Xàng xê

[Hồng Phượng]

Thấy TT post lên còn thiếu bài Xàng Xê là một bài trong 7 bài lễ, nên chị bổ sung luôn cho đủ luôn nha !

BÍCH CÂU KỲ NGỘ
(bài này tới 64 câu nên chị gõ từ lớp thôi nha)
Cố soạn giả: Trần Ngọc Thạch

XÀNG XÊ

LỚP I

1. (...........) ...Xa xưa (xg)
Vào thời_vua Hồng Đức ( cống)
2 . Phường Bích câu một nho sinh trọ học ( cộng)
Vốn nhà nghèo tên gọi Tú Uyên (xê)
3 . (...xê...)..Trời xanh biếc (cống)
Đàn chim én báo hiệu xuân sang (xg)
4 . Cảnh vật ngoại thành Thăng Long (xê)
Rừng hoa tô điểm núi sông (liu)
5 . Phía nam ngựa xe lũ lượt ( cộng)
Chùa Ngọc hồ mở hội Vô Gia ( u )
6 . Thiện nam tín nữ gần xa (xg)
Đều rũ nhau cùng đi trẩy hội ( cộng)
7 . Áo xiêm hoa gấm lụa là ( xề)
Tứ Uyên cũng cất bước hành hương (liu)
8 . Bóng tà dương khuất sau mây bạc ( cộng)
Chàng ngồi nghỉ dưới gốc đa
9 . (...xê...) nắng chiều (xừ)
Gợi hồn thơ tình xuân lai láng (cống)
10 . Non nước em đềm như gương trong sáng (cống)
Nhìn lối về nhạt nắng hoàng hôn
11 . (...xê...) chàng bỗng thấy ( cống)
Nhẹ nhàng một chiếc lá bay (xg)
12. Nhìn xem có thơ phẩm đề (xừ)
Lối văn từ đượm vẻ bướm ong ( u )
13. Chàng nghĩ rằng có kẻ dấu tay (xê)
Vội tìm những chẳng thấy bóng ai (xê)
14. Lạ lùng lá đâu bay đến (cống)
Phải chăng là nguyệt lão mối mai (xê)
15. (...xê...) ..Gió bay (xê)
Đưa hương lẫn tiếng cười (xề)
16. Chàng trong từ phía cổng chùa ( xừ)
Có một nàng dịu dàng bước ra (xê)
17. (...xê..) Tha thướt (cống)
Hình dáng gợi lòng thiết tha (xg)
18. Ngơ ngẩn chàng đến hỏi qua (xê)
Cùng giai nhân câu chuyện đậm đà (xừ)
19. (...xừ...) Đình Quãng Văn (xê)
Bỗng nàng biến dạng mất tăm (xê)
20. Tú Uyên nuối tiếc âm thầm (xề)
Thôi cam đành ôm mối tình câm (liu)

LỚP II

21. (Lớp hò) (...hò...)..chàng (hò)
Bồi hồi_ngơ ngẫn tâm hồ (hò)
22. Lê chân lặng lẽ quay về (xề)
Đường xa như tỉnh như mê ( liu)
23. (...liu...) rồi ngày (hò)
Lại đành_xao lãng học hành (hò)
24. Lòng hằng tưởng đến giai nhân (xg)
Nghe tiếng đồn đền Bạch Mã rất thiêng (xê)
25. (...xê...) Chàng đến (cống)
Cầu khẩn tái ngộ nàng thơ (xg)
26. Đêm đến thần hiện trong mơ (xê)
"Nói cầu Đông hãy ra đón chờ"
27. (...xừ...) Mới tinh sương (xê)
Chàng liền rảo bước cầu Đông (xg)
28. Những mong nguyệt lão thấu lòng (Xề)
Kết lương duyên phỉ nguyền ước mong (liu)
29. Lòng riêng nhớ nhung vô hạn (cộng)
Càng đợi chờ càng nung nấu tâm can ( u )
30. Tú Uyên ẩn tình chứa chan (xg)
Trời đã trưa vẫn chưa thấy dạng (cộng)
31. Mối tình si sao quá ngỡ ngàng (xề)
Bỗng xuất hiện một ông già bán tranh (liu)
32. Rao mời giọng rất thiết tha (xg)
Hãy mua tranh để tiêu cơn sầu (xừ)
33. (...xừ...)..Nhìn xem (xê)
Tố nữ trong tranh sao giống lạ lùng (xừ)
34. Người chàng mơ giây phút tương phùng (xừ)
Đã hiện ra sóng thu vời vợi (cộng)
35. Chàng đem treo tranh trước bàn (xề)
Rồi đêm ngày ngắm mãi dung nhan (liu)
36. Ôi men say chén đầy chưa cạn (cộng)
Nỗi nhớ nhung lại đến chập chồng (xề)

[nguyenphuc]

"restore" thử, coi vớt được mảng nào hay không?

Hic... "restore" mấy lần rồi, nhưng đều không được.
Tại em vô ý gõ nhầm cái key nào không biết, nó nhảy mất tiêu luôn... hic...
Mà thôi... cũng không quan trọng mấy...
Nói về Xàng Xê Lớp Xề đầu tư đuôi tám đó mà.

[nguyenphuc]

Lớp Xề của bản Xàng Xê gồm có 12 câu (từ câu 37 đến câu 48). Trong cải lương thường gọi tắt là Lớp Xề.
Trong các tuồng cải lương, các soạn giả thường viết Lớp Xề chỉ có 8 câu là 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43 và 48 (lược bỏ 4 câu 44, 45, 46 và 47, vì 4 câu này không có hơi mùi).
Trước năm 1975, giới đờn ca thường chơi Lớp Xề theo nhịp đầu tư đuôi tám, nghĩa là những câu về XỀ khúc đầu (hơi mùi) thì đờn nhịp tư, những câu không về XỀ khúc đuôi (hơi chánh) thì đờn nhịp tám.
Bây giờ nghe người ta chơi đầu đuôi gì cũng đều nhịp tư.
Rơ chơi đầu tư đuôi tám nghe hay hơn.
Rơ đầu đuôi đều nhịp tư thì khúc đuôi người ca phải chạy mới hịp đờn. Cũng vì "ca chạy" nghe không hay nên (ngày xưa) người ta mới đờn mở Lớp 1 (20 câu) thành nhịp tám, để ca chậm rãi, khoai thai, thong thả nghe hay hơn.

Cũng do mấy ông cán bộ văn nghệ trong bưng về "qui định" chơi theo căn bản gốc là Xàng Xê nhịp tư.
(theo soạn giả Nguyễn Phương)

*Theo thời, vậy NP sẽ viết cho chú thaydat Lớp Xề đầu đuôi gì cũng nhịp tư hết, để đi chơi đờn ăn rơ với thiên hạ héng.
Bây giờ chắc ít người biết cái vụ đầu tư đuôi tám nầy!

[thaydat]

Luôn 2 thứ chứ. Nếu không mai mốt lỡ có nổ người ta bảo minh họa thử đầu tư đuôi tám thì sao?!

[nguyenphuc]

XÀNG XÊ LỚP XỀ
(đờn tắt) 8 câu nhịp tư lơi

1. (-) o Ú liu phan (XỀ)
xê phán xừ, xừ (-) phan xệ phản liu phan xừ phản liu phan (XỀ)
2. Xề liu phạn liu ú, (U) xừ lỉu liu phan xề “xang xừ, xê xạng (XÊ)”
xề, xứ u liu phạn xừ ủ xế xán (U) liu phan xệ phản liu phan xừ phản liu (XỀ)
3. “Xê xê xê xang xừ xang líu phán công xê xạng (XÊ)”
o Lỉu liu phan (XỀ) xê xê phán xừ xự xừ (-) phan xệ phan phản liu phan xừ phản liu (XỀ)
4. Xề xề phạn phạn liu ủ, (U) xán u liu phạn liu xề “xạng, xê cống líu (XÊ)” xạng xê,
xề, liu phạn xàng liu xế xán (U) liu ú xán xế xán u liu phạn xàng xán ú xán (LIU)
5. Liu liu tồn xế xán cộng liu u (U) u u liu xế xán xề u liu xán u liu (CỘNG) <- đờn xề chặn cộng vừa rung vừa nhấn lên tới phạn rồi trả về cộng
cộng cộng cống cống cộng liu u (U) u liu xế xán u liu cộng xán cộng liu (U)
6. U… líu, cộng, liu (U) tồn u liu xế xán u liu cộng líu hò cổng cống xê (XAN)
xan… xan xế xán cộng liu xề (U) xề xế xán u ủ u liu (CỘNG)
<- đờn xề chặn cộng vừa rung vừa nhấn lên tới phạn
7. Phạn… phạn liu xán cộng liu u (U) u xế xán u liu phạn cộng liu (XỀ)
líu xàng xê cống líu xê xế xán cộng liu u (U) u u liu xế xán u liu cộng xàng xán ú xán (LIU)
12. Liu liu tồn xế xán cộng liu u (U) u xế xán u ủ u liu (CỘNG)
<- đờn xề chặn cộng vừa rung vừa nhấn lên tới phạn
phạn… phạn xề phạn liu (U) xề xế xế xứ u lỉu liu phan (XỀ).

*cải lương thường sử dụng 8 câu đờn tắt y như trên đây.

Nghe audio
XÀNG XÊ LỚP XỀ
Độc tấu đờn kìm
(8 câu)

Trong audio trên câu 1 bị mất 3 nhịp đầu, nhưng không sao, vì 3 nhịp bị mất nầy giống 3 nhịp đầu câu 3.

[thaydat]

NP có bài đàn nào 8 câu này đưa lên cho tôi nghe quen hơi điệu rồi tập mới dễ.Cảm ơn

[nguyenphuc]

NP có bài đàn nào 8 câu này đưa lên cho tôi nghe quen hơi điệu rồi tập mới dễ. Cảm ơn.

Có nè chú, bản đờn nầy chữ đờn giống như trong audio đó.

XÀNG XÊ LỚP XỀ

chú thaydat đờn y như chữ đờn và tiết tấu trên đây là đạt trình độ cao cấp.

[thaydat]

Đàn dây hò nhì phải không NP? Đánh dây hò tư không ăn theo audio

[nguyenphuc]

Đàn dây hò nhì phải không NP? Đánh dây hò tư không ăn theo audio

Không phải dây hò nhì.
Vẫn đờn dây bắc oán cung/bậc hò tư tức là dây thống nhất để đờn cải lương.
Dây để đờn xàng xê, xuân tình, tây thì, nam ai, nam xuân (và tất cả bài bản cũng như vọng cổ đào) v.v... đó chú.
Chú lên dây, lấy chữ LIU cho ăn với chữ LIU trong audio, chữ XỀ ăn với chữ XỀ trong audio.
Tại vì mở (trở) hơi qua mùi nên chú nghe tưởng đây là dây hò nhì, chứ thật ra nó là dây hò tư đó chú.
Rất nhiều người lầm tưởng chỗ nầy (thậm chí một số "nhạc sĩ" cũng nói đây là "dây xề").
Lớp Xề đờn mùi nầy chỉ có cái lương sử dụng, thường để gác vô vọng cổ kép ca dây hò nhì, chứ nếu đờn nguyên bản Xàng Xê 64 câu thì Lớp Xề không trở hơi mùi, mà vẫn giữ nguyên hơi chánh như Lớp Một (Xàng Xê).

*Hơi "chánh": chữ "chánh" ở đây là "thất chánh" tức là bảy bài, hơi "chánh" là hơi bảy bài (lễ).

[nguyenphuc]

XÀNG XÊ LỚP XỀ
Phạm Thanh Hiền ca
(8 câu)

[nguyenphuc]

XÀNG XÊ LỚP XỀ
8 câu trích trong tuồng Đêm Lạnh Chùa Hoang
Minh Cảnh Lệ Thủy ca