Phụng Hoàng Lai Nghi

[nguyenphuc]

Quyển sách đàn ca cổ nhạc tựa là Cầm Ca Tân Điệu của tác giả Trần Phong Sắc người tỉnh Tân An viết vào thời nền ca nhạc tài tử còn phôi thai, gồm đủ loại bài bản (vào thời đó), cũng như quyển sách đàn ca cổ nhạc tựa là Ca Nhạc Cổ Điển Bạc Liêu của tác giả Trịnh Thiên Tư viết sau này thì 4 bản oán tổ trong đàn ca tài tử có tên thống nhất là Tứ Đại, Phụng Hoàng, Giang Nam, Phụng Cầu.
Nhưng khoảng mấy chục năm gần đây lại xuất hiện thêm tên Phụng Hoàng Lai Nghi hay Phụng Hoàng Cầu và Phụng Cầu Hoàng Duyên để thay thế cho tên Phụng Hoàng và Phụng Cầu.
Khi ngành sân khấu cải lương phát triển, một vài soạn giả tiền phong muốn đưa thêm bản Phụng Hoàng (tài tử) vào cải lương (ngoài bản Tứ Đại đã vào cải lương trước đó), để thêm phần phong phú. Nhưng bản Phụng Hoàng có mấy dị bản, không biết soạn lời ca theo bản nào, ngay cả các thầy đàn cũng không thống nhất lòng bản với nhau. Vì vậy một soạn giả tiền phong soạn ra vở tuồng Máu Thấm Tần Hoàng Đảo (vào khoảng cuối thập niên 40 đầu thập niên 50 của thế kỷ trước) đã lấy bản Phụng Hoàng tài tử sửa lại một số chỗ dị biệt và sửa những câu dứt 7 nhịp thành 8 nhịp cho đào kép dễ ca. Soạn giả này chỉ lấy 12 câu đầu của bản Phụng Hoàng tài tử mà thôi.
Tuồng Máu Thấm Tần Hoàng Đảo xuất hiện bản Phụng Hoàng 12 câu (đàn theo cải lương) gây sự chú ý cho giới thưởng ngoạn.
Mãi đến giữa thập niên 60 của thế kỷ trước, soạn giả Hà Triều Hoa Phượng "vực dậy" bản Phụng Hoàng 12 câu nói trên đưa vào vở tuồng Nửa Đời Hương Phấn, đã lấy nước mắt của không biết bao nhiêu lượt khán thính giả. Từ đó các soạn giả khác "phát huy" và Phụng Hoàng cải lương 12 câu đã đứng vững và tồn tại song song với Phụng Hoàng tài tử mà cũng là con đẻ của Phụng Hoàng tài tử.
Nếu so sánh đối chiếu thì Phụng Hoàng cải lương và Phụng Hoàng tài tử (12 câu đầu) có cấu trúc lòng bản giống nhau, cải lương chỉ sửa lại những phần như đã nói trên đúng theo nghĩa "cải" là sửa "lương" là tốt", tức là sửa lại cho tốt hơn về nhịp nhàng, thang âm lòng bản.
Thoạt kỳ thuỷ, bản Phụng Hoàng cải lương vô LIU như Phụng Hoàng tài tử, nhưng khi đào ca thì thường hay vô XÊ để không bị chìm hơi. Giống như bản vọng cổ có một thời thường vô XÊ (thay vì vô LÌU như hiện nay).
Từ nay nhạc giới dùng tên Phụng Hoàng Lai Nghi hay Phụng Hoàng Cầu để chỉ bản Phụng Hoàng tài tử đã có từ khi thầy, tổ lưu truyền.
Bản Phụng Hoàng Lai Nghi (và các bản oán tổ), giới tài tử thường đàn kìm với dây Tố Lan vì dây này nghe mùi mẫn, ai oán, thảm não...
Dây Tố Lan ăn với dây Hò Nhì, cho nên khi hoà tấu, các nhạc cụ khác cũng phải đàn ở cung/bậc Hò nhì.
Cách lên dây Tố Lan đàn kìm (để đàn bản oán) như sau:

Dây lớn (tức là dây tồn):

Buông dây là chữ HÒ
Phím 1 là chữ XỪ
Phím 2 là chữ XÀNG
Phím 3 là chữ XỀ
Phím 4 là chữ CỒNG
Phím 5 là chữ LIU
Phím 6 là chữ U
Phím 7 là chữ XÁN
Phím 8 là chữ XẾ

Dây nhỏ (tức là dây tàn):

Buông dây là chữ PHAN (OAN)
Phím 1 là chữ LIU
Phím 2 là chữ XỰ (già)
Phím 3 là chữ XÁN
Phím 4 là chữ XẾ
Phím 5 là chữ PHAN (OAN) <-- âm vực cao
Phím 6 là chữ LÍU (LIU đài)
Phím 7 là chữ XỨ (già) <-- âm vực cao
Phím 8 là chữ XÁN <-- âm vực cao

Chơi tài tử mà không biết dây Tố Lan thì thật là một sự thiếu sót quan trọng, vì dây này dùng để đàn các bản oán, vừa hay vừa đúng điệu "dân chơi".

(còn tiếp Phụng Hoàng Lai Nghi)

[nguyenphuc]

Dạ phải đó anh MEM.
Khởi thuỷ chỉ có cái tên Phụng Hoàng thôi, nhưng khoảng vài chục năm gần đây vì sợ Phụng Hoàng tài tử LAI qua Phụng Hoàng cải lương nên người ta thêm chữ LAI để dễ phân biệt đó mà... hi hi...
Thôi bây giờ trở lại Phụng Hoàng rặc nè anh MEM, không lai nữa.
Em mến anh MEM và các anh chị trong dễn đàn này lắm, nên cùng chung tay ra sức xây dựng ngôi nhà mình ngày cày tốt đẹp hơn, phong phú hơn, "chất lượng" hơn...

[MEM]

Khoái câu cuối lắm nè!

Thật tình anh MEM rất quý cái tình, cái duyên của nhiều anh em trong nhà, dù chưa lần nào gặp mặt, và Nguyenphuc là một trong số đó. NP có cái đặc biệt hơn thảy bởi như pho tàng kinh các về cổ nhạc vậy nên mỗi khi có thắc mắc là luôn nhớ nhiều nhất và da diết nhất. hihi

[nguyenphuc]

Em khoái post này lắm nè.
Hic... nhưng hong dám nhận là cái gì cũng biết, mà chỉ là một chút chia sẻ và đóng góp cùng các anh chị thôi.
Nhưng "nhân vô thập toàn", nên cũng có nhiều cái thiển cận, khuyết điểm... hi hi...

[thaydat]

Cố lên để hoàn thành "sứ mạng và tiết tháo của kẻ cầm Viết" viết bản đàn...hì hì...

[nguyenphuc]

Mới vừa viết bản Đoản Khúc Lam Giang bên topic "ký âm" đó chú.

[thaydat]

PHLN dây Tố Lan 6 câu tiếp theo để đủ lớp 1 đi NP. Xin Cảm ơn.

[nguyenphuc]

Nhiều đơn đặt hàng cùng lúc mà mặt hàng nào cũng thiết yếu và cấp bách.
Không biết phải giải quyết cái nào trước cái nào sau đây... hic...

[thaydat]

NP phải tích cưc "sản xuất" thì mới đáp ứng nhu cầu "thị trường" đó Hi.Hi..

[thaydat]

NP Ơi sáng nay có uống coffee với ông bạn ông ấy có nhờ mình nói NP giúp ông ta kí âm thêm 4 câu PHLN(câu 7 đến câu 10) nữa. Ông ấy xin cảm ơn nhiều.

[nguyenphuc]

NP ơi sáng nay có uống coffee với ông bạn, ông ấy có nhờ mình nói NP giúp ông ta kí âm thêm 4 câu Phụng Hoàng Lai Nghi (câu 7 đến câu 10) nữa.
Ông ấy xin cảm ơn nhiều.

Chú thaydat ơi,
Từ từ... và xin hãy từ từ...
Mod Giang Tiên nói ưu tiên cho thành viên trong đại gia đình cải lương số đó chú.
Vượt nguyên tắc, làm sai "qui định", sợ bị Giang Tiên cú đầu cốc cốc...
Chỉ có anh MEM là thương NP, không bao giờ la rầy mà thôi. Còn Mod Giang Tiên ăn hiếp dữ lắm... hic...