lưu truyền.
Bản Phụng Hoàng Lai Nghi (và các bản oán tổ), giới tài tử thường đàn kìm với dây Tố Lan vì dây này nghe mùi mẫn, ai oán, thảm não...
Dây Tố Lan ăn với dây Hò Nhì, cho nên khi hoà tấu, các nhạc cụ khác cũng phải đàn ở cung/bậc Hò nhì.
Cách lên dây Tố Lan đàn kìm (để đàn bản oán) như sau:

Dây lớn (tức là dây tồn):

Buông dây là chữ HÒ
Phím 1 là chữ XỪ
Phím 2 là chữ XÀNG
Phím 3 là chữ XỀ
Phím 4 là chữ CỒNG
Phím 5 là chữ LIU
Phím 6 là chữ U
Phím 7 là chữ XÁN
Phím 8 là chữ XẾ

Dây nhỏ (tức là dây tàn):

Buông dây là chữ PHAN (OAN)
Phím 1 là chữ LIU
Phím 2 là chữ XỰ (già)
Phím 3 là chữ XÁN
Phím 4 là chữ XẾ
Phím 5 là chữ PHAN (OAN) <-- âm vực cao
Phím 6 là chữ LÍU (LIU đài)
Phím 7 là chữ XỨ (già) <-- âm vực cao
Phím 8 là chữ XÁN <-- âm vực cao

Chơi tài tử mà không biết dây Tố Lan thì thật là một sự thiếu sót quan trọng, vì dây này dùng để đàn các bản oán, vừa hay vừa đúng điệu "dân chơi".

(còn tiếp Phụng Hoàng Lai Nghi)

[romeo]

Dạ em cảm ơn chị iu nhiều nhé!

[thaydat]

NP ơi giúp dùm gởi lại audio phụng hoàng lai nghi đàn guitar. Hôm nay có đứa em ở Bình Dương về chơi nó cũng xin bản phụng hoàng lai nghi của NP nữa. Mình in đưa cho nó rồi. Mở audio cho nó nghe nhưng không biết sao không có tiếng. NP giúp gởi lại để mở cho nó nghe.Cảm ơn

[nguyenphuc]

Mới vừa gởi xong rồi.
Chú check email.
Nhớ nói là trong bản ký âm, NP có sửa một số chỗ cho dễ đờn đối với người chưa được "10 thành hoả hầu công lực", nên không nguyên xi 100% như trong audio (chỉ còn khoảng 90% thôi).
Tuy nhiên như vậy mà nếu đờn y chang được thì cũng đã là "siêu" rồi, còn đòi gì nữa... hihi...

[thaydat]

Nghe được rồi thì ra nút âm thanh bị tắt nên nghe không được. Đúng là mình quá dốt tin học.

[nguyenphuc]

Nghe được rồi thì ra nút âm thanh bị tắt nên nghe không được. Đúng là mình quá dốt tin học.

Không phải là do dốt tin học. Mà chắc là có tuổi rồi nên ai cũng hơi bị lẩm cẩm đó thôi.
Không biết sau này NP có bị như vậy không nữa... hic...
Nếu bị thì viết bản đờn (ký âm) cũng lẩm cẩm thì... nguy!

[thaydat]

Hôm nay chủ nhật rồi NĐBN có rãnh không về diễn đàn hiến kế giúp cách lo bầy phụng của NP coi. Hay lúc này bên ấy nóng nên đi siêu thị cho khỏi nóng.

[thaydat]

NP người đàn guitar phụng hoàng lai nghi mà NP đưa lên minh họa cho kí âm guitar phím lõm có phải nhạc sĩ đàn cây guitar đàn tứ đại oán trong clip này https://www.youtube.com/watch?v=URtC...o6x477uYSCD7Hw không?

[nguyenphuc]

NP người đàn guitar phụng hoàng lai nghi mà NP đưa lên minh họa cho kí âm guitar phím lõm có phải nhạc sĩ đàn cây guitar đàn tứ đại oán trong clip này https://www.youtube.com/watch?v=URtC...o6x477uYSCD7Hw không?

Không phải chú ơi.
Người đờn clip này là người khác.
Đờn nghe cũng được nhưng không nhấn nhá bằng clip kia.
So ra công lực không bằng, nhưng chữ đờn dễ hơn người kia.
Hơn nữa về căn bản chữ đờn lòng bản, có chỗ khác.
Bản đờn trong clip này theo lòng bản của nhóm nhạc sư Miền Tây.
Clip kia (người "nhạc sĩ" kia) đờn theo nhóm nhạc sư Miền Đông.
Dù là "dị bản", nhưng cái nào cũng đúng, không có cái nào sai cả.
Nhưng ngày xưa người ta đớn Tứ Đại theo lòng bản của nhóm nhạc sư Miền Tây nhiều hơn (tức là giống trong clip này, và giống trong tuồng Lan và Điệp Thanh Kim Huệ ca Văn Giỏi đờn guitar).

[thaydat]

Hôm qua cho thằng em ở Bình Dương nghe clip đàn Phụng hoàng lai nghi của NP gởi. Nó mê và khen quá. Nó nói nó sẽ cố gắng tập bản kí âm của NP.Nó còn phán một câu nếu tập bản kí âm của NP tốt thì đi chơi đàn không thua một ai.

[nguyenphuc]

Hôm qua cho thằng em ở Bình Dương nghe clip đàn Phụng hoàng lai nghi của NP gởi. Nó mê và khen quá. Nó nói nó sẽ cố gắng tập bản kí âm của NP.Nó còn phán một câu nếu tập bản kí âm của NP tốt thì đi chơi đàn không thua một ai.

Chú có chỉnh lại chỗ mà hôm trước sửa cho ông bạn coffee của chú không?
Hôm nào rảnh sẽ chính thêm một số chỗ nữa.
Khi hoàn tất, chú copy gởi qua email cho người em của chú ở Bình Dương luôn.

*Bây giờ người đờn, số lượng thì nhiều, nhưng "chất lượng" đếm trên đầu ngón tay. Người em của chú ráng tập, hoặc vô diễn đàn này thì một thời gian "tay nghề" sẽ có thêm công lực, áo sẽ gắn thêm túi...
Chuyên luyện mấy bản tổ cho ngon lành, những bản nhỏ làm nhằm nhòa gì...

Để hôm nào NP đưa cho chú coi vài clip, có ông kia 86 tuổi, trong nghề đờn kìm 71 năm, người ta tôn ông là đệ nhất danh cầm (kìm), ông tuyên bố là cả nước không ai qua được ổng, nhưng nghe ổng đờn thì... hỡi ôi... nước mắm mặn không tiền mua giấm... tới nước này mới biết được mình... thôi coi chừng vạ miệng!