Phụng Hoàng Lai Nghi

[nguyenphuc]

Quyển sách đàn ca cổ nhạc tựa là Cầm Ca Tân Điệu của tác giả Trần Phong Sắc người tỉnh Tân An viết vào thời nền ca nhạc tài tử còn phôi thai, gồm đủ loại bài bản (vào thời đó), cũng như quyển sách đàn ca cổ nhạc tựa là Ca Nhạc Cổ Điển Bạc Liêu của tác giả Trịnh Thiên Tư viết sau này thì 4 bản oán tổ trong đàn ca tài tử có tên thống nhất là Tứ Đại, Phụng Hoàng, Giang Nam, Phụng Cầu.
Nhưng khoảng mấy chục năm gần đây lại xuất hiện thêm tên Phụng Hoàng Lai Nghi hay Phụng Hoàng Cầu và Phụng Cầu Hoàng Duyên để thay thế cho tên Phụng Hoàng và Phụng Cầu.
Khi ngành sân khấu cải lương phát triển, một vài soạn giả tiền phong muốn đưa thêm bản Phụng Hoàng (tài tử) vào cải lương (ngoài bản Tứ Đại đã vào cải lương trước đó), để thêm phần phong phú. Nhưng bản Phụng Hoàng có mấy dị bản, không biết soạn lời ca theo bản nào, ngay cả các thầy đàn cũng không thống nhất lòng bản với nhau. Vì vậy một soạn giả tiền phong soạn ra vở tuồng Máu Thấm Tần Hoàng Đảo (vào khoảng cuối thập niên 40 đầu thập niên 50 của thế kỷ trước) đã lấy bản Phụng Hoàng tài tử sửa lại một số chỗ dị biệt và sửa những câu dứt 7 nhịp thành 8 nhịp cho đào kép dễ ca. Soạn giả này chỉ lấy 12 câu đầu của bản Phụng Hoàng tài tử mà thôi.
Tuồng Máu Thấm Tần Hoàng Đảo xuất hiện bản Phụng Hoàng 12 câu (đàn theo cải lương) gây sự chú ý cho giới thưởng ngoạn.
Mãi đến giữa thập niên 60 của thế kỷ trước, soạn giả Hà Triều Hoa Phượng "vực dậy" bản Phụng Hoàng 12 câu nói trên đưa vào vở tuồng Nửa Đời Hương Phấn, đã lấy nước mắt của không biết bao nhiêu lượt khán thính giả. Từ đó các soạn giả khác "phát huy" và Phụng Hoàng cải lương 12 câu đã đứng vững và tồn tại song song với Phụng Hoàng tài tử mà cũng là con đẻ của Phụng Hoàng tài tử.
Nếu so sánh đối chiếu thì Phụng Hoàng cải lương và Phụng Hoàng tài tử (12 câu đầu) có cấu trúc lòng bản giống nhau, cải lương chỉ sửa lại những phần như đã nói trên đúng theo nghĩa "cải" là sửa "lương" là tốt", tức là sửa lại cho tốt hơn về nhịp nhàng, thang âm lòng bản.
Thoạt kỳ thuỷ, bản Phụng Hoàng cải lương vô LIU như Phụng Hoàng tài tử, nhưng khi đào ca thì thường hay vô XÊ để không bị chìm hơi. Giống như bản vọng cổ có một thời thường vô XÊ (thay vì vô LÌU như hiện nay).
Từ nay nhạc giới dùng tên Phụng Hoàng Lai Nghi hay Phụng Hoàng Cầu để chỉ bản Phụng Hoàng tài tử đã có từ khi thầy, tổ lưu truyền.
Bản Phụng Hoàng Lai Nghi (và các bản oán tổ), giới tài tử thường đàn kìm với dây Tố Lan vì dây này nghe mùi mẫn, ai oán, thảm não...
Dây Tố Lan ăn với dây Hò Nhì, cho nên khi hoà tấu, các nhạc cụ khác cũng phải đàn ở cung/bậc Hò nhì.
Cách lên dây Tố Lan đàn kìm (để đàn bản oán) như sau:

Dây lớn (tức là dây tồn):

Buông dây là chữ HÒ
Phím 1 là chữ XỪ
Phím 2 là chữ XÀNG
Phím 3 là chữ XỀ
Phím 4 là chữ CỒNG
Phím 5 là chữ LIU
Phím 6 là chữ U
Phím 7 là chữ XÁN
Phím 8 là chữ XẾ

Dây nhỏ (tức là dây tàn):

Buông dây là chữ PHAN (OAN)
Phím 1 là chữ LIU
Phím 2 là chữ XỰ (già)
Phím 3 là chữ XÁN
Phím 4 là chữ XẾ
Phím 5 là chữ PHAN (OAN) <-- âm vực cao
Phím 6 là chữ LÍU (LIU đài)
Phím 7 là chữ XỨ (già) <-- âm vực cao
Phím 8 là chữ XÁN <-- âm vực cao

Chơi tài tử mà không biết dây Tố Lan thì thật là một sự thiếu sót quan trọng, vì dây này dùng để đàn các bản oán, vừa hay vừa đúng điệu "dân chơi".

(còn tiếp Phụng Hoàng Lai Nghi)

[BichNuong]

Tết của mình ở bên đây đâu có liên quan gì tới lịch Mỹ đâu anh Thaydat?!

Đúng đó Mem, người ta đâu có biết ngày Tết của mình. Như nguyenphuc là đi làm xa nhà thì ngày Tết xin nghỉ để về với ông cậu của NP, đem "lễ vật" về rồi châm trà, pha cà phê nghe các vị tiền bối hòa đờn, chứ như chị xin nghỉ Tết thì cũng không có đi đâu, ở nhà suốt 3 ngày Tết chán lắm, thà đi làm cho nó hên...lấy khước là suốt năm mình bận rộn công việc vậy mà.

[romeo]

Bên đây Tết em được nghỉ 9 ngày nè chị Bích Nương

[nguyenphuc]

Dàn đàn trước đàn như vậy thì người ca làm sao mà có cảm hứng để ca,

Dàn đờn trước, nội cái câu rao mà cũng không nên thân.
Rao quá ngắn, rao không có hơi oán, ba cây đờn rao lọt chọt, không về chủ âm (nhồi song thinh hò/liu) cho người ca bắt giọng.
Đã rao quá ngắn mà còn lấy dây trong lúc đang rao, nghe đâm hơi, thì làm sao người ca bắt giọng cho ăn đờn.
Bởi vậy người ca bị rớt nhịp ngay trong câu đầu tiên. Rớt ngay trên sân khấu, trước mặt khán giả, làm quê người ta.

[BichNuong]

Bên đây Tết em được nghỉ 9 ngày nè chị Bích Nương

Sướng hén! Em còn ở quê ăn Tết hay đã lên Sài gòn rồi?

[romeo]

Dạ em đã lên Sài Gòn rồi chị ah, ngày mai em đi làm lại rồi chị ơi!

[BichNuong]

Ngày nghỉ Tết qua mau, đi làm lại tuy bận rộn nhưng cũng dành thời gian vô đây 8888 với NP cho vui nha Ro. Nói chuyện quê hương Tiền giang của Ro cho nó lành Ro héng!

[romeo]

Dạ chị, ngày đi làm thì em chỉ vào diễn đàn được buổi tối thôi còn ban ngày không vào được, cuối tuần thì vào 8888 lúc nào cũng được hết ah!

[BichNuong]

Ngày đêm gì cũng được Ro à, miễn có thêm người, thêm đề tài cho NP 8888 cho nó lành, chứ để NP buồn quá lại đi lạc tới Tây nguyên hay đi "lạc đề" rồi khổ nữa.

[romeo]

Mấy bữa nay 8888 về quê hương Tiền Giang của em coi bộ lành hén chị, em thấy NP cũng có vẻ hào hứng đó chị

[nguyenphuc]

Ngày đêm gì cũng được Ro à, miễn có thêm người, thêm đề tài cho NP 8888 cho nó lành, chứ để NP buồn quá lại đi lạc tới Tây nguyên hay đi "lạc đề" rồi khổ nữa.

Dạ, lâu quá cũng quên.
Hôm nay chị nhắc mới nhớ.
Không biết "Cô gái Pakô con cháu boóc hồ" ở Tây Nguyên đâu mất rồi, không thấy xuất hiện nữa héng chị?